Convulsies bij clozapine gebruik

Presentatie over: "Convulsies bij clozapine gebruik"— Transcript van de presentatie:

1 Convulsies bij clozapine gebruik
J.J.B. van der Vlugt (AOIS psychiatrie)

2 Clozapine Sinds 1971 verkrijgbaar in europa

3 Indicaties 1.      Therapieresistente positieve en negatieve symptomen bij schizofrenie 2.      Therapieresistente schizofrenie bij kinderen en adolescenten 3.      Onbehandelbare extrapiramidale bijwerkingen op antipsychotica bij patiënten 4.      Psychotische aandoeningen die optreden tijdens het beloop van de ziekte van Parkinson, in gevallen waar standaardtherapie heeft gefaald. 5.      Onbehandelbare tardieve dyskinesie en tardieve dystonie.

4 Indicaties 6.      Therapieresistente schizoaffectieve stoornis, bipolaire stoornis en depressieve stoornis met psychotische kenmerken. 7.      Therapieresistente agressie bij schizofrenie of schizoaffectieve stoornis. 8.      Therapieresistent middelenmisbruik/afhankelijkheid bij schizofrenie of schizoaffectieve stoornis. 9.      Recidiverend suïcidaal gedrag bij therapieresistente en niet-resistente schizofrenie en schizoaffectieve stoornis. 10.  In uitzonderlijke gevallen: therapieresistente agressie en/of automutilatie bij borderline persoonlijkheidsstoornis, autisme of ernstige zwakzinnigheid.

5 registratie 1.      Therapieresistente positieve en negatieve symptomen bij schizofrenie 3.      Onbehandelbare extrapiramidale bijwerkingen op antipsychotica bij patiënten 4.      Psychotische aandoeningen die optreden tijdens het beloop van de ziekte van Parkinson, in gevallen waar standaardtherapie heeft gefaald. 5.      Onbehandelbare tardieve dyskinesie en tardieve dystonie.

6 PICO Is de relatie tussen clozapine en het ontstaan van convulsies dosis gerelateerd.

7 PICO Patiënt: schizofrenie Intervention: clozapine
Comparison: 3 verschillende serum waarde clozapine Outcome: EEG afwijkingen

8 Clozapine-induced electroencephalogram changes as a function of clozapine
Oliver Freudenreich, Richard D. Weiner, and Joseph P. McEvoy Biological psychiatry 1997

9 Patiënten Chronische schizofrenie/schizoaffective stoornis (DSM III-R). Patiënten zijn niet verbeterd na minimaal 2 soorten antipsychotica. Geen eerder clozapine gebruik.

10 Patiënten N=50 11 vrouwen en 39 mannen
Leeftijd gem 38 jaar (range from 21 to 56) Global Assessment of Functioning bij start studie (15-40) (gem. 29). opnamens (gem.10) jaren na eerste opname (gem. 15)

11 Interventie Gerandomiseerd 3 groepen serum concentraties clozapine
Range N Gem SD I (13.5) II (15.0) III (26.8)

12 Outcome 21-kanaals EEG 0-4 schaal van afwijkingen (anchored 5-level ordinal scales) EEG gemaakt na 10 weken clozapine 0  geen afwijkingen 4  convulsie

13 resultaten 24/45 patiënten (53%)  enige vorm van EEG abnormaliteit.
15/45 patiënten (33%)  nieuwe EEG afwijkingen significant serum concentratieafhankelijk verdeeld 1/48 patiënten  convulsies (2%) I 20% II 21% III 73% ** (F = 4.0; df = 2,42; p = .025)

14 Conclusie Serum concentratie clozapine is geassocieerd met EEG afwijkingen en daarmee ook met convulsies.

15 Incidentie convulsies
Incidentie clozapine geïnduceerde insulten is 3% en lijkt dosis gerelateerd. (1,2) 1418 USA patiënten incidentie insulten 2.8% cummulatief na 10 jr 10%. (2) < 300 mg/d (1%-2%) (3) mg/d (3%-4%) mg/d (4%-6%)

16 Richtlijn convulsies bij clozapine gebruik
Eerste insult: -Halvering van de dosis clozapine en spiegelbepaling. -Tijdens instellen het minderen van benzodiazepines vermijden. Tweede insult: -valproaat toevoegen, -evt. consult neuroloog

17 Dank voor de aandacht 1) Toth P, Frankenburg FR. Clozapine and seizures: a review. Can J Psychiatry 1994; 39: 2) Devinsky O, Honigfeld G, Patin J. Clozapine-related seizures. Neurology 41 (3), (1991). 3) Miller D, Review and Management of Clozapine Side Effects. J Clin Psychiatry 61 suppl (2000) 4) Pacia SV, Devinsky O. Clozapine-related seizures; experience with 5629 patients. Neurology 44 (12), (1994) 5) Freudenreich O et al. Clozapine-induced electroencephalogram changes as a function of clozapine Biol Psychiatry 1997;42: ) (69) 6)