INFORMATIEVAARDIGHEDEN BRONNEN

Presentatie over: "INFORMATIEVAARDIGHEDEN BRONNEN"— Transcript van de presentatie:

1 INFORMATIEVAARDIGHEDEN BRONNEN
BaMV Caroline Neckebroeck Vademecum Informatievaardigheden/bronnen

2 Inleiding

3 Bronnen? Overvloed aan informatiedragers  ‘information overload’
Via diverse informatiekanalen Dus selectie van informatie Welke bronnen? Welke informatiekanalen? Op basis van wetenschappelijkheid Betrouwbare bronnen Kwaliteitsvolle bronnen

4 Wetenschappelijke bronnen
Eigen aan een vakgebied Sociaal-agogisch werkveld Wanneer is een publicatie wetenschappelijk? Inhoudelijke relevantie Inhoudstafel Inleiding en besluit Abstract/samenvatting Auteurs/redactie Bronnenlijst/bibliografie Publicatiedatum Illustraties Toetsing/ peer review Objectieve informatie

5 Wetenschappelijke bronnen
Wanneer is een publicatie wetenschappelijk? Transparantie: controleerbaarheid van informatie Nauwkeurige bronvermeldingen in tekst en bronnenlijst/bibliografie Zakelijke structuur: logische en systematische opbouw van tekst Inleiding/samenvatting/methode/resultaten/discussie/conclusie Zakelijk taalgebruik Genuanceerd taalgebruik Primaire informatie: recente informatie uit nieuw empirisch onderzoek

6 schrijfopdrachten Op basis van: Mix van types bronnen
Wetenschappelijke bronnen Primaire > secundaire bronnen Basisbronnen Recente bronnen Anderstalige bronnen Mix van types bronnen Sociaal-Wetenschappelijke bronnen Juridische bronnen/ beleidsdocumenten Statistische bronnen Fysieke/gedrukte bronnen vs. Digitale/elektronische bronnen

7 Bronnen Types van bronnen  WAT? Zoekheuristiek (ontsluiting)  HOE?
Sociaal-wetenschappelijke bronnen Juridische bronnen Overheidspublicaties : Internationale, federale, regionale en lokale beleidsdocumenten Statistische bronnen Zoekheuristiek (ontsluiting)  HOE? Catalogi Databanken Online (www) Vindplaats  WAAR? Bibliotheken: vakbibliotheken! Full-text online!! Met licentie  login Vrij consulteerbaar Bronnen

8 Sociaal-wetenschappelijke bronnen
ontsluitingsmiddelen

9 Sociaal-wetenschappelijke bronnen
Boeken Naslagwerken Handboeken en losbladige reeksen Readers : verzamelwerken Monografieën Periodieken Kranten/dagbladen Algemene tijdschriften/weekbladen Populair-wetenschappelijke tijdschriften/week- of maanbladen Wetenschappelijke vaktijdschriften jaarboeken

10 Sociaal-wetenschappelijke bronnen
Onderzoeksliteratuur Onderzoeksrapporten Doctoraatsscripties congresbijdragen Grijze literatuur  Zowel in fysieke/gedrukte als in digitale/elektronische vorm

11 Naslagwerken Encyclopedieën: wikipedia (Vak-)woordenboeken
Niet gecontroleerd (peer-reviewed) Geen wetenschappelijke bron Niet als primaire bron gebruiken Wel ter verkenning van onderwerp, trefwoorden Deze trefwoorden dan ingeven in catalogi/databanken  wetenschappelijke publicaties (Vak-)woordenboeken Sociale kaart overzicht van de voorzieningen in de welzijns- en gezondheidssector in Vlaanderen en Brussel

12 Handboeken Behandelen op een systematische doch vaak onvolledige manier een bepaalde problematiek  inleidend, overzicht en samenvatting Meestal pedagogische instrumenten, minder geschikt als bron voor wetenschappelijk onderzoek. waardevol voor studenten die zich op een bepaald terrein willen oriënteren of bruikbare informatie willen verzamelen Opgelet: verschil tussen handboek (gepubliceerd) en cursus (niet-gepubliceerd) Vaak losbladig: actualiteitswaarde door aanvullingen en correcties Bv. Handboek Groepspsychotherapie Voor een (limitatief) overzicht per domein (gezondheid en geestelijke gezondheid), cf. bijlage vademecum gepersonaliseerd auteurschap

13 titel auteurs

14 Readers (verzamelwerken)
Samengesteld door een redacteur/redactie die een aantal auteurs uitnodigt om rond een bepaald onderwerp een bijdrage te leveren Taak van de redacteur/ redactie (red.) = initiatief nemen voor de publicatie, verzamelen van de bijdragen, integreren van deze bijdragen in een logisch geheel (schrijven van inleiding en besluit) en technisch redactiewerk De inhoud van de bijdragen in een reader correspondeert dus niet noodzakelijk met de visie die de redacteur(s) er zelf op nahoud(t)(en) Gespecialiseerde en diepgaander van aard

15 Redacteurs verzamel-werk
Titel bijdrage Auteurs bijdrage Titel Verzamel- werk

16 Monografieën Beperken zich tot één onderwerp Grondige uitdieping
Bv. autisme Grondige uitdieping bieden dus geen overzicht van een vakgebied Gepersonaliseerd auteurschap Niet altijd wetenschappelijk

17

18 Periodieke uitgaven Worden met een zekere regelmaat gepubliceerd
dagelijks, wekelijks, maandelijks, tweemaandelijks... Kranten/dagbladen > artikels Artikels, commentaren, opiniestukken Niet wetenschappelijk, vaak wel rapportage over wetenschappelijk onderzoek Subjectief Algemene bladen/tijdschriften > artikels Knack, Humo, P- Magazine

19 Periodieke uitgaven Populair – wetenschappelijke tijdschriften> artikels Wetenschappelijke informatie vertalen naar breed publiek Op zich niet wetenschappelijk Bv. Psychologie Magazine, National Geographic

20 Periodieke uitgaven Wetenschappelijke vaktijdschriften > wetenschappelijke artikels Auteurs: wetenschappers, specialisten in een vakgebied Diepgaander en gedetailleerder O.l.v. redactie: toetsing/ peer review Doelpubliek: wetenschappers, hoger opgeleiden, studenten Anderstalige publicaties!

21 (Belgische) wetenschappelijke tijdschriften
Algemeen: Panopticon (full-text), De Orde van de Dag, Justitiële Verkenningen Preventie: secondant Politie: Politiejournaal/Politieofficier, Magazine Federale Politie (Pol), Vigiles: tijdschrift voor politierecht Strafuitvoering: Fatik; Winket; Metanoia Welzijnswerk: Tijdschrift voor Welzijnswerk, Alert, Weliswaar, … Tijdschrift voor veiligheid (Full-text) Tijdschrift voor criminologie (Full-text) Private veiligheid Jongeren: Welwijs, Tijdschrift voor Jeugdrecht en Kinderrecht

22 Anderstalige wetenschappelijke tijdschriften
British journal of criminology Criminal Justice Review Crime, Media, Culture. An international journal Crime and Delinquency European Journal of Criminology …

23

24

25

26 (Belgische) wetenschappelijke Tijdschriften
VIVES-collectie vaktijdschriften Opmerking: beperkte collectie Collecties universiteitsbibliotheken! Leuven Gent  anderstalige tijdschriften!

27

28

29

30 Onderzoeksliteratuur
Onderzoeksrapporten Congresbijdragen en proceedings Studiedagen doctoraatsscripties

31 Grijze literatuur Niet gericht op (ruime) verspreiding
Vaak niet-gepubliceerd Publicaties van verenigingen, stichtingen, universiteiten, bedrijven, overheidsinstellingen, … rapporten, eindwerken, papers, nota's, brochures, syllabi, verslagen, beleidsplannen, jaarverslagen, verenigingsperiodieken, nieuwsbrieven, bedrijfskranten, databoeken, handleidingen, ...

32 Ontsluitingsmiddelen
Catalogi  fysieke en digitale bronnen LIMO Antilope Databanken  digitale bronnen (e-bronnen) E-boeken/E-books E-tijdschriften/E-journals > E-artikels Grotendeels doorzoekbaar via LIMO!! Uitzonderingen!! Voor een optimaal zoekresultaat: opzoekingen in Limo aanvullen met opzoekingen in databanken

33 Ontsluitingsmiddelen
On campus en off campus via stuiterproxy (VIVES-login) of Toegang (full-text) digitale inhoud World Wide Web Toegang inhoud zonder login

34 Ontsluitingsmiddelen: boeken
Type bron Zoeken via naslagwerken Online encyclopedieën, Van Dale woordenboeken  databank on en off campus, Sociale kaart  databank on en off campus (Hand)boeken>hoofdstukken, verzamelwerken> bijdragen, monografieën 1) Limo 2) Databank: springer e-books, ook Nederlandstalige e-books  via Limo te raadplegen, on en off campus, voor een optimaal zoekresultaat: Limo combineren met rechtstreeks zoeken in springer 3) Google-books: voor iedereen toegankelijk maar ook veel niet-wetenschappelijk materiaal

35 Ontsluitingsmiddelen: periodieken
Type bron Zoeken via kranten www: websites van kranten en redacties Databank mediargus, zowel on- als off campus! Opgelet registratie on campus vereist!! Algemene en populair-wetenschappelijke tijdschriften Een aantal via Limo, de meesten via www: websites vaktijdschriften Limo maar aanbod fysieke/gedrukte artikels is nog onvolledig Databanken: digitale collectie Nederlandstalig: springer Engelstalige: EBSCO: academic search elite, Science direct, Web of science: doorzoekbaar via Limo, voor optimaal zoekresultaat afzonderlijk doorzoeken, Opgelet: Engelstalige trefwoorden

36 Ontsluitingsmiddelen: periodieken
Type bron Zoeken via vaktijdschriften 3) www: sagepublicaties, Oxford Journals : off campus via login, google scholar

37 E-tijdschriften/E-journals
Overzicht sociaal agogisch werk Fatik: tijdschrift voor Strafbeleid en Gevangeniswezen (archief + abstracts) Info Revue: tijdschrift van de geïntegreerde politie (full-text, Justitiële Verkenningen (full-text) Panopticon (full-text, wachtwoord bib.) Private Veiligheid (enkel gedrukt) Secondant (full-text vanaf 2005) Tijdschrift voor criminologie (full-text, wachtwoord bib.) Tijdschrift voor veiligheid (full-text, wachtwoord bib.)

38 Ontsluitingsmiddelen: onderzoeksliteratuur
Limo: geavanceerd zoeken Lirias Onderzoeksoutput KuLeuven Databank: HBO kennisdatabank

39

40 Ontsluitingsmiddelen grijze literatuur
Limo: rapporten, jaarverslagen, eindwerken Websites van overheidsdiensten, -instellingen, organisaties

41 Bronnen ontsluitingsmiddelen
Juridische bronnen Bronnen ontsluitingsmiddelen

42 Juridische bronnen Regelgeving (+ Parlementaire documenten)
Jurisprudentie of rechtspraak Doctrine of rechtsleer (sociaal-wetenschappelijk)

43 Regelgeving de grondwet wetten in strikte of formele zin
decreten, ordonnanties Koninklijke besluiten op grond van bijzondere machten of uitgevaardigd ter uitvoering van (opdracht)wetten besluiten en verordeningen van gemeenschaps- en gewestregeringen ministeriële besluiten provinciale en gemeentelijke verordeningen en reglementen internationale verdragen en beslissingen van internationale en supranationale instellingen C.A.O.'s die bindend werden verklaard, beslissingen van paritaire comités en van allerlei overheidsdiensten en –instellingen omzendbrieven (!): enkel voor wie hen bindt

44 Parlementaire documenten (federaal, regionaal, supranationaal vlak)
Parlementaire Stukken alle documenten die tot stand kwamen bij de voorgeschiedenis van de wet of bij de uitwerking van ontwerpen/-voorstellen van wet/decreet memorie van toelichting advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State verslagen van de commissies amendementen en de tekst zoals aangenomen door de Kamer/Senaat/Vlaams Parlement Parlementaire Handelingen volledig en woordelijk verslag van de besprekingen en van de stemmingen, alsook van de mondelinge vragen in de wetgevende kamers/raden/parlementen

45 Parlementaire documenten (federaal, regionaal, supranationaal vlak)
Beknopt verslag van de Handelingen der Wetgevende Kamers Bevat onder de vorm van samenvattingen en als voorlopig proces-verbaal, de besprekingen en de stemmingen in de vergaderingen van de wetgevende parlementen Vragen en Antwoorden Schriftelijke vragen gesteld aan een lid van de regering of van een deelregering, die binnen de 20 dagen (Kamer) of 14 dagen (Senaat) dienen beantwoord te worden en opgenomen (met de vraag)

46 Rechtspraak De interpretatie van de rechtsregels zoals die tot uiting komt in de beslissingen van hoven en rechtbanken naar aanleiding van de toepassingen van de abstracte wet op concrete gevallen. De rechtspraak neemt de vorm aan van vonnissen en arresten

47 Rechtsleer Het geheel van geschriften die juridische onderwerpen behandelen op een theoretische en systematische wijze. Nemen de vorm aan van boeken, verzamelwerken, tijdschriftartikelen en annotaties

48 Ontsluitingsmiddelen regelgeving
Belgisch Staatsblad (databank wetgevingsindex) en justel (databank wetgevingsindex + databank geconsolideerde wetgeving) Belgielex (kruispuntbank wetgeving) Overzicht van wetgeving/parlementaire voorbereiding/rechtspraak Juriwel: de Vlaamse welzijns,- gezondheids- en gezinsregelgeving Rechtslinks

49 Ontsluitingsmiddelen regelgeving
Federale overheidsdiensten FOD Binnenlandse zaken Domeinen: veiligheid en preventie (politionele veiligheid, private veiligheid, integrale veiligheid), civiele veiligheid, crisiscentrum, vreemdelingen, vluchtelingen en staatlozen FOD Mobiliteit en vervoer Verkeersveiligheid FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg het evenwicht tussen werknemers en werkgevers in hun arbeidsverhouding, welzijn en diversiteit op het werk FOD Sociale zekerheid alle wetgeving die bijdraagt tot een betere sociale bescherming van de burgers, sociale rechten, rechtvaardig en doeltreffend solidariteitssysteem

50 Ontsluitingsmiddelen regelgeving
Federale overheidsdiensten FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Gezondheidszorg FOD justitie Gevangenissen, justitiehuizen, veiligheid en criminaliteit, bemiddeling, strafrechtelijke uitspraken en gevolgen Programmatorische overheidsdiensten POD Maatschappelijke Integratie, Armoedebestrijding en Sociale Economie beleid voor maatschappelijke integratie

51 Ontsluitingsmiddelen regelgeving
Regionale overheidsdiensten Regionale overheid Vlaanderen Gezin, welzijn en gezondheid Cultuur, sport en vrije tijd (jeugd) Economie en werk onderwijs Lokale overheidsdiensten VVSG Koepelorganisatie van de Vlaamse gemeentebesturen en OCMW's, nieuws, publicaties en projecten Sociaal beleid, welzijnsvoorzieningen, veiligheid

52 Ontsluitingsmiddelen parlementaire voorbereiding
TIP: samenvatting parlementaire voorbereiding in voetnoot wet (Belgisch Staatsblad) Sinds 1995: Federaal parlement Kamer Senaat Overzicht: Belgielex (kruispuntbank wetgeving) Overzicht van wetgeving/parlementaire voorbereiding/rechtspraak

53 Ontsluitingsmiddelen: rechtspraak
juridat Overzicht : belgielex Europees Hof voor de Rechten van de Mens

54 Ontsluitingsmiddelen rechtsleer
Vaktijdschriften (ook juridische) via databanken en Limo Websites federale, regionale en lokale overheden

55 Statistische bronnen

56 Statistische bronnen Kwantitatieve gegevens (cijfermateriaal)
Ruwe data (primaire bron) Bewerkte data (secundaire bron) Geen onsluitingsmiddelen Cijfers zoeken = weten waar deze zich bevinden! Lokale, Regionale en Federale statistieken Speciale categorie: gerechtelijke statistieken, strafuitvoeringsstatistieken, jongeren …

57 Lokale statistieken www.lokalestatistieken.be
Samenwerkingsverband tussen VVSG Steundienst voor het Algemeen Regeringsbeleid Agentschap voor Binnenlands Bestuur Vereniging van Vlaamse Provincies

58 Lokale statistieken Cijfermateriaal over Arbeidsmarkt Cultuur (jeugd)
Demografie Mobliteit Onderwijs en vorming Welzijn en kansarmoede wonen

59 Regionale statistieken
Studiedienst Vlaamse regering Cijfers, statistieken en onderzoeken over Vlaanderen De Studiedienst van de Vlaamse Regering doet onderzoek rond demografische, sociaal-maatschappelijke en macro-economische thema's in Vlaanderen Cijfers m.b.t. gezondheid, welzijn en kansarmoede De SCV-survey 'Sociaal-culturele verschuivingen in Vlaanderen' Onderzoeken over demografie en sociaal-maatschappelijke thema’s Andere belangrijke websites vlaanderen Jongeren en welzijn Vlaams agentschap zorg en gezondheid Vlaams agentschap personen met een handicap

60 Federale statistieken
Statistics Belgium Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 6 hoofdthema’s Bevolking Arbeidsmarkt en levensomstandigheden Economie Verkeer en vervoer Leefmilieu energie

61 Federale statistieken
Overheidsdiensten FOD Sociale Zekerheid ( FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg ( FOD Volkgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en leefmilieu ( FOD Binnenlandse Zaken ( FOD Justitie ( Statistieken in jaarverslagen Dienst strafrechterlijk beleid FOD Mobiliteit ( BIVV (

62 Speciale statistieken
Politiestatistieken Website federale politie/criminaliteit Veiligheidsmonitor Website federale politie/publicaties Gerechtelijke statistieken Straftoemeting (veroordelingsstatistiek, activiteiten hoven en rechtbanken): dienst voor strafrechtelijk beleid Parketstatistiek (bemiddeling in strafzaken (justitiehuizen), herstelrecht en -bemiddeling (vzw Suggnomé) NICC (Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie) Strafuitvoeringsstatistieken Penitentiaire statistiek via FOD justitie/gevangenissenhttp://justitie.belgium.be/nl/themas_en_dossiers/gevangenissen/ NICC

63 ‘speciale categorie’ Jongeren en criminaliteit Bijzonder jeugdbijstand
JOP (jeugdonderzoeksplatform) JOP-monitor NICC Jongeren en welzijn

64 Zoektips Demofilmpjes toledo/bibliotheek

65 cursus http://sadan.wikidot.com/
Hoofdmenu bronnen/secundaire informatie: link naar vademecum en ptt