Het laatste lid en de nieuwste lichting Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau & Universiteit Utrecht www.scp.nlwww.scp.nl Hilversum, 05-11-2009.

Presentatie over: "Het laatste lid en de nieuwste lichting Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau & Universiteit Utrecht www.scp.nlwww.scp.nl Hilversum, 05-11-2009."— Transcript van de presentatie:

1 Het laatste lid en de nieuwste lichting Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau & Universiteit Utrecht www.scp.nlwww.scp.nl Hilversum, 05-11-2009

2 Nederland verenigingsland 16-18 e eeuw: rederijkers, schutters, academies, maatschappijen 19 e eeuw:politieke partijen, vakbonden, beroepsverenigingen, muziekgezelschappen, sportverenigingen, vrouwenverenigingen, Rode Kruis 20 e eeuw: verzuiling, omroepen, goede doelen organisaties, branche organisaties

3 Traditionele verenigingsstructuur Leden in dienst van een doel Bundeling van krachten Hiërarchische structuur, formele regels Vrijwilligerswerk, contributies Veel verplichtingen, senioriteit (Inter)nationale koepels

4 Lidmaatschap van organisaties, 18 jr. en ouder, 1991 (100), 2003 Ideële organisaties (12%)67 -Politieke partij (4%)67 -Maatschappelijke organisatie (9%)64 Belangenorganisaties (22%)85 -werknemers/-gevers (17%)94 Recreatieve organisaties (39%) -Sport (29%)94 -Zang/muziek/toneel (7%)78 -Hobby (5%)63 -Vrouwenvereniging (4%)57 -Jeugdvereniging, scouting67 Geen organisatie (46%) 115 Natuur/milieuorganisatie (22%)

5 Leden die ook vrijwilligerswerk doen, 2003 Totaal Nl-se bevolking 37% (2004) 19832003 Politieke partij19%29% Werkn./werkg.13 7 Sportvereniging4438 Zang, muziek, toneel5149

6 Grote maatschappelijke ontwikkelingen ook in het verenigingsleven merkbaar Individualisering – keuzevrijheid Informalisering – ‘community light’ Informatisering – virtual communities Internationalisering – nieuwe vormen, nieuwe thema’s Intensivering – druk, leuk, enerverend

7 Het drukke leven en de volle agenda ‘Iedereen doet mee’ (Balkenende IV) Arbeid (M/V) – huishouden/opvoeding/zorg – vrije tijd/sport – vrijwilligerswerk ‘Spitsuur van het leven’ of ‘vitale senioren’? Meer contact, minder binding, geen gebondenheid

8 Grote verliezers De kerken De politieke partijen De omroepen * De verzuiling De vrouwen (emancipatie)

9 Grote winnaars De sporten De consumenten De natuur / het milieu De internationale hulp De zorg De ouderen

10 Opvallende nieuwkomers Lotgenotenorganisaties (patiënten, familieleden) Serviceorganisaties (Rotary, Lions,…) ‘Shirtreclameclubjes’ Professionals met leden School/straat/buurt

11 Meer ‘one issue’ zonder eigen belang Meer donateur dan lid Maar ook: uitsluitend direct actief Meer autochtoon dan allochtoon Meer incidenteel dan structureel

12 Verenigingen Ideëel Dienstverlenend Organiserend Faciliterend Servicebiedend Belangenbehartigend

13 De vereniging en Sociale cohesie Bonding & bridging Sociale in- en uitsluiting ‘Civil society’

14 ‘De koepel’ Van wetgever tot dienstverlener Van verplicht naar vrijwillig Van status tot standaard

15 Is de stichting de toekomst van de vereniging?