KB ‘Mechanische trillingen’

Presentatie over: "KB ‘Mechanische trillingen’"— Transcript van de presentatie:

1 KB ‘Mechanische trillingen’
Praktische gids

2 Wat zijn trillingen ? Mechanische trillingen ontstaan door heen - en weergaande bewegingen van een massa t.o.v. een evenwichtspositie. Ze planten zich voort op een ander voorwerp d.m.v. rechtstreeks contact. Resonantie is het natuurkundige verschijnsel dat optreedt als een systeem wordt aangeslagen bij zijn resonantie-frequentie, ook wel natuurlijke of eigen frequentie genoemd. Resonantie wordt bepaald door de massa en de stijfheid van het systeem. Iedere machine of onderdeel heeft een eigen frequentie die kan versterkt worden door andere onderdelen.

3 Wat zijn trillingen ? Bij de mens hebben alle organen eveneens een eigen frequentie waarin ze gaan resoneren of meetrillen. Trillingen worden gekarakteriseerd door volgende paramaters: amplitude (m) frequentie (Hz) richting tijdsduur (s) versnelling (m/s²)

4 Verband met de uitgeoefende kracht
Intensiteit: Verplaatsing Snelheid Versnelling

5 Invloed van trillingen op het menselijk lichaam
Lichaamstrillingen Trillingen Hand-armtrillingen

6 Lichaamstrillingen Overbrenging op de wervelkolom via:
de voeten (rechtstaand) het hele lichaamsoppervlak (liggend) het zitvlak (zittend) Demping: hoge frequenties door de huid en onderliggende weefsels lage frequenties door toenemende spierspanningen en bepaalde lichaamshoudingen Risico: Het zijn vooral de frequenties tussen 1 en 20 Hz die de gezondheidseffecten veroorzaken

7 Lichaamstrillingen Gezondheidseffecten:
Comfortproblemen: vermoeidheid, spierspanning, spierstijfheid, coördinatieproblemen, verstoorde zintuiglijke waarneming, spijsverteringsstoornissen Rugaandoeningen (spiervermoeidheid, lage rugpijn, artrose, lumbago, discushernia, ischias)

8 Lichaamstrillingen Normen:
Norm ISO 2631 (1997) specificeert grenswaarden voor de ervaren trillingen langsheen de (dominante) verticale as Dosis - effectrelatie (comfort i.f.v. versnelling): < 0,315 m/s² comfortabel 0,315 – 0,63 m/s² lichtjes oncomfortabel 0,5 – 1,0 m/s² redelijk oncomfortabel 0,8 – 1,6 m/s² oncomfortabel 1,25 – 2,5 m/s² zeer oncomfortabel > 2 m/s² extreem oncomfortabel

9 ACTIEWAARDE: 0,5 m/s² GRENSWAARDE: 1,15 m/s²
Lichaamstrillingen Blootstelling: De opgegeven waarden komen niet overeen met een ogenblikkelijke waarde, gemeten op een specifiek moment van de werkdag, maar met de gemiddelde waarde gemeten over 8 werkuren. ACTIEWAARDE: 0,5 m/s² GRENSWAARDE: 1,15 m/s²

10 Hand-armtrillingen Overbrenging:
Door trillende machines of werktuigen langs het hand-arm-schoudersysteem. Demping: Hoge en lage frequenties worden bijna volledig opgevangen door het hand-armsysteem en hebben hierdoor weinig of geen weerslag op de rest van het menselijk lichaam. Risico: Het zijn de frequenties 16 tot 30 Hz voor de onderarm en 50 tot 200 Hz voor de handen die schadelijke gezondheidseffecten veroorzaken.

11 Hand-armtrillingen Gezondheidseffecten:
Doof gevoel, tintelingen, vermindering van tastzin, vibratiezin en warmtezin Bloedvataandoeningen (Raynaud of witte-vingerssyndroom) Bot- en gewrichtsaandoeningen t.h.v. pols Spier- en peesaandoeningen Zenuwstoornissen

12 Hand-armtrillingen Normen:
De norm ISO 5349 (2001) specificeert geen enkele grenswaarde maar geeft een voorspellingsmodel voor risico's op vaataandoeningen (verschijnsel van de witte vingers, syndroom van "Raynaud"). Dosis - effect relatie (comfort i.f.v. versnelling): < 1,0 m/s² geen ongemak 1,0 – 2,5 m/s² ongemak 2,5 – 5,0 m/s² gezondheidsproblemen > 5,0 m/s² onaanvaardbaar risico voor gezondheidsschade

13 ACTIEWAARDE: 2,5 m/s² GRENSWAARDE: 5 m/s²
Hand-armtrillingen Blootstelling: De opgegeven waarden komen niet overeen met een ogenblikkelijke waarde, gemeten op een specifiek moment van de werkdag, maar met de gemiddelde waarde gemeten over 8 werkuren. Enkel een expert, die over specifieke meetapparatuur beschikt, kan relevante metingen op de werkpost uitvoeren. ACTIEWAARDE: 2,5 m/s² GRENSWAARDE: 5 m/s²

14 Samenvatting van KB ‘Mechanische trillingen’
Alle bepalingen maken deel uit van hoofdstuk IV uit Titel IV van de Codex over het Welzijn op het werk dat bestaat uit volgende afdelingen: toepassingsgebied en definities (art.4) grenswaarden en actiewaarden voor de blootstelling herleid tot een standaardreferentieperiode van acht uur (art.5 en art.6) bepaling en beoordeling van de risico’s (art.7 t.e.m.12) maatregelen ter voorkoming of vermindering van de blootstelling (art.13 t.e.m.16)

15 Samenvatting van KB ‘Mechanische trillingen’
voorlichting en opleiding van de werknemers (art.17) raadpleging en participatie van de werknemers en/of hun vertegenwoordigers van CPBW (art.18) gezondheidstoezicht (art.19 t.e.m. 25) overgangsperiode (art.26) afwijkingen (art.27 t.e.m.33) slotbepalingen bijlage Verwijzing naar het volledige KB:

16 Hoe meten ? Versnellingsmeter (opnemer):
“axiale” receptor: meting volgens 1 as Toepassing: o.a. werkplatformen “tri-axiale” receptor: drie versnellings- meters gemonteerd in drie loodrecht op elkaar staande assen Toepassing: voertuigen Analyser (verwerker): analyse van de meetresultaten met geïntegreerde protocols conform de normen ISO 2631 en ISO 5349

17 Stappenplan Ga na welke bronnen kunnen zorgen voor trillingen en
maak hiervan een inventarisatie Kijk of u trillingsgegevens terug kunt vinden bij de leverancier of andere instanties Voer desgevallend zelf metingen uit of laat ze uitvoeren door een expert ...

18 Stappenplan Bekijk de omstandigheden waarin het middel gebruikt
wordt en specifiek of het gaat om : hand-armtrillingen lichaamstrillingen Bepaal de effectieve blootstellingsduur van de betrokken werknemers Bereken de dagelijkse blootstelling …

19 Stappenplan Stel technische en/of organisatorische maatregelen voor
Plan het gezondheidstoezicht Organiseer voorlichting en opleiding van de werknemers Verdere toelichting:

20 Is het KB ‘Mechanische trillingen’ van toepassing binnen mijn bedrijf ?
Is een van volgende voertuigen aanwezig ? Grondverzetmachines (scheplaadmachine, nivelleermachine, trilwals, bulldozer, ...) Vorkheftrucks (terreinheftruck, dieplader, ...) Kranen (kraanwagen, torenkraan, ...) Rolbruggen (brugkraan, laadmachine op banden of rupsbanden, ...) Tractoren (maaimachine, landbouw- en bosbouwtractor, wegtractor, ...) Vrachtwagens Allerlei voertuigen (trein, bus, auto, locomotief, metrostel, ...) JA NEEN

21 Is het KB ‘Mechanische trillingen’ van toepassing binnen mijn bedrijf ?
Procedure voertuigen volgens SOBANE: zie 2.2 onder niveau 2, blz

22 Is het KB ‘Mechanische trillingen’ van toepassing binnen mijn bedrijf ?
Zijn er werkplatformen onderhevig aan mechanische trillingen ? Trilplatformen Andere (cokesfabriek, breekmolen, betonpers, zware pers, ...) JA NEEN

23 Is het KB ‘Mechanische trillingen’ van toepassing binnen mijn bedrijf ?
Procedure werkplatformen volgens SOBANE: zie 2.3 onder niveau 2, blz. 28

24 Is het KB ‘Mechanische trillingen’ van toepassing binnen mijn bedrijf ?
Is een van volgende handmachines aanwezig ? Haakse slijpmachine Afkortzaagmachine met en zonder ophanging, decoupeerzaagmachine Pneumatische schroevendraaier, schroefmachine Slagschroefsleutel, vastboutmachine Hydropneumatisch slagschroefsleutel Moersleutel, ratelsleutel Kettingzaag, bosmaaier Bandschuurmachine, polijstmachine ... JA NEEN

25 Is het KB ‘Mechanische trillingen’ van toepassing binnen mijn bedrijf ?
Procedure activiteit en gebruikte machines volgens SOBANE: zie 2.2 onder niveau 2, blz

26 Einde van de inventarisatie
Is het KB ‘Mechanische trillingen’ van toepassing binnen mijn bedrijf ? Einde van de inventarisatie

27 Trillingen ? Mogelijke oplossingen …
Lichaamstrillingen: Monteren van silent blocks bij machines: Aangepaste zetels bij heftrucks of andere voertuigen:

28 Trillingen ? Mogelijke oplossingen …
Lichaamstrillingen: Alternatieve werkmethoden Keuze van de juiste arbeidsmiddelen, ergonomisch goed ontworpen Passende onderhoudsprogramma’s voor de arbeidsmiddelen, arbeidsplaatsen en werkposten Ontwerp en indeling van de arbeidsplaatsen en werkposten Beperking van de duur en intensiteit van de blootstelling Passende werkschema’s met voldoende rustpauzes

29 Trillingen ? Mogelijke oplossingen …
Hand-armtrillingen: Trillingsdempend handvat bij een haaks slijpmachine: Aangepaste handschoenen:

30 Trillingen ? Mogelijke oplossingen …
Hand-armtrillingen: Alternatieve werkmethoden Keuze van de juiste arbeidsmiddelen, ergonomisch goed ontworpen Passende onderhoudsprogramma’s voor de arbeidsmiddelen Beperking van de duur en intensiteit van de blootstelling Passende werkschema’s met voldoende rustpauzes

31 Nuttige bronnen Praktische info: http://meta.fgov.be

32 Nuttige bronnen Instantie: Fonds voor beroepsziekten: dienst Preventie
(informatie i.v.m. trillingsmetingen) Verenigingen: Prevent PreBes (Forum)

33 Nuttige bronnen Database: http://umetech.niwl.se/eng/default.lasso
Berekening totale blootstelling: Meetapparaten: