Hoofdstuk 2: Industrialisatie, sociale spanningen en expansie

Presentatie over: "Hoofdstuk 2: Industrialisatie, sociale spanningen en expansie"— Transcript van de presentatie:

1 Hoofdstuk 2: Industrialisatie, sociale spanningen en expansie
Periode

2 1. Industrialisatie in de 19e eeuw, veranderingen in de samenleving

3 Gunstige omstandigheden voor een snelle industrialisatie na 1865
Natuurlijke hulpbronnen Voldoende goedkope arbeidskrachten (immigranten) Energieke ondernemers Snel uitbreidend spoorwegennet Nieuwe communicatiemiddelen: telegraaf (later: telefoon)

4

5

6

7 Veranderingen in het bedrijfsleven
Familiebedrijven verdwijnen ten koste van grote corporaties, trusts en kartels Opkomst massaproductie

8 Negatieve gevolgen van de industrialisatie
Grote tegenstellingen in de explosief groeiende steden Kleine ondernemers krijgen oneerlijke concurrentie Veel corruptie Problemen voor arbeiders (onbeschermd, laag loon, werkeloosheid,…)

9

10

11 Problemen voor de boeren
(overproductie, dure landbouwmachines,…)

12 De overheid grijpt maar in beperkte mate in
Volgen economisch liberalisme van Adam Smith Enkel steun voor de grote ondernemers Bv: tariefpolitiek (vgl: Mercantilisme eerder!)

13 Boeren verenigen zich in de People’s Party
People’s Party – ‘populisten’ = voor het gewone volk Idealen verdedigen van conservatief, landelijk Amerika Landbouw moderniseren en commercialiseren → Eisen nationalisatie van banken en spoorwegen

14

15 Waarom? Afhankelijk van banken voor grote leningen nieuwe machines Lagere vervoersprijzen vragen aan spoorwegen

16 Verder? - VS moet gouden dollar loslaten → devaluatie → schulden makkelijker afbetalen

17 Invloed People’s Party?
Loopt terug na 1896 Democraten nemen verschillende ideeën over in hun programma Aanhangers steunen democratische kandidaat Bryan, maar deze verliest tweemaal de verkiezingen

18 Arbeiders verenigen zich in de AFL
1886: American Federation of Labor Geleid door Samuel Gompers Nemen afstand van revolutionairen (lees: communisten!) Kleinere veranderingen: hogere lonen, verkorting werktijd,…

19

20 Jaren ‘80 en ’90: veel geweld tijdens stakingen en betogingen
Slechtere werkomstandigheden in steden Grote spanningen tussen bevolkingslagen en etnische groepen

21

22 Resultaat AFL? →vrij kleine aanhang
Amerikanen keren zich tegen stakingen en socialisme Rijke ondernemers bieden weerstand aan vakbonden Overheid steunt veelal rijke ondernemers in onderdrukken stakingen

23 Enkel aandacht voor geschoolde leden
NIET VOOR: vrouwen, ongeschoolden, zwarten, Aziaten,…

24 De Progressive Movement gaat streven naar hervormingen
Eind 19e eeuw tot 1916: ‘Progressive Era’ Zowel Republikeins als Democratisch Vooral stedelijke middenklasse, Angelsaksisch en protestant

25 Doelen? Samenleving wetenschappelijk organiseren Industriële VS opvoeden: algemeen belang! → Alcoholverbod Democratiseren VS → Senaat direct verkozen

26 Macht van de grote ondernemingen beperken
Voorkomen sociale chaos → Zorg voor armen en immigranten MAAR: geen socialisten! - die zorgen voor klassendeling - Amerikaan zorgt voor zichzelf!

27

28 Theodore Roosevelt (rep): Krachtige overheid
De invloed van de Progressive Movement op de presidenten Theodore Roosevelt en Woodrow Wilson Theodore Roosevelt (rep): Krachtige overheid Optreden tegen misbruik van macht grote bedrijven Warenwet ter bescherming consumenten

29 Woodrow Wilson (dem): Federal Trade Commission

30 Beiden: Ingaan tegen materialistisch waardenpatroon Vrijheid van individu beschermen MAAR: soms tegenwind van Congres of Hooggerechtshof

31 Grote overheidsbemoeienis tijdens de Eerste Wereldoorlog
1917: Deelname aan WOI en economie verandert: Groeiende overheidsuitgaven Groeiende staatsbemoeienis BV: War Industries Board MAAR: einde oorlog betekent einde inmenging

32

33 2. De strijd voor burgerrechten

34 De slavernij is mede de oorzaak van de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865)
1860: Noordelijke Republikein Lincoln verkozen tot president Uit angst voor afschaffing slavernij splitsen zuidelijke staten zich af ‘Confederate States of America’

35

36 1861-1865: Amerikaanse Burgeroorlog

37 Amendementen op de grondwet geven ex-slaven gelijke rechten
13e amendement op grondwet verbiedt slavernij in alle staten 14e amendement verklaart dat alle burgers in elke staat gelijke behandeling verdienen ongeacht kleur of ras (1868) 15e amendement geeft zwarte mannen kiesrecht (1870)

38 MAAR: vrouwen pas kiesrecht na WOI - 1920

39

40 De Reconstructie (1866-1877): het Zuiden bezet, rechten zwarten beschermd
Deelnemers ‘opstand’ niet langer in Congres of ambtenaar Geen vergoeding voor verloren slaven Ontnemen kiesrecht zuidelijke democraten

41 Later: Bestuurders in zuiden vervangen door noordelijke republikeinen Bezetting zuidelijke staten om rechten zwarte bevolking te garanderen

42

43 Zuidelijke blanken werken de Reconstructie tegen
Verhinderen dat de zwarte bevolking kan gaan stemmen Oprichten Ku Klux Klan (eerst enkel schrik aanjagen, later ook geweld) → Vele voormalige slaven worden sharecroppers

44

45 Na de Reconstructie gaan de zwarten in het Zuiden erop achteruit
1977: Het Noorden geeft de Reconstructie op →Opnieuw een zuidelijk bestuur, gericht tegen de zwarte bevolking

46

47 Economische achteruitgang van de zwarten
Crisis in landbouw zorgen voor problemen sharecroppers GB ging op zoek naar nieuwe producenten katoen

48 Achteruitgang van de rechtspositie van de zwarten
Partijdige rechtspraak Onofficieel invoeren van de segregatie

49 Discriminatie en segregatie krijgen wettelijke basis: de Jim Crow-wetten
Jaren Deelstaten vullen grondwet aan

50 Bv: Kiezers moeten lezen, schrijven en grondwet kennen Geen gemengde huwelijken, arbeid Openbare ruimtes worden gescheiden (trein, park, scholen,…)

51

52 Hieraan zal pas een einde komen in de jaren 1960
onder Kennedy en Johnson

53

54 De strijd voor gelijke rechten
Booker T. Washington ( ) Onderwijs, goed gedrag en hard werken zou tot respect leiden Economische onafhankelijkheid eerst nodig Opzetten lerarenopleiding (via fundraising) → Past zich deels aan aan situatie (the Great Accomodator)

55 W. E. B. Dubois Wil gelijke rechten opeisen Oprichting NAACP Einde maken aan Jim Crow-wetten + demonstraties MAAR: stond te ver af van de gewone bevolking

56

57 First, we would vote; with the right to vote goes everything: Freedom, manhood, the honor of your wives, the chastity of your daughters, the right to work, and the chance to rise, and let no man listen to those who deny this. We want full manhood suffrage, and we want it now, henceforth and forever. Second. We want discrimination in public accommodation to cease. Separation in railway and street cars, based simply on race and color, is un-American, un-democratic, and silly. We protest against all such discrimination. Third. We claim the right of freemen to walk, talk, and be with them that wish to be with us. No man has a right to choose another man’s friends, and to attempt to do so is an impudent interference with the most fundamental human privilege. Fourth. We want the laws enforced against rich as well as poor; against Capitalist as well as Laborer; against white as well as black. We are not more lawless than the white race, we are more often arrested, convicted, and mobbed. We want justice even for criminals and outlaws. We want the Constitution of the country enforced. We want Congress to take charge of Congressional elections. We want the Fourteenth amendment carried out to the letter and every State disfranchised in Congress which attempts to disfranchise its rightful voters. We want the Fifteenth amendment enforced and No State allowed to base its franchise simply on color. The failure of the Republican Party in Congress at the session just closed to redeem its pledge of 1904 with reference to suffrage conditions at the South seems a plain, deliberate, and premeditated breach of promise, and stamps that party as guilty of obtaining votes under false pretense. Fifth, We want our children educated. The school system in the country districts of the South is a disgrace and in few towns and cities are Negro schools what they ought to be. We want the national government to step in and wipe out illiteracy in the South. Either the United States will destroy ignorance or ignorance will destroy the United States.

58 Federale overheid steunt deze ideeën
MAAR: angst om blanke kiezers te verliezen!

59 3. Het buitenlands beleid

60 Manifest Destiny, de expansie naar het westen
Expansie van oost naar west Nieuwe gebieden eerst bestempeld als ‘territoria’ en federaal bestuurd Vanaf inwoners ontstond een nieuwe staat

61

62 Hun ‘Manifest Destiny’ bereikt door aanleg spoorwegen
→ Connectie tussen oost- en westkust!

63 Monroe-doctrine proclameert isolationisme
1823: Monroe-doctrine ivm buitenlandse politiek Geen inmenging in Europese zaken Europeanen bemoeien zich niet met VS Eind 19e eeuw: dit geldt voor gehele Amerikaanse continent → Als waarschuwing tegen Europese ideeën om koloniën te heroveren

64

65 De VS gaan zich bemoeien met het buitenland
Oorzaken? Economische grootmacht Eco/Pol: Verkrijgen van invloed in Azië (Japan, China, Hawaï en Filipijnen) Ideologisch: vrijheden en christendom verspreiden

66 Bv: 1883 – Beslissing tot het bouwen van een nieuwe vloot

67 De VS en Cuba Tweede helft 19e eeuw – Opstanden in Cuba tegen Spaanse heerschappij Na hevige discussie bemoeit de VS zich toch ‘vechten tegen onderdrukking bevolking’

68 De Spanjaarden worden verslagen en Cuba wordt een Amerikaans protectoraat
= onafhankelijk land, maar de VS bepaalt de buitenlandse politiek → VS breidt zijn macht in Caraïbisch gebied uit

69 De VS, Colombia en Panama
1882: Fransen starten met bouw Panamakanaal Panama is een provincie van Columbia Fransen kunnen kanaal niet voltooien

70

71 Roosevelt bemoeit zich met situatie wanneer Columbia niet verder wil werken
Steunen onafhankelijkheidsbeweging in Panama → Panama onafhankelijk → VS krijgt kanaal + zone eromheen in handen (in 1979 teruggegeven)

72

73 De VS in Azië Eisen opendeurbeleid in China 1898
Na Europese mogendheden willen zij daar ook handelen ‘Open Door Note’

74 Veroveren van de Filipijnen in 1898
Tijdens Spaans-Amerikaanse oorlog Maken er een eigen kolonie van

75 Onder Theodore Roosevelt worden de VS een wereldmacht
Voortzetten kolonisatie Filippijnen Panamakanaal Bemiddelen in Russisch-Japanse oorlog Hulp in conflict over Marokko Neerslaan opstand op Cuba (Guantanamo Bay blijft over)

76

77 Vloot inzetten ter bescherming Amerikaans continent en handel in Azië

78 De VS gaan deelnemen aan de Eerste Wereldoorlog
Lang neutraal gebleven, wel leveren wapens en voedsel voor Groot-Brittannië 1915: Zinken van de Lusitania – Spanning neemt toe 1917: Duitsland kondigt onbeperkte duikbotenoorlog af Onderscheppen Zimmermantelegram → Roosevelt vraagt om oorlogsverklaring en verkrijgt deze

79

80

81