Netwerk Palliatief Zorg Eemland Sterven op je eigen manier

Presentatie over: "Netwerk Palliatief Zorg Eemland Sterven op je eigen manier"— Transcript van de presentatie:

1 Netwerk Palliatief Zorg Eemland Sterven op je eigen manier
Woensdag 18 april 2012 Bert Buizert

2 Opzet Heel even voorstellen + toelichting op STEM
Introductie in ‘sterfstijlen’ Cases Afsluiting

3 Onderzoek onder 1600 mensen
Wat vindt men belangrijk Wat is opvallend wanneer we kijken naar de resultaten

4 Wat vindt u belangrijk? Als u zich nu een voorstelling maakt van de laatste fase (weken / maanden) van uw leven? Geen lijdensweg (geen pijn, geen eenzaamheid) Harmonie met jezelf en je naasten Professionele zorg Thuis Familie en vrienden om je heen Waardig- Menswaardig Vrede met God – gesprek met GV Zijn wie je bent en passende (liefde- begripvolle) zorg Openheid -duidelijkheid naar je omgeving Eigen regie en autonomie (keuzen op het sterfbed) Open en eerlijk afscheid nemen van iedereen

5 Wat vindt men belangrijk

6 Opvallende aspecten Taboe: Praten en denken over de dood
Sociaal sterven Regie in de laatste levensfase

7 Onderzoek onder 1600 mensen
+ Bezig zijn met en praten over de dood - Traditioneel Modern Nieuwe tijd Levenswijze

8 Sterfstijl: vertrouwenden (12%)
+ + vertrouwenden Bezig zijn met en praten over de dood - - Traditioneel Modern Nieuwe tijd Levenswijze

9 Sterfstijl: vertrouwenden (12%) leven na de dood
Voor mensen in deze groep is de dood al een deel van het leven. Ze zijn minder bang en hebben al een bepaald beeld van de laatste levensfase. Ze zijn sterk gericht op het gezin, gehecht aan regels, plichtsgetrouwheid en zorgzaam. Niet erg op zichzelf gericht. Als patiënt: gevoelig voor autoriteit, niet veeleisend, tevreden met het standaardaanbod, volgzaam , R-R-R Ondersteunend: informatie in hapklare brokken, niet teveel alternatieven, aandacht voor de spiritualiteit, uitnodigend zijn.

10 Vertrouwenden Regie – behoefte: laag Sociaal sterven: helder
Taboe: geen taboe

11 Sterfstijl: rationelen (15%)
+ + vertrouwenden rationelen Bezig zijn met en praten over de dood - - Traditioneel Modern Nieuwe tijd Levenswijze

12 Sterfstijl: rationelen (15%) control over de dood
Ze zoeken de balans tussen werken en genieten. Ziek zijn en dood passen niet goed in het levensbeeld bij deze groep mensen. Ze hebben moeite met het tonen van hun kwetsbaarheid. Ze erkennen dat ze het denken over de laatste levensfase uit de weg gaan. Als patiënt: gevoelig voor autoriteit, leunen op professionele kennis en ze zijn op zoek naar zekerheden. Ondersteunend: heldere feitelijke informatie, onderbouwd met argumenten, gescheiden van gevoelens

13 Rationelen Regie – behoefte: hoog – in het hier en nu
Sociaal sterven: niet helder Taboe: behoorlijk groot taboe

14 Sterfstijl: socialen (33%)
+ + socialen vertrouwenden rationelen Bezig zijn met en praten over de dood - - Traditioneel Modern Nieuwe tijd Levenswijze

15 Sterfstijl: socialen (33%) bang voor de dood
Zorgeloos aan de buitenkant, levend in gevestigde kaders, niet al te opvallend. Mensen maken minder eigen keuzes, maar sluiten zich graag aan bij wat gebruikelijk is in hun groep. Verwachten als het over de dood gaat, dat zaken te zijner tijd voor hen geregeld worden. Als patiënt: vasthoudend aan het leven, behoefte aan troost, verlichting, uitstellen tot het niet meer kan (medicatie), weinig initiatief, verhoogde kans op eenzaamheid Ondersteunend: kleine porties informatie, herhaal dat, benoem emoties.

16 Socialen Regie – behoefte: laag
Sociaal sterven: redelijk helder, niet expliciet Taboe: deels

17 Casus

18 Case 1 – Sociale Hoe kom/blijf je in contact?
Stoel pakken en gaan zitten Tijd nemen Proberen contact te maken - benoemen wat ik zie (ik maak me zorgen) – klopt dat?? Insteken op wat zij leuk vindt (hoe was het gisteren – ditjes en datjes en daarna naar de koffie) Wat zou er voor u kunnen verbeteren Iets van jezelf inbrengen (ik kan mij voorstellen ….. Aanraken Nadere anamnese

19 Case 1 – Sociale Wat werkt er? Dichtbij gaan zitten Doorvragen
Ze zegt wat over zichzelf – zelfde waarde – ze reageren op Humor - Relaxter het gesprek in Ze benoemt het maar Ga het meteen regelen Pilletje – ten opzichte van medicatie

20 Sterfstijl: pro-actieven (18%)
+ + pro-actieven socialen vertrouwenden rationelen Bezig zijn met en praten over de dood - - Traditioneel Modern Nieuwe tijd Levenswijze

21 Sterfstijl: pro-actieven (18%) leven met de dood
Mensen uit deze groep kenmerken zich door een kritische houding als het gaat om de zorg in hun laatste levensfase. Voor hen is de dood geen taboe, er wordt over nagedacht en gesproken om zo de regie ook in deze fase in de hand te houden. Als patiënt: wil alles weten, mondig, goed geïnformeerd, veeleisend, zelfredzaam – afkerig van zinloos handelen Ondersteunend: inzicht geven in de alle opties, geef regie, geef kaders en verwijs naar andere informatie

22 Pro-actieven Regie – behoefte: hoog Sociaal sterven: helder
Taboe: geen taboe

23 Casus

24 Case 2 – Pro actieve Hoe kom/blijf je in contact?
Waarom wilt u dit? Empathisch luisteren : maak je je zorgen Wat zit eronder Ik schrik hiervan …. Betrokkenheid van de dochter? Hoe kom/blijf je in contact? Ingaan op de “nou………. – toch niet’’ Zo u bent tot een besluit gekomen . Waarom heeft u gekozen…. Ik ben de schakel tussen u en de arts en daar U bent hiertoe gekomen en ik ben er voor u Respect …. Uiten en onderzoeken hoe haar besluitvorming tot stand is gekomen voor mijzelf

25 Case 2 – Pro actieve Wat werkt er?
Ze staat er open voor – verpleegkundige erkent en zegt ik doe mijn best (voelbaar) Ze ging zitten Nam de tijd Ze liet iets van zichzelf zien Gaf andere mogelijkheden – ze vraagt toestemming om het te vertellen

26 feitelijke zaken Observatie van jezelf en de ander gevoelszaken

27 Observatie van jezelf en de ander gevoelszaken

28 feitelijke zaken Observatie van jezelf en de ander gevoelszaken

29 Sterfstijl: onbevangenen (22%)
+ + pro-actieven socialen vertrouwenden rationelen Bezig zijn met en praten over de dood onbevangenen - - Traditioneel Modern Nieuwe tijd Levenswijze

30 Sterfstijl: onbevangenen (22%) leven zonder de dood
Voor deze gemiddeld jonge trendsetters is de dood niet direct een onderwerp. Zij houden van genieten en leven hun leven op een eigenzinnige manier. Als patiënt: dwarsig, grenzen zoekend, onrustig, veel vrienden willen zien, ongevoelig voor autoriteit, afstand van zorgverleners Ondersteunend: korte, concrete informatie, in het hier en nu zijn, check naar emoties (ipv er al in te duiken), accepteer dat sommige dingen onbesproken (kunnen) blijven.

31 Onbevangenen Regie – behoefte: hoog in het hier en nu
Sociaal sterven: geen beeld Taboe: groot taboe

32 Casus

33 Case 3 – Onbevangene Hoe kom/blijf je in contact?

34 Case 3 – Onbevangene Wat werkt er?

35 Aanpak gericht op bewustwording
Bewustwordingsbijeenkomsten: Palliatieve netwerken, Hospices, VVT, Ziekenhuizen, Artsenopleidingen Omvang in 2011 ruim 3000 mensen Doel: we zijn allemaal anders en zo ziet het er in concreto ongeveer uit. Sfeer: licht – open – uitnodigend – onderling gesprek stimulerend – verschillende waarheden mogen naast elkaar bestaan

36 Aanpak gericht tot niveau leren
Inspiratiecyclus: VVT & Ziekenhuizen Tot nu toe op 11 afdelingen van VVT en 2 teams in van Hospices opgestart Doel: Concrete verbetering ervaarbaar voor client, medewerker, team en bedrijf. Sfeer: licht – open – uitnodigend – onderling gesprek stimulerend – verschillende waarheden mogen naast elkaar bestaan – inbreng eigen casuïstiek – met af en tot serieuze druk op concrete actie en uitvoer.

37 Inhoud Structuur: Kick off – met een hele afdeling:
Bewustwording Stilstaan bij verlangen Dagdeel 1: hoe verhoud ik me tot mijn eigen sterfelijkheid Dagdeel 2: hoe verhoudt mijn team zich tot elkaar en tot sterfelijkheid Dagdeel 3: hoe verhouden we ons tot onze clienten Dagdeel 4: hoe vertalen we ons verlangen naar concrete actie Perspectief klant, perspectief individuele medewerker, perspectief team, perspectief bedrijf Terugrapportage aan het het hele team inclusief plan

38 Voor vragen - opmerkingen
Bert Buizert Telefoon Mail Website: Website:

39 SLOT

40

41 Reacties In het groene gedeelte is het allemaal wel te overzien
In het rode gedeelte: Vechten (De beste behandeling afdwingen, de wereld afreizen, conflicten in relatie met naasten) Vluchten (Ontkennen, onttrekken/afkeren van voorgestelde behandelingen, alternatieve behandelingen) Bevriezen (inactiviteit, passiviteit)

42 Traumatische ervaring
De grootste kans op (psychische) problemen ontstaat wanneer iemand onverbondenheid ervaart tijdens of kort een zeer heftige ervaring.

43 Reflectie + doorvragen
Reflecteren in eigen woorden wat de patiënt heeft gezegd: U zegt: gevoel + feit + ? Open (door)vragen Ordenen van de gedachten en gevoelens van de patiënt Wat is voor u het belangrijkste? Plan maken: wat kan u helpen?

44 Normaliseren Uw reactie is een begrijpelijke, normale reactie:
Op deze abnormale situatie van de ziekte/ behandeling (situatie) Voor iemand zoals u (kenmerken van de persoon)

45 Valideren Benoem de krachtige kanten van de patiënt / naaste(n) in de strijd tegen de ziekte

46 Vooruit Ondersteun in het verwoorden van hoop en vrees in een wens naar naasten / het behandelteam

47 Enige dat helpen kan is nabijheid …
Enige dat helpen kan is nabijheid ….en dat is veel meer iets van ‘zijn’ dan van doen of zeggen.

48 feitelijke zaken Observatie van jezelf en de ander gevoelszaken

49 feitelijke zaken Observatie van jezelf en de ander gevoelszaken

50 feitelijke zaken Observatie van jezelf en de ander gevoelszaken

51 feitelijke zaken Observatie van jezelf en de ander gevoelszaken

52 Voor vragen - opmerkingen
Bert Buizert Telefoon Mail Website: Website:

53 SLOT