Inleiding in de tumorbiologie (3)

Presentatie over: "Inleiding in de tumorbiologie (3)"— Transcript van de presentatie:

1 Inleiding in de tumorbiologie (3)
Keuzemodule TBK01 Inleiding in de tumorbiologie (3) De ontwikkeling van tumoren

2

3 Incidentie van kanker neemt toe met leeftijd:

4 Vergelijk Bingo: De kans op een rijtje van vijf is in het begin klein maar wordt al snel groter (bij erfelijke kanker is er al 1 mutatie (fiche) aanwezig)

5 De kenmerken van kanker
Voor groei onafhankelijk van externe stimulatie Ongevoelig voor groeiremmende factoren Cellen gaan niet over tot apoptose Cellen met onbeperkte delingscapaciteit Weefselinvasie en metastasering Stimulering van angiogenese (bloedvatvorming)

6 Ad. 1 groeifactor onafhankelijke groei van tumorcellen:
receptor Schakeleiwit Bv. Ras, Src signaalstoffen

7 Celadhesie Cel 1 Cel 2

8 Origin of replication 3 5 RNA primer 5 “Sliding clamp” 3 5
Fig b Origin of replication 3 5 RNA primer 5 “Sliding clamp” 3 5 DNA pol III Parental DNA 3 5 Figure Synthesis of the leading strand during DNA replication 5 3 5

9 Overall directions of replication
Fig a Overview Origin of replication Leading strand Lagging strand Lagging strand 2 1 Leading strand Figure 16.6 Synthesis of the lagging strand Overall directions of replication

10 Embryonale cellen maken extra lange telomeren m.b.v. telomerase.
Fig b6 3 5 Telomeren Embryonale cellen maken extra lange telomeren m.b.v. telomerase. Sommige tumorcellen “wekken” het gen dat codeert voor telomerase en kunnen daardoor langer blijven delen (de chromosomen worden niet te ver ingekort). 5 3 Template strand 3 5 RNA primer 3 1 5 3 Okazaki fragment 5 3 5 1 3 5 3 2 1 5 5 3 Figure 16.6 Synthesis of the lagging strand 3 5 2 1 5 3 3 1 5 2 Overall direction of replication

11 Vascular Endothelial Growth Factor stimuleert groei nieuwe haarvaatjes
Start Genentech film

12 Metastasering Epithelial to Mesenchymal Transition (EMT)
Basaalmembraan Mesenchymal to Epithelial Transition (MET)

13 Metastasering Melanoma in longen (muis)
Metastasen van darmkanker in lever Metastasen van borstkanker in hersenen

14 Volgorde en preciese aantal kunnen verschillen per tumor:

15 Dit kan versneld worden met ingebrachte mutaties:

16 Retinoblastoom Functieverlies van Rb-eiwit
In retinoblasten (voorlopers staafjes en kegeltjes) Tumorsuppressor gen Gedraagt zich toch vrijwel dominant G1 naar S fase overgang Ook andere vormen van kanker

17 aberrant crypt foci ACF intestinal epithelial cell adenoma carcinoma
K-RAS SMAD2/4 chr. 18q LOH p53 chr. 17p LOH APC

18 Ontwikkeling van het colon carcinoom

19 FAP = familiaire adenomateuze polyposis

20 Tumorstamcel hypothese

21 Spontane regressie Zeldzaam
Klassiek voorbeeld: baby met kwaadaardig neuroblastoom (bijnieren) werd naar huis gestuurd (om te sterven). De baby overleefde. Als tiener werden diverse goedaardige ganglioneuroma’s ontdekt. De neuroblastoma’s (ongedifferentieerd) waren door gedifferentieerd naar goedaardige ganglioneuroma’s. Meestal mechanisme van spontane regressie onbekend, mogelijk via afweersysteem