Liefde, een onmogelijk verlangen?

Presentatie over: "Liefde, een onmogelijk verlangen?"— Transcript van de presentatie:

1 Liefde, een onmogelijk verlangen?
Dirk De Wachter Symposium “Lieven’s Liefde!” Context, 16/10/15

2 Casus : het ‘niet-weten’

3 liefdeloosheid “Il parait invraisemblablement qu’une vie humaine se reduise à si peu de choses.” Michel Houellebecq (1994) “Extension du domaine de la lutte”

4

5 Emmanuel Levinas (Litouwen 1906 - Parijs 1995)
Jodendom “Westerse” filosofie (Mitnagged) (Husserl - Heidegger) “De l’existence à l’existant” (1947) “Totalité et infini” (1961)

6 De liefdeloosheid : Il-y-a
De naamloze totaliteit van het naakte zijn Het zijn-zonder-zijnde, overvol De slapeloosheid als onpersoonlijke waakzaamheid Overspoeld - vernietigd door de duistere bedreigende allesomvattendheid van het zijn zelf, chaotisch, anoniem, allesomvattend, subjectloos (voor-nauseues) (voorbij de dood) >< afsplitsing, negatie, projectie, medicalisering, psychiatrisering, farmacolisering

7 De Liefde en het genieten
De eerste (terug)stap (hypostase) naar eigen-wording zelf-beschikking (présent) (de omringende werkelijkheid als iets dat voldoet en bevredigt) Het wonder van het ‘eigen’ zijn (ex-istenz) De materiële lichamelijkheid : het lijf la caresse, de streling, het ‘niet-raken’ : het vel >< Het ‘grote genot’ in hedonisme, escapisme, wellnessisme, consumptionisme : de genotsmarkt

8 Probleem? De genieting als doel op zich, als eindpunt
De exuberantie van de kick-cultuur De illusoire maakbaarheid (goddelijkheid) De fundamentele ‘vloeibaarheid’ De passieve noodlottigheid?

9 De Liefde en het werkwoord
‘macht’ over de wereld (naar de hand zetten) in praktische omgang in baatzuchtigheid verdiepende zelf-identificatie door activiteit instrumentalisering : de constructie van een ‘huis’ ><arbeid als noodzakelijk kwaad arbeidsideaal als carrierisme, usurpisme

10 Probleem? Behandeling als onttrekking van verantwoordelijkheid
Tastend zoeken >< zelfverzekerd optreden (macht) Directieven voor reflectie

11 De Liefde en het (niet)-weten
de wereld be-grijpen in heldere en onderscheiden ideeën de dam tegen irrationaliteit en subjectivisme Reflectie, voortdurende toetsing, wetenschap filosofische kritiek : ‘la pensée comme savoir’ mondigheid, inspraak, ervaringsdeskundigheid >< betekenisloos getater, ruis, lawaai, pseudo-wetenschap infotainment, overload, mediatisering niet-weten : niet-willen-weten

12 Probleem? Begrijpen als absoluut weten Het “machtige” weten
Het niet-weten als Meester-discours Het verhaal (le Dit) en de feiten Het goede en het kwade

13 de verschijning van het gelaat
De Liefde en de Ander de verschijning van het gelaat

14 1. Naamloosheid tot Zelfbeschikking 2
1. Naamloosheid tot Zelfbeschikking 2. Zelfbeschikking tot Verantwoordelijkheid ontmoeting met de zichzelf wordende medemens “van-aangezicht-tot-aangezicht” (face à face) ontstijging van de eenzaamheid (autrement qu’être) erkenning van radicale “alteriteit” (asymmetrisch) (onkenbaar) >< individualisering, egolisering, ontplooiing verkruimeling van sociale weefsel de Ander als Zelfde

15 1. Het gelaat als persoonlijke expressie 2
1. Het gelaat als persoonlijke expressie 2. Het gelaat als universeel karakter 3. Het gelaat als ethisch imperatief Kwetsbaarheid en weerloosheid als een bevel geen medelijden, maar een eis tot rechtvaardigheid appel tot verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheid is uniek, onvervangbaar “kleine goedheid” boven elk systeem “Edele casuïstiek”: onherleidbare en onherhaalbare uniciteit “L’abolument nouveau, c’est Atrui”

16 De liefde en de onmogelijkheid
Onontwijkbare onverbiddelijkheid (imperatief : me voici!) Uiterste kwetsbaarheid (vreemdheid-als-ellende) Inspiratie, bewogenheid, bezieling, begeestering, verheffing, exaltering

17

18 Pourtant, dans certains cas, extremement rares, presque miraculeux, cela pouvait arriver”
Michel Houellebecq (1998)“Les Particules élémentaires”