Voedingsaspecten bij Short Bowel Syndroom

Presentatie over: "Voedingsaspecten bij Short Bowel Syndroom"— Transcript van de presentatie:

1 Voedingsaspecten bij Short Bowel Syndroom
Nicolette Wierdsma 3 oktober 2008

2 Inhoud

3 SBS protocol VUmc Samenstelling werkgroep
Diëtetiek ir. Nicolette J. Wierdsma MDL dr. Ad A. van Bodegraven drs. Job H.C. Peters ICU drs. Rob J.M. Strack van Schijndel Heelkunde prof. dr. Miquel A. Cuesta dr. Donald van de Peet

4 SBS in VUmc Klinisch IC Heelkunde Voedingsteam Poliklinisch
AMC/ Nijmegen indien TPV afhankelijk Poli intestinaal falen MDL/Diëtetiek

5 Casus mevrouw D 35 jaar Wertheim Meigs (cervixca): ‘03
Chemo- / RTH (recidief vaginatop): ‘04 4 x laparatomie (complicaties/fistel/ileus/naadlek): ’05 TPV thuis (AMC) ’05 Huidige intestinale status: - circa 1½ meter ileum verwijderd - enteroascendostomie - eindstandig colostoma sigmoïd - Bricker-blaas

6 Behandeling in 3 fasen Fase 1: Acute fase Fase 2: Adaptatie fase
Fase 3: Onderhoud fase

7 Fase 1: Acute fase Start direct na resectie Duurt meestal < 4 weken
Doel: stabiliseren vocht- en elektrolytstatus van patiënt Voornaamste problemen Hevige diarree na orale belasting Elektrolytstoornissen Dehydratie.

8 1e week na ok IC (pre-ok) centrale lijn stabiliseren start TPV
start z.s.m. SV vezel+ Consulenten (MDL, Diëtetiek, Fysio, MMW,..) vezel+

9 2e week tot ontslag Afdeling Lab Afbouwen TPV, opbouw SV
Start oraal: vaak en klein Stop TPV indien enteraal voldoende vaak en klein

10 Oraal acute fase Kh Vet Eiwit Vezel Vocht
 simpele suikers/ disacchariden  complexe KH LCT (+ MCT indien colon) normaal + evt glutamine pectine  ORS, iso-osmolaire NaCl-glucose drankjes  saccharose + dranken / water

11 Monitoren: vochtbalans
Belangrijke taak verpleging Per 24 uur In: Infuus, TPV, enteraal, oraal Uit: urine, feces, maaghevel, stoma, fistel Lab, gewicht, dorst dorst

12 Antropometrie: baseline waarden
Gewicht Indirecte calorimetrie Knijpkracht Impedantie

13 Baseline: feces analyse
Totaal gewicht Droge stof % Totaal vet, totaal N (eiwit) Fecaal energetische waarde (BOM-calorimetrie) ↓ Berekenen absorptiecapaciteit darm

14 Ontslag Wie is hoofdbehandelaar? Routing 2e fase belangrijk!
Snel, goede ontslagbrief Verrichte resectie Resterende darm (+ lengte) L, G, BMI Relevant (voedings) lab Ontslag medicatie Bavelaar et al. Clin Nutr, 2008: 27:

15 Casus 2005-2006 volledige TPV Lijn sneuvelt Gewichtsverlies Diarree
Verwijzing VUmc

16 Conclusie TPV Snel starten enteraal ‘boekhouden’

17 Fase 2: Adaptatiefase Duur 1-2 jaar
Doel: stimuleren intestinale adaptatie door middel van uitbreiden orale intake en evt TPV

18 Fase 2: Adaptatiefase Problemen Malnutritie
Deficiënties van (vetoplosbare) vitaminen Osteoporose Calciumoxalaatstenen Bacteriële overgroei Complicaties van chronisch TPV (lijnsepsis, leverfunctiestoornissen)

19 Follow up Langdurig frequente controle Multidisciplinair werken
Poli elke 2-3 mnd Lab elke 3 mnd Multidisciplinair werken Communicatie!

20 Monitoring Lab Antropometrie Ontlasting (doel <2 L)
Urine (doel >1L, na> 20 mmol/l) Sociale situatie

21 Vitaminen/ mineralen Lab elke 3 mnd
Standaard: 2 x dd Supradyn® (o.i.d.) Onderscheid zout/ vetverliezers Zout: let op na, k, mg, cl Vet: let op A, D, E, K (INR) Suppleren bij deficiënties

22 Antropometrie: follow up
Wegen Indirecte calorimetrie Knijpkracht Impedantie BOM calorimetrie

23 Diagnostische tests op indicatie
Fecale elastase Alhpa-1 antitrypsineklaring BOM calorimetrie H2 ademtest

24 Invloed colon SBS met colon doen t veelal beter MCT en vezels
ca 500 kcal resorptie colon mogelijk (Nordgaard) Alert bacteriële overgroei (bij afwezigheid klep)

25 Orale voeding + colon Hoog energie 50-60 en% complexe kh
beperkt simpele kh 20-30 en% LCT + deel MCT 20 en% hoog biol. waarde E oplosbare vezels zn ORS/NaCl of isotone dranken - colon Hoog energie 40-50 en% beperkt simpele kh complexe kh 30-40 en% LCT 20 en% hoog biol. waarde E oplosbare vezels ORS/NaCl vereist

26 Orale voeding Voorzichtig hypertone dranken/ cafeïne
Lactose- alleen zinvol bij jejunumresectie (aantonen…) Oxaalzuur – bij nierstenen + colon

27 QOL/ Functie

28 Casus 4-5 l diarree -10 kg sinds stop TPV Werk niet meer mogelijk
Frequente hypo-mg: Oraal/ IV Relatie Strengileus: klieven

29 Conclusie Hyperalimentatie Bewegen ‘boekhouden’ Functie-verbetering

30 Fase 3: Onderhoudsfase Volgt op de adaptatiefase
Doel: individualiseren voedingsondersteuning en sociale re-integratie van de patiënt

31 Onderhoudsfase Controle ca 1 x jaar + op indicatie
CAVE osteoporose CAVE galstenen Toekomst afhankelijk van onderliggende ziekte Motivatie = uitdaging

32 Casus vochtbalans gewicht stabiel opleiding begonnen
chronische hypo-mg: 1 x wk infusie vakantie trombose been

33 Casus: kosten suppleties
Zelfzorgmedicamenten Loperamide (ca 8 x dd): 1,50 Maalox (ca 4 x dd): 1,30 CaD3 (2 x dd): 0,72 Supradyn (2 x dd) 1,20 ORS (2 x dd) 1,10 Totaal: ca euro/dd 5,70 = ca 180/ mnd = ca 2150/ jaar Vitamine E, B12, hormonen, codeïne, sintrom etc…

34 Literatuur Best Practice & Research Clinical Gastroenterology: 2003;17 (6), Clinical management of SBS. In: Advanced therapy of IBD. Buchman et al. Ch 102. Nutrition and Gastrointestinal Disease. M DeLegge, 2008

35