GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout

Presentatie over: "GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout"— Transcript van de presentatie:

1 GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout f.g.naerebout@hum.leidenuniv.nl www.oudegeschiedenis.info

2 Rooster 9/9college 128/10 college 7 16/9 college 2 4/11 college 8 23/9college 3 11/11 college 9 30/9college 4 18/11 college 10 7/10college 5 25/11 college 11 14/10college 6 2/12 college 12 21/10 ----- 9/12 college 13 Tentamen Zie www.oudegeschiedenis.info

3 Hoofdpunten vorige college: 1 Polytheïsme: ‘veelgodendom’ : letterlijk vele goden en andere bovennatuurlijke wezens in vele pantheons 2 De bovennatuur kent een hiërarchie: grote goden, mindere goden, demonen, halfgoden, enzovoort 3 De bovennatuur is geen scherp afgegrensde categorie: denk met name aan de vergoddelijkte mens (levend of dood) 4 Polytheïsme is een ‘open systeem’: pantheons zijn dynamisch 5 Bovennatuurlijke wezens manifesteren zich, nemen een zichtbare vorm aan en worden gevisualiseerd: aniconisch, (deels) teriomorf en antropomorf

4

5 Bovennatuurlijke wezens: visualisaties 4) géén visualisatie

6

7

8 Maar visualisatie is een krachtige neiging!

9 Overal en altijd omgeven door vele bovennatuurlijke wezens. Consequenties: Een moeilijk ‘systeem’: “hoe vind ik de juiste god?” Een open ‘systeem’ – voor mensen en voor ‘vreemde’ goden. Polytheïsme is inherent instabiel, en zeer dynamisch, en kiest dat bewust als uitgangspunt: “wie zijn we vergeten?”

10 Bovennatuurlijke wezens: polytheïsme en monotheïsme Zijn de bekende monotheïsmen wel monotheïstisch? Of slechts polytheïsmen met een aangepaste hiërarchie? Zijn de bekende polytheïsmen wel polytheïstisch? Of eenheid in veelheid? Wat dacht de gemiddelde antieke gelovige?

11 Monolatrie en henotheïsme oplossingen voor de polytheïst die het allemaal teveel wordt – maar monolatrie en henotheïsme zijn geen monotheïsme! Uiteindelijke conclusie Voor de overgrote meerderheid van de mensen in de oudheid was hun wereld “a world full of gods”