Ingrid Tieken-Boon van Ostade (Opleiding Engels) OED, ODNB en ECCO: nieuwe mogelijkheden door online databases.

Presentatie over: "Ingrid Tieken-Boon van Ostade (Opleiding Engels) OED, ODNB en ECCO: nieuwe mogelijkheden door online databases."— Transcript van de presentatie:

1 Ingrid Tieken-Boon van Ostade (Opleiding Engels) OED, ODNB en ECCO: nieuwe mogelijkheden door online databases

2 Oxford English Dictionary (OED)  In 1989: OED op CD-Rom  Eerste onderzoeksvraag: Caxton als taalkundig vernieuwer  Eerste Engelse drukker  (1415/24-1492)  Veel nieuwe woorden (Frans, Nederlands)

3 Het woordenboek  Gepubliceerd: 1884-1928 James Murray (1837-1915) Supplementen:  1933, 1972-1986 Tweede editie 1989  1 e editie+supplementen+5000 nieuwe woorden  20 delen, 22.000 pp., 500.000 woorden, 2,5 miljoen citaten  “The world’s greatest dictionary”  “The definitive record of the English language”  CD-Rom 1989  2 e editie op CD-Rom: 1992.

4 Oxford English Dictionary (OED)  In 1989: OED op CD-Rom  Eerste onderzoeksvraag: Caxton als taalkundig vernieuwer  Onmogelijk  In 2000: online editie www.oed.com Simple search:  First cited author  1356 eerste citaten  >500.000 woorden: ca. 2,7/1000  Grootscheeps herzieningsproces Begonnen bij M Niet meer in boekvorm.

5 De OED voor en na 1989  Schäfer (1980) vs. Willinsky (1994) Voorspellingen over aantallen aanvullende citaten  Shakespeare oververtegenwoordigd o.a.: te Engels, te weinig vrouwen, teveel religieuze teksten, te weinig 18 de eeuw  Zoeken in verschillende velden “the label fig.” (Osselton 1988)  Een kaartenbak met voorbeelden “well-known” in de definitie (Chardonnens 1997)  Elm, n.: The name of well-known trees belonging to the genus Ulmus, esp., in England  Bath: 1. a. A well-known city in the west of England, so called from its hot springs  The definitive record of the English language?

6 Oxford Dictionary of National Biography (ODNB)  60 delen, 60.000 pp.  “55,000 biographies of people who shaped the history of the British Isles and beyond, from the earliest times to the year 2002”  1885-1900 (bron: Wikipedia)  Supplement 1901 Koningin Victoria ook opgenomen  New ODNB: 23 september 2004 tegelijkertijd online  2006: drie “updates”.

7 Nieuwe mogelijkheden ODNB  http://www.oxforddnb.com/ http://www.oxforddnb.com/  Opzoeken biografiën  Maar ook: Resultaten ordenen Full-text searches  Interessantste mogelijkheden Lowth (1710-1787)  reconstructie sociale netwerk, “names dropping”, fouten  Weblog The Codifiers and the English Language. Weblog

8 OED en ODNB online  Tekortkomingen boven water halen 19 de -eeuwse producten De OED grotendeels het werk van één man  Bijdragen aan verbetering van het product  OED nieuwsbrief: “Appeals” list Balderdash and Piffle.

9 Eighteenth Century Collections Online (ECCO)  Sinds 2004  150.000 boeken uit de 18 de eeuw Originele werken en herdrukken  >26 miljoen pagina’s gescand elektronisch doorzoekbaar  Sinds 26 september in Leiden UB en The Codifiers and the English Language “ECCO: in een klap 150.000 e-boeken erbij!”

10 Nieuwe onderzoeksvragen?  “Ieder onderzoeksproject dat gebruik wil maken van het digitale medium … moet zich de vraag stellen naar de manier waarop … het gebruik van het digitale medium naast de werkwijze ook de onderzoeksvragen en/of onderzoeksresultaten beïnvloedt” (Van der Weel 2003:21)

11 The Codifiers and the English Language  Reconstructie van sociale netwerken in de 18 de eeuw  Traceren van invloed van grammatica’s en taalgebruikers  ODNB: Lowth’s netwerk  ECCO: werken met originele bronnen zoeken naar mooie citaten en nog veel meer.

12 Grammatici als “discourse community”?  Lowth ~ Priestley Eenzijdig  Lowth ~ Johnson Niet zo groot als verondersteld  Lowth ~ Fisher Geen onderlinge verwijzingen  Lowth ~ Ash Eenzijdig  Verklaring?

13 Open access  Historical Sciolinguistics and Sociohistorical linguistics http://www.let.leidenuniv.nl/hsl_shl/ Sinds 2000  Meer publicaties beschikbaar Leids repositorium  Bestuderen van invloed van normatieve grammatici op elkaar, op anderen?

14 Concrete mogelijkheden  Semantic graphs Infomap Project, Stanford http://infomap.stanford.edu/graphs/ British National Corpus  Achtergrondliteratuur: Lowth in één adem met Priestley, Murray  In ECCO: Lowth in één adem met Harris, Hermes (1751) Relaties systematisch onderzoeken. Met dank aan Gerhard Jan Nauta

15 Nieuwe databases, nieuwe mogelijkheden  Als onderzoeker de juiste vragen leren stellen  Maar: het is niet alles goud dat blinkt The Proceedings of the Old Bailey Geen resultaten voor frequente woorden Gescand, slecht gecorrigeerd  Lange = f, not = nor  Beperkingen duidelijk maken Voor onszelf, in onze publicaties Ook aan de uitgever  Resultaten zo betrouwbaar als de kwaliteit van de bron.