“j jAtrei?dh Menevlae diotrefe;V hjde; kai; oi{de

Presentatie over: "“j jAtrei?dh Menevlae diotrefe;V hjde; kai; oi{de"— Transcript van de presentatie:

1 “j jAtrei?dh Menevlae diotrefe;V hjde; kai; oi{de
ajndrw:n ejsqlw:n pai:deV` “Zoon van Atreus, door Zeus beschermde Menelaüs en ook zij hier, zonen van edele mannen: - Helena richt hier dus het woord tot haar man , Menelaos, en Telemachos en Pisistratus. - hjde; kai; oi{de : let op de spiritus!! hjde ≠ hJde Let bij het scanderen op de klinkers naast elkaar , die geen tweeklanken zijn, maar afzonderlijke lettergrepen! ˇˇ ˉ ˇ ˇ ˉ jAtrei?dh Menevlae diotrefe;V

2 ajta;r qeo;V a[llote a[llw/
Zeu;V ajgaqovn te kakovn te didoi`: duvnatai ga;r a{panta` de god Zeus geeft echter nu eens aan de een, dan weer aan de ander goed én kwaad; want hij (kan) vermag alles - te is taalkundig verwant aan het Latijnse -que Je kunt hier dus in feite lezen ZeuV kai agaqon kai kakon didoi Zeus deelt én goed én kwaad toe / Zeus deelt zowel goed als kwaad toe.

3 h\ toi nu:n daivnusqe kaqhvmenoi ejn megavroisi
kai; muvqoiV tevrpesqe` ejoikovta ga;r katalevxw. voorwaar doe jullie je nu aan het eten te goed, zittend in het paleis en geniet van verhalen; want ik zal dingen vertellen die passen (bij de gelegenheid). - megavroisi : het megaron was oorspronkelijk de mannenzaal/de grote zaal, op 4 zuilen rustend met vaak een soort ronde haard in het midden; meestal is het meervoud te vertalen met huis/paleis - ejoikovta : natuurlijk onzijdig meervoud : passende dingen/zaken

4 Pavnta me;n oujk a]n ejgw; muqhvsomai oujd j ojnomhvnw,
o{ssoi jOdussh:oV talasivfronovV eijsin a[eqloi` Ik zal niet alles verhalen en opnoemen, alle werken die er zijn van de onverschrokken Odysseus; - ojnomainw stam: ojnoman – pseudosigmatische aoristus : wjnoman-sa → wjnomhna coniunct.: ojnomhn- w h/V h/ - oJssoi = oJsoi (H.T. 22) (relativum na paV) - jOdusshoV : verbuiging zie H.T. 13

5 ajll j oi|on tovd j e[rexe kai; e[tlh kartero;V ajnh;r
dhvmw/ e[ni Trwvwn, o{qi pavscete phvmat j jAcaioiv. maar zoals de krachtige man dit/het volgende deed en waagde in het land van de Trojanen, waar jullie Grieken ellende ondergingen. - oJde , hJde , tode wijst op wat onmiddelijk volgt (dus je zou ook kunnen vertalen: het volgende) - ouJtoV , auJth, touto verwijst naar wat voorafging - ejni = ejn (+ dativ.) in, op, bij - ejV = eijV (+ acc.) naar - “jullie Grieken” : alsof zijzelf een Trojaanse is!

6 Aujtovn min plhgh/:sin ajeikelivh/si damavssaV,
spei:ra kavk j ajmf j w[moisi balwvn, oijkh:i ejoikwvV, ajndrw:n dusmenevwn katevdu povlin eujruavguian` Nadat hij zichzelf met schandelijke slagen had mishandeld, drong hij, na haveloze kleren om zijn schouders te hebben gegooid, lijkend op een slaaf, de stad met brede straten van vijandige mannen binnen; aujtovn min plhgh/:sin ajeikelivh/si damavssaV : Schijnbaar is mishandeling van slaven en bedelaars iets volstrekt normaals. ejoikwV : hier in de basisbetekenis: lijkend op eujruavguian : één van de epitheta van Troje

7 a[llw/ d j aujto;n fwti; katakruvptwn h[i>ske
devkth/, o}V oujde;n toi:oV e[hn ejpi; nhusi;n jAcaiw:n. terwijl hij zich vermomde, maakte hij zich gelijk aan een andere man, een bedelaar, die in niets van zo’n uiterlijk was bij de schepen van de Grieken. - voor de afwijkende vormen van eijmi : zie H.T. 32

8 Tw:/ i[keloV katevdu Trwvwn povlin, oiJ d j ajbavkhsan pavnteV`
‘Op hem gelijkend drong hij de stad van de Trojanen binnen en zij herkenden hem allen niet; ajbavkhsan = hjbakhsan r. 249 vat regel 244 – 248 nog eens samen; Ook gebruikt de dichter nog eens twee dezelfde woorden (katedu polin). Verklaring hiervoor is o.m. dat het werk mondeling werd overgeleverd en voorgedragen ; de luisteraar moet dus af en toe aanknopingspunten hebben om het verhaal te kunnen blijven volgen

9 ejgw; dev min oi[h ajnevgnwn toi:on ejovnta,
kaiv min ajnhrwvtwn` oJ de; kerdosuvnh/ ajleveinen. ik als enige herkende hem in die gedaante/zoals de man die hij was en ik ondervroeg hem (telkens); en hij ontweek listig. - oijh : let weer op de spiritus! oijoV = alleen oiJoV = zo(danig) als - min = aujton (of event. aujthn)

10 jAll j o{te dhv min ejgw; loveon kai; cri:on ejlaivw/,
ajmfi; de; ei{mata e{ssa, kai; w[mosa kartero;n o{rkon, Maar toen ik hem waste en met olijfolie insmeerde en hem kleren had aangetrokken en een krachtige eed had gezworen - De in deze regels beschreven scene lijkt op de hier afgebeelde scene: de herkenning van Odysseus door zijn voedster Eurykleia - loveon kai; cri:on = ejloeon kai ejcrion - ajmfi; ... e{ssa : tmesis! (wat is dat ook alweer?) het voorzetsel zit dan bij samengestelde werkwoorden niet vast aan het werkwoord, maar staat er los van

11 mh; me;n pri;n jOdush:a meta; Trwvess j ajnafh:nai,
privn ge to;n ejV nh:avV te qoa;V klisivaV t j ajfikevsqai, om waarlijk niet eerder hem als Odysseus te midden van de Trojanen bekend te maken voordat hij aangekomen was bij de snelle schepen en de tenten, - meta; Trwvess j = meta Trwessi (= meta Trwsi, zie H.T. 6) door te weer te verplaatsen krijg je een beter zicht op de te vertalen combinaties: ejV (kai) nhaV qoaV kai klisiaV naar de snelle schepen en de tenten

12 kai; tovte dhv moi pavnta novon katevlexen jAcaiw:n.
toen/op dat moment vertelde hij mij het hele plan van de Grieken.

13 257 Pollou;V de; Trwvwn kteivnaV tanahvkei> calkw/
h\lqe met j jArgeivouV, kata; de; frovnin h[gage pollhvn` Nadat hij vele (van de) Trojanen had gedood met het brons met spitse punt, ging hij naar de Grieken en bracht veel informatie mee; - met j jArgeivouV : N.B. meta + acc. betekent nog steeds: na of (bij Homerus) naar - Scandeer vers 257 N.B. het trema is geen eigenaardigheid van de taal van Homerus, maar dient slechts om de tekst metrisch goed te kunnen lezen. -ei is hier dus geen (lange) tweeklank, maar je moet ze als twee korte klinkers beschouwen − − ׀ − − ׀ − − ׀ − ˇ ˇ ׀ − ˇ ˇ ׀ − − Pollou;V de; Trwvwn kteivnaV tana hvk ei> calkw/

14 e[nq j a[llai Trw/ai; livg j ejkwvkuon` aujta;r ejmo;n kh:r
cai:r j, ejpei; h[dh moi kradivh tevtrapto neevsqai a]y oi\kovnd j toen jammerden de andere Trojaanse vrouwen luid; maar mijn hart verheugde zich, aangezien mijn hart al van gedachte was veranderd om terug te keren /allang wilde terugkeren naar huis, - ejnqa = - daar (van plaats) - toen (van tijd) - cair j = ejcaire - ejtetrapto : plusquamperf. Geeft net als perfectum een toestand weer.

15 a[thn de; metevstenon, h}n jAfrodivth
dw:c j,o{te m j h[gage kei:se fivlhV ajpo; patrivdoV ai[hV, en ik achteraf zuchtte om (mijn) verblinding die Aphrodite (mij) had gegeven, toen zij mij daarheen bracht weg van mijn geliefde vaderland metestenon : nog afhankelijk van ejpei dwc j = ejdwke filhV : hier: geliefd ; als het bij lichaamsdelen staat wordt het als bezittelijk vnw. vertaald

16 ?? + pai:dav t jejmh;n nosfissamevnhn qavlamovn te povsin te
ou[ teu deuovmenon, ou[t j a]r frevnaV ou[te ti ei\doV. ” toen/waarbij ik mijn dochter in de steek liet, de slaapkamer én mijn echtgenoot, die voor niemand onderdeed, noch wat betreft denken/verstand noch in enig opzicht wat betreft uiterlijk.’ frhn : hier: verstand + ?? Nou, volgens mij zijn deze twee geen familie van elkaar!