12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 51 Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 Frits Pleiter.

Presentatie over: "12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 51 Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 Frits Pleiter."— Transcript van de presentatie:

1 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 51 Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 Frits Pleiter

2 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 52 Indeling  atoom- en kernfysica(1)  wisselwerking(3) o röntgentoestel (2) o afscherming (3) o detectie (4) o radiobiologie(6 ) het objectieve risico van straling (6) subjectieve risicoacceptatie (6)  grootheden en eenheden(5)  wet- en regelgeving(7) o praktische stralingshygiëne (8 - 10) o afval (11)

3 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 53 Bronnen en toestellen ontdekking van radioactiviteit Henri Becquerel In 1896 experimenteerde Henri Becquerel met uraniumzouten. Na het experiment borg hij het zout op in een kast naast een in papier gewikkelde fotogevoelige plaat. Op een dag zag hij dat deze plaat een zwarting vertoonde op de plaats waar het uraniumzout had gelegen.

4 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 54 Bronnen en toestellen definitie van gesloten bron gesloten bronnen zijn radioactieve stoffen die  zijn ingebed in of gehecht aan vast dragermateriaal, of  omgeven zijn door een omhulling van materiaal met dien verstande dat hetzij het dragermateriaal hetzij de omhulling voldoende weerstand biedt om onder normale gebruiksomstandigheden elke verspreiding van radioactieve stoffen te voorkomen

5 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 55 Bronnen en toestellen voorbeelden gesloten bronnen meting van respectievelijk onderzoek aan lasnaden 192 Ir, 60 Co1 - 100 TBq dikte staalplaat 137 Cs, 241 Am10 GBq dikte sigaretten 90 Sr / 90 Y40 MBq - 40 GBq vulhoogte 137 Cs, 60 Co1 - 10 GBq chemische analyse röntgenfluorescentie 241 Am, 57 Co40 MBq - 40 GBq gaschromatografie 63 Ni400 MBq medische toepassingen brachytherapie 90 Sr / 90 Y, 125 I2 MBq brachytherapie 137 Cs, 192 Ir50 - 500 MBq

6 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 56 Bronnen en toestellen ISO 2919 ingekapselde bronnen kunnen getest zijn op 5 onderdelen 1.temperatuur en thermische schok 2.druk 3.stoten 4.vibratie 5.puntbelasting klassering van 1 (niet getest) tot en met 6 (strengste test) gaschromatograaf 63 NiC32211 industriële radiografie 192 Ir C43313 bron met de code C11111 is niet getest, mag wel worden gebruikt

7 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 57 Bronnen en toestellen toepassingen van open bronnen (bio)chemische analyse labeling 3 H, 14 C, 32 P, 125 I1 MBq - 10 GBq medische diagnostiek bot, hart 99m Tc500 MBq longen 83 Kr600 MBq schildklier 123 I20 MBq tumoren 111 In100 - 200 MBq PET 11 C, 13 N, 15 O  500 MBq medische therapie hyperactieve schildklier 131 I100 MBq - 1 GBq schildkliertumor 131 I2 - 6 GBq

8 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 58 Bronnen en toestellen toepassingen van open bronnen angioscan met 99m Tc doorsneden in de lengterichting door het hart links is het tussenschot (septum) rechts is de wand van linker kamer (atrium) en boezem (ventrikel) aan de onderkant is de punt (apex) van het hart de donkere plek onderin wijst op slechte doorbloeding van de punt

9 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 59 Bronnen en toestellen ontdekking van röntgenstralen Wilhelm Conrad Röntgen In 1895 ontdekte Wilhelm Conrad Röntgen magische stralen die dwars door een vast object heen ging. Hij noemde het X-stralen. Wij zeggen nu "röntgenstralen". Met röntgenstralen kunnen foto’s worden gemaakt van het inwendige, zoals de botten van een hand of de inhoud van een koffertje.

10 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 510 Bronnen en toestellen röntgenbuis negatieve kathode positieve anode elektronen versnellen elektronen afremmen  (veel) warmte remstraling karakteristieke straling dosistempo > 10 Gy/s mogelijk ! intensiteit verstrooide straling is ongeveer factor 1000 kleiner

11 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 511 Bronnen en toestellen röntgenspectrum a)remstraling b)karakteristieke röntgenstraling c)straling na filtering door buis d)straling na filtering door extra filter

12 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 512 Bronnen en toestellen röntgenspectrum intensiteit van remstraling neemt toe als anodespanning groter wordt anodestroom groter wordt Z-waarde van anode groter wordt filterdikte kleiner wordt intensiteit van karakteristieke straling neemt toe als anodespanning groter wordt anodestroom groter wordt filterdikte kleiner wordt energie van remstraling neemt toe als anodespanning groter wordt energie van karakteristieke straling neemt toe als Z-waarde van anode groter wordt

13 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 513 Bronnen en toestellen toepassingen van röntgenstralen bitewing

14 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 514 Bronnen en toestellen toepassingen van röntgenstralen CT-scan

15 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 515 Bronnen en toestellen voorbeelden van röntgentoestellen

16 12/01/2015stralingsbescherming deskundigheidsniveau 516 Bronnen en toestellen neutronen neutron = ongeladen deeltje wisselwerking met de kern van het atoom energieoverdracht maximaal bij botsing tussen even zware deeltjes goede materialen voor afscherming: paraffineH 2 -C waterH 2 -O betongebonden kristalwater slechte materialen voor afscherming lood laat veiligheidsmaatregelen over aan een echte deskundige