Betere bijen met Beebreed

Presentatie over: "Betere bijen met Beebreed"— Transcript van de presentatie:

1 Betere bijen met Beebreed
Waarom gaat erfelijke verandering langzaam en wat doet Beebreed om dat te versnellen? Pim Brascamp Koninginnenteeltdag, Utrecht, 29 januari 2011

2 Beebreed schat teeltwaardes van koninginnen.
Imkers voeren daartoe gegevens van volken in in een databank. De uitvoering berust bij het Länderinstitut für Bienenkunde Hohen Neudorf e.V. Kerstkaart 2010

3 Opzet van dit verhaal Voorbeelden van erfelijke verandering
Waarom gaat erfelijke verandering langzaam Natuurlijke en kunstmatige selectie Inteelt Wat doet Beebreed? Teeltwaardeschatting Wat doet Beebreed niet? Selectie (dat doen imkers en verenigingen)

4 wikipedia NL en UK

5 David Shankbone, Wikimedia commons

6 Alexander Francis Lydon (1836–1917)
Hobbyfokkerij in de 19e eeuw amazon.com

7 Selectie op worpgrootte bij muizen
15 aantal worpen Selectielijn Controlelijn Worpgrootte 10 5 Generatienummer Bakker, Wallinga en Politiek, J Anim Sci 1978,

8 Waarom duurde de verhoging van worpgrootte zo lang?
Muizen Worpgrootte. Alleen te meten aan vrouwtjes Niet scherp geselecteerd Inteelt Kenmerk is beperkt erfelijk bepaald Worpgrootte wordt bepaald door veel samenwerkende genen en bovendien door milieu-omstandigheden

9 Natuurlijke en kunstmatige selectie
Bij natuurlijke selectie veranderen populaties dieren, planten, schimmels, bacteriën, geleidelijk aan doordat exemplaren die zich beter aanpassen zich voortplanten Bij kunstmatige selectie ligt de beslissing welke exemplaren zich mogen voortplanten bij de mens Er is een belangrijke overeenkomst: “Voor wat hoort wat”

10 Inteelt Selectie en inteelt zijn onlosmakelijk verbonden: er is sprake van een beperkt aantal ouders van de volgende generatie. Ook al kunnen dat er veel zijn. Het is verstandig de inteelttoename beperkt te houden: voldoende ouders van de volgende generatie Het effect van een flessenhals is blijvend Bij honden worden erfelijke gebreken in verband gebracht met inteelt. Er is in recente generaties geen sprake van sterke toename van inteelt, maar vermoedelijk is er wel sprake van een flessenhals, verder in het verleden

11 Beebreed: teeltwaardeschatting (www.beebreed.eu)
Afstamming Koningin (1a) * Dochters van 4a (1b) (2a) Moeder Dochters van (6a) = 2b (4a) Paring * * Dochters van (12a) = 4b (3a) Grootmoeder (6a) Vader vd 1a (7a) (12a)

12 Beebreed: teeltwaardeschatting (www.beebreed.eu)
Inteelt-coëfficient (%) van koningin en werksters Teeltwaardes worden gepubliceerd in februari. Ze veranderen doordat er nieuwe info bij komt Teeltwaarde (gemiddelde is 100, spreiding is 10) Teeltwaardes worden berekend, rekening houdend met: Gegevens van een volk en van alle familievolken De stand waar het volk stond Nauwkeurigheid (tussen 0 en 1)

13 Beebreed: teeltwaardeschatting varroatolerantie
mijten per 10 gram bijen Varroa-index is en pintest mijtenval per dag Die Zucht der Honigbiene, F.K. Tiesler Abschlussbericht Varroaprojekt Arbeitsgemeinschaft Toleranzzucht (AGT), 2007

14 Beebreed doet niet aan selectie, maar wel ...
Teeltwaardes van koninginnen Verwachte teeltwaardes en inteeltcoëfficienten van door imker gewenste paringen Maakt keuze mogelijk van koninginnen met gewenste eigenschappen Maakt het mogelijk kenmerken naar eigen inzicht te wegen De individuele imker beslist over de paring. Hij of zij selecteert. Beebreed levert een service: teeltwaardes Verenigingen selecteren voor bevruchtingsstations

15 Bevruchtingsstations en kunstmatige inseminatie
Die Zucht der Honigbiene, F.K. Tiesler

16 Samenvatting Erfelijke verandering is een kwestie van volhouden
Kenmerken worden bepaald door veel genen en door milieu-omstandigheden Natuurlijke en kunstmatige selectie lijken op elkaar en gaan hand in hand Voorkom (teveel) inteelt Beebreed is een service: teeltwaardes Teeltwaardes kunnen gebruikt worden door imkers en verenigingen om te selecteren

17 Websites http://www.beebreed.eu http://www.beebreed.nl

18

19

20 http://www.beebreed.eu http://www.beebreed.nl http://www.beebreed.be
Dank voor uw aandacht

21 Apis mellifera heeft zo’n 10. 000 genen. De mens heeft er ongeveer 22
De westerse honingbij heeft heel veel genen die met geur te maken hebben (163) maar weinig met smaak (10). In vergelijking met andere insecten hebben veel genen te maken met het gebruiken van pollen en nectar, maar verhoudingsgewijs minder genen met ziekteweerstand en het onschadelijk maken van gif. wikipedia UK

22