Albert Klein Tank 14 November 2009 Klimaatscenario’s: wat staat ons te wachten?

Presentatie over: "Albert Klein Tank 14 November 2009 Klimaatscenario’s: wat staat ons te wachten?"— Transcript van de presentatie:

1 Albert Klein Tank 14 November 2009 Klimaatscenario’s: wat staat ons te wachten?

2 Klimaatscenario’s …zijn geen verwachtingen! KNMI, 2009

3 Klimaatscenario’s …zijn beelden van het toekomstige klimaat, die aangeven in welke mate temperatuur, neerslag, wind en zeeniveau kunnen veranderen … kwantitatieve informatie gebaseerd op klimaatmodellen die relevant is voor besluitvorming …vormen het kennisfundament voor adaptatie

4 Klimaatscenario’s …voor adaptatie Willows and Connell, UKCIP, 2003

5 De aarde warmt op IPCC-AR4, 2007: ‘Warming of the climate system is unequivocal’ (ondubbelzinnig, duidelijk, herkenbaar, onmiskenbaar)

6 KNMI’06 klimaatscenario’s… beschrijven samen de meest waarschijnlijke veranderingen in Nederland Wat betekent dit voor Nederland? KNMI, 2009

7 Volgens de KNMI’06 klimaatscenario’s: zet de opwarming (ook bij ons) door; hierdoor komen zachte winters en warme zomers vaker voor worden de winters gemiddeld natter en nemen ook de extreme neerslaghoeveelheden toe neemt de hevigheid van extreme regenbuien in de zomer toe, maar wordt het aantal zomerse regendagen juist minder zijn de veranderingen in het windklimaat klein ten opzichte van de natuurlijke grilligheid blijft de zeespiegel stijgen

8 Mondiale klimaatmodellen (IPCC-AR4 model archief) mondiale opwarming zeespiegelstijging grootschalige circulatieverandering Hoe weten we dat?

9 Mondiale klimaatmodellen (IPCC-AR4 model archief) Regionale klimaatmodellen (eigen en uit EU-projecten) temperatuur en neerslag details voor West Europa Hoe weten we dat?

10 Mondiale klimaatmodellen (IPCC-AR4 model archief) Regionale klimaatmodellen (eigen en uit EU-projecten) Waarnemingen veranderingen in locale extremen die relevant zijn voor toepassingen IPCC, 2001 Hoe weten we dat?

11 IPCC, 2007

12 +2°C +1°C 2050 IPCC, 2007

13 +4°C +2°C 2100 IPCC, 2007

14 KNMI’06 scenario’s uit 2006 KNMI, 2009

15 Recent uitgebracht: Klimaatverandering in Nederland Aanvullingen op de KNMI’06 scenario’s Albert Klein Tank en Geert Lenderink (red.) m.m.v. vele KNMI’ers en externe reviewers KNMI, 2009

16 Wat is nieuw? Nederland en West-Europa warmen sneller op kustneerslag en zware buien zijn heviger ijskappen op West-Antarctica en Groenland kalven mogelijk sneller af veel aanvullende KNMI’06 cijfers over veranderingen in afzonderlijke maanden en extremen

17 Voorbeeld van aanvullende cijfers KNMI, 2009 Gemiddeld valt er in Nederland 60 à 70 mm neerslag per maand. Momenteel valt deze hoeveelheid in De Bilt: 1 × per jaar in één week, 1 × per 30 jaar in één dag, 1 × per 100 jaar in een paar uur maar in de regio Rijnmond 1 × per 15 jaar in één dag In 2050 heeft De Bilt ongeveer het buienregime van de Rijnmond nu. Zuid-Holland moet dan rekening houden met: 1 × per 100 jaar meer dan 100 mm in één dag

18 Kustneerslag en zware buien zijn heviger Hoeveelheid neerslag in augustus 2006 KNMI, 2009

19 Gevolgen voor de rivierafvoer Deltares

20 Nederland en West-Europa warmen sneller op temperatuurtrend 1979-2005 IPCC, 2007

21 Kan het extremer dan in de KNMI’06 scenario’s? Ja, daarom aanvullende scenario’s zoals voor de Deltacommissie Deltacommissie, 2008 IPCC-AR4, 2007 Vermeer&Rahmstorf, PNAS, 2009 Siddall et al., Nature Geo, 2009

22 Kan het extremer dan in de KNMI’06 scenario’s? IPCC, 2007 Ja, meer dan +4°C opwarming (of +6°C) in 2100 is niet uitgesloten

23 Kriegler et al., PNAS, 2009 Kan het extremer dan in de KNMI’06 scenario’s? Ja, veel onzekere processen en terugkoppelingen met grote impact

24 Kan het extremer dan in de KNMI’06 scenario’s? … maar absolute bovengrenzen zijn niet te geven! G G+ WW+ klimaatverandering kans

25 Zijn hierdoor de KNMI’06 scenario’s achterhaald? Nee, … ook volgens de huidige inzichten beschrijven de vier KNMI’06 scenario’s samen de meest waarschijnlijke veranderingen in Nederland met bijbehorende onzekerheden … ze blijven dus een geschikte kapstok voor het bepalen van robuuste adaptatie strategieën

26 Relatie met Kopenhagen?

27 …bestaat alleen indirect Voor COP15 is emissiereductie van broeikasgassen (mitigatie) belangrijker dan adaptatie Bij adaptatie speelt vooral hulp voor ontwikkelingslanden

28 De koers naar KNMInext

29 aansluiten bij 5e IPCC rapport omstreeks 2013 aansluiten bij nationale onderzoeksprogramma’s (NWO, KvR, KvK) aansluiten bij Nationaal Waterplan en Deltaprogramma

30 Openstaande vragen o.a. hoeveel scenario’s voor goede besluitvorming? meer kansinformatie en/of hogere resolutie? hoe omgaan met ongrijpbare processen, terugkoppelingen en kritische drempelwaarden? scenario’s met tijdsverloop? decenniumverwachtingen? etc.

31 einde…