Download de presentatie
GepubliceerdMaria Verlinden Laatst gewijzigd meer dan 10 jaar geleden
1
De maatschappelijke betekenis van filantropie
René Bekkers Oratie Vrije Universiteit 25 april 2013 Bestemming - Herkomst - Effecten
2
Welke betekenis heeft filantropie?
De maatschappelijke bestemming Hoeveel geld en tijd voor welke doelen? De maatschappelijke herkomst Wie geeft meer en waarom? De maatschappelijke effecten Wat doet geven met mensen? Bestemming - Herkomst - Effecten
3
Bestemming - Herkomst - Effecten
Van beschrijving naar verklaring Voortbouwen op wat we al weten Toonaangevende onderzoeksmethoden Bestemming - Herkomst - Effecten
4
Bestemming - Herkomst - Effecten
Aantal publicaties per jaar over filantropie in verschillende wetenschappen (empirisch onderzoek naar achtergronden van geefgedrag, ) Bestemming - Herkomst - Effecten
5
Moderne filantropen in Nederland
Bestemming - Herkomst - Effecten
6
Bestemming - Herkomst - Effecten
The Giving Pledge Bestemming - Herkomst - Effecten
7
Bestemming - Herkomst - Effecten
8
Wall Street is een vroeg voorbeeld van Nederlandse filantropie.
Bestemming - Herkomst - Effecten
9
Bestemming - Herkomst - Effecten
“Stuyvesant called upon the 43 richest residents of New Amsterdam to provide funding to fix up the ailing Fort Amsterdam and to construct a stockade across the island to prevent attacks from the north, while it took New Amsterdam's most oppressed inhabitants -- slave labor from the Dutch West India Company -- to actually build the wall.” Russell Shorto – The Island at the Center of the World Bestemming - Herkomst - Effecten
10
Bestemming - Herkomst - Effecten
Het Rijksmuseum (1885) Bestemming - Herkomst - Effecten
11
Bestemming - Herkomst - Effecten
Het Concertgebouw (1886) Bestemming - Herkomst - Effecten
12
Het Zwanenbroedershuis
Bestemming - Herkomst - Effecten
13
Bestemming - Herkomst - Effecten
Het Geefhuis Bestemming - Herkomst - Effecten
14
Bestemming - Herkomst - Effecten
De VU is Filantropie Bestemming - Herkomst - Effecten
15
Bestemming - Herkomst - Effecten
Willem Hovy Willem Hovy ( ), eigenaar van brouwerij De Gekroonde Valk, schonk gulden, een kwart van het benodigde startkapitaal voor de Vrije Universiteit. Bestemming - Herkomst - Effecten
16
Bestemming - Herkomst - Effecten
17
Bestemming - Herkomst - Effecten
18
Bestemming - Herkomst - Effecten
19
Bestemming - Herkomst - Effecten
20
Definities van filantropie
‘Philanthropy is voluntary action for the public good’. Robert (Bob) Payton (1998) ‘Filantropie staat voor vrijwillige private bijdragen (in de vorm van geld, goederen en tijd) aan publieke doelen met de intentie primair het algemeen belang te bevorderen’. Theo Schuyt (2001) Bestemming - Herkomst - Effecten
21
Bestemming - Herkomst - Effecten
Een gedragsdefinitie Filantropie is de onverplichte overdracht van hulpbronnen die ten goede komen aan een collectief, zonder dat er een tegenprestatie is afgesproken die ten goede komt aan de gever ter waarde van de overgedragen hulpbronnen. Bestemming - Herkomst - Effecten
22
Informeel: hulpgedrag
Prosociaal gedrag Formeel: filantropie Geld Tijd Informeel: hulpgedrag Sociale steun Mantel-zorg Bestemming - Herkomst - Effecten
23
Bestemming - Herkomst - Effecten
Filantropie Charitas Oorsprong Grieks: φιλανθρωπια Latijn: charitas Gerichtheid Algemeen belang Specifieke persoon Prosociaal gedrag Formeel Informeel Bijvoorbeeld Giften aan goededoelenorganisaties, vrijwilligerswerk Wat te eten voor een dakloze, mantelzorg, sociale steun “For the Love of Mankind” (Wiepking, 2008) “The Gift” (Komter, 2003) Bestemming - Herkomst - Effecten
24
Bestemming - Herkomst - Effecten
Charitas Bestemming - Herkomst - Effecten
25
Bestemming - Herkomst - Effecten
φιλανθρωπια Bestemming - Herkomst - Effecten
26
9 x Maatschappelijke Betekenis
Niveau Bestemming Herkomst Effecten Macro Meso Micro Bestemming - Herkomst - Effecten
27
9 x Maatschappelijke Betekenis
Niveau Bestemming: aard & omvang Herkomst: oorzaken Effecten: gevolgen Macro: cultuur en land Een zorgzame samenleving Religieuze context, fiscale wetgeving Betrokkenheid, democratie, ongelijkheid? Meso: organisaties Goededoelen-organisaties, vermogensfondsen en nonprofits Fondsenwerving en transparantie Professio-nalisering en samenwerking? Micro: mensen Geefgedrag en vrijwilligerswerk Religie en onderwijs, acht mechanismen Gelukkiger, meer vertrouwen en langer gezond? Bestemming - Herkomst - Effecten
28
9 x Maatschappelijke Betekenis
Niveau Bestemming: aard & omvang Herkomst: oorzaken Effecten: gevolgen Macro: cultuur en land Een zorgzame samenleving Religieuze context, fiscale wetgeving Betrokkenheid, democratie, ongelijkheid? Meso: organisaties Goededoelen-organisaties, vermogensfondsen en nonprofits Fondsenwerving en transparantie Professio-nalisering en samenwerking? Micro: mensen Geefgedrag en vrijwilligerswerk Religie en onderwijs, acht mechanismen Gelukkiger, meer vertrouwen en langer gezond? Bestemming - Herkomst - Effecten
29
Bestemming - Herkomst - Effecten
“Methodologie speelt een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling van een infrastructuur en het onderzoek dat zich daarbinnen afspeelt.” Jan Smit (2010) Bestemming - Herkomst - Effecten
30
Bestemming - Herkomst - Effecten
Miljarden per jaar Bestemming - Herkomst - Effecten
31
Bestedingen van huishoudens (CBS)
Bestemming - Herkomst - Effecten
32
Bestemming - Herkomst - Effecten
‘Ons pleidooi voor filantropie als belangrijke factor in het verzorgings-staatparadigma mag niet leiden tot een overschatting van de veelbelovende maar toch bescheiden rol die deze sector kan spelen.’ Theo Schuyt (2012, p. 118) Bestemming - Herkomst - Effecten
33
Nalatenschappen aan goede doelen
€ miljoenen Bron: CBS Bestemming - Herkomst - Effecten
34
De Gouden Eeuw van de Filantropie
Tegen 2059 zal er naar verwachting €86 miljard overgedragen zijn € miljoenen Extrapolatie op basis van cijfers CBS Bestemming - Herkomst - Effecten
35
Wat is de herkomst van filantropie?
Sociologen: normen en netwerken in sociale groepen. Economen: de relatieve prijs van het geven. Sociaal psychologen: persoonlijkheid en afhankelijkheid in sociale dilemma’s. Politicologen: democratie, politieke voorkeur en type welvaartsstaat. Bestuurskundigen: goed bestuur. Bestemming - Herkomst - Effecten
36
Sociale aspecten van prosociaal gedrag
De sociale groepen waarvan mensen onderdeel zijn; De voorkeuren van mensen in situaties waarin zij van elkaar afhankelijk zijn; De sociale situaties waarin mensen verkeren. Bestemming - Herkomst - Effecten
37
Bestemming - Herkomst - Effecten
Herkomst: oorzaken Niveau Macro: cultuur en land Religieuze context, fiscale wetgeving Meso: organisaties Micro: mensen Hulpbronnen: menselijk en sociaal kapitaal uit opleiding en religie Bestemming - Herkomst - Effecten
38
Waarom verschilt filantropie tussen sociale groepen?
Dat is niet echt zo, het komt door de manier van onderzoek doen. Omdat de hulpbronnen van mensen in sociale groepen van elkaar verschillen. Omdat de maatschappelijke waarden van groepen verschillen. Omdat mensen in groepen elkaar beïnvloeden. Bestemming - Herkomst - Effecten
39
Bestemming - Herkomst - Effecten
Overdreven? Aantal € dat KWF donateurs met een HBO/WO opleiding in 2003 meer gaven dan donateurs met een lagere school of lagere beroepsopleiding (Bekkers & Wiepking, 2011) Bestemming - Herkomst - Effecten Opleiding
40
Bestemming - Herkomst - Effecten
Overdreven? Aantal € dat KWF donateurs van verschillende kerkelijke groepen in 2003 meer gaven dan onkerkelijke donateurs (Bekkers & Wiepking, 2011) Bestemming - Herkomst - Effecten Opleiding
41
Waarom verschilt filantropie tussen sociale groepen?
Ook als we het goed onderzoeken blijkt: het is echt zo. Omdat de hulpbronnen van mensen in sociale groepen van elkaar verschillen. Omdat mensen in groepen elkaar beïnvloeden. Bestemming - Herkomst - Effecten Opleiding
42
Vrijwilligerswerk en opleiding
Percentage van respondenten dat vrijwilligerswerk deed op eerdere leeftijd naar opleidingsniveau in 2000 (Bekkers & Ruiter, 2008) Bestemming - Herkomst - Effecten Opleiding
43
Bestemming - Herkomst - Effecten
Opleiding
44
Bestemming - Herkomst - Effecten
Eeneiige tweelingen Bestemming - Herkomst - Effecten Opleiding
45
De externe invloed van onderwijs
Bestemming - Herkomst - Effecten Opleiding
46
Bestemming - Herkomst - Effecten
Van Gogh (1890) De barmhartige Samaritaan Bestemming - Herkomst - Effecten Religie
47
Altruïstische waarden en religie
Percentage van de Geven in Nederland respondenten in vier groepen dat het ‘eens’ of ‘helemaal eens’ is met de stelling “Ik vind het belangrijk hulp te geven aan de armen en anderen die het nodig hebben” (bron: GINPS02-12, n=9.833) Bestemming - Herkomst - Effecten Religie
48
Bestemming - Herkomst - Effecten
Herkomst: oorzaken Niveau Macro: cultuur en land Religieuze context, fiscale wetgeving Meso: organisaties Micro: mensen Hulpbronnen: menselijk en sociaal kapitaal uit opleiding en religie Bestemming - Herkomst - Effecten
49
Bestemming - Herkomst - Effecten
Europa
50
Bestemming - Herkomst - Effecten
Geefgedrag (1997) Bestemming - Herkomst - Effecten Religie
51
Bestemming - Herkomst - Effecten
Geefgedrag (2009) Bestemming - Herkomst - Effecten Religie
52
Bestemming - Herkomst - Effecten
Gemiddelde gift in euro per huishouden via bank/giro/internet in 2005 in Nederlandse gemeenten (bron: Grote Consumenten Enquêtes , WDM Nederland) Bestemming - Herkomst - Effecten Religie
53
Bestemming - Herkomst - Effecten
Beleidsachtbaan 2009 2011 2010 De negatieve evaluatie van de giftenaftrek is voor de studiecommissie aanleiding om specifiek voor deze aftrek afschaffing op korte termijn voor te stellen. Convenant Kabinet - SBF Bestemming - Herkomst - Effecten Overheid
54
Bestemming - Herkomst - Effecten
Het waterbedeffect Giften particulieren Subsidies overheid Friedman, 1962 Bestemming - Herkomst - Effecten Overheid
55
Bestemming - Herkomst - Effecten
Zwaan-kleef-aan Bestemming - Herkomst - Effecten Foto: Roel Wijnants Overheid
56
Bestemming - Herkomst - Effecten
Bron: CBF Bestemming - Herkomst - Effecten Overheid
57
Bestemming - Herkomst - Effecten
‘A severe cut in government funding to nonprofit organisations is not likely, on average, to be made up by donations from private donors.’ Abigail Payne (1998) Bestemming - Herkomst - Effecten Overheid
58
Mensen vertonen meer prosociaal gedrag wanneer zij:
Zich sterker bewust zijn van de behoefte aan hulp; Verzoeken krijgen om te helpen; Minder materiële kosten en meer opbrengsten waarnemen van hun bijdrage; Om de ontvangers geven (uit altruïsme); Sociale beloningen ontvangen voor prosociaal gedrag (reputatie); Zich beter voelen over hun bijdrage (de ‘warm glow’); Het doel waaraan ze bijdragen vinden passen bij hun eigen waarden; Denken dat hun hulp effectiever is. Bestemming - Herkomst - Effecten Acht mechanismen
59
Bestemming - Herkomst - Effecten
De brief “Als iedereen mee doet voor bijvoorbeeld €35 raken we een eind op weg” Bestemming - Herkomst - Effecten Sociale invloed
60
De kracht van suggestie
Bestemming - Herkomst - Effecten Sociale invloed
61
“Vreemde ogen dwingen”
Bron: Evaluatieonderzoek maatschappelijke stage, Bestemming - Herkomst - Effecten Sociale invloed
62
Bestemming - Herkomst - Effecten
Een prijs is geen prijs +90% +46% Deel van de beloning dat deelnemers aan GINPS04 weggaven (bron: Bekkers, 2006) Bestemming - Herkomst - Effecten Sociale invloed
63
9 x Maatschappelijke Betekenis
Niveau Herkomst: oorzaken Effecten: gevolgen Macro: cultuur en land Ongelijkheid, cohesie, fiscale wetgeving Meer cohesie, democratie, ongelijkheid? Meso: organisaties Micro: mensen Religie en onderwijs, acht mechanismen Gelukkiger, meer vertrouwen en langer gezond? Bestemming - Herkomst - Effecten
64
Maatschappelijke effecten
Als jongeren een maatschappelijke stage doen, worden ze dan meer maatschappelijk verantwoordelijke burgers? Levert vrijwillige inzet meer maatschappelijk vertrouwen op? Maakt geven gelukkig? Blijven mensen langer gezond door vrijwilligerswerk? Bestemming - Herkomst - Effecten
65
Maatschappelijke effecten
Als jongeren een maatschappelijke stage doen, worden ze dan meer maatschappelijk verantwoordelijke burgers? Levert vrijwillige inzet meer maatschappelijk vertrouwen op? Maakt geven gelukkig? Blijven mensen langer gezond door vrijwilligerswerk? Nee. Nee. Ja. Ja. Bestemming - Herkomst - Effecten
66
Invloed van de maatschappelijke stage
Bestemming - Herkomst - Effecten Stage
67
Vrijwilligerswerk en vertrouwen
“Civic engagement and trust are mutually reinforcing” “The causal arrows among civic involvement, [..] and social trust are as tangled as well-tossed spaghetti” Robert D. Putnam (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. (p. 137) Bestemming - Herkomst - Effecten Vertrouwen
68
De ontwikkeling van sociaal vertrouwen
Bron: GINPS Bekkers, R. (2012). ‘Trust and Volunteering: Selection or Causation? Evidence From a 4 Year Panel Study’. Political Behaviour, 32 (2): DOI /s x. (open access) Bestemming - Herkomst - Effecten Vertrouwen
69
Neurofysiologie van het ‘goede gevoel’
Onderzoeksvraag: Welke hersencentra vertonen activiteit wanneer geld van proefpersonen verplicht of vrijwillig naar henzelf of naar een goed doel gaat? Conclusies: 1. In alle gevallen is er activiteit in gebieden die actief zijn bij het gevoel van genot (caudate, rechter nucleus accumbens) 2. De activiteit is groter als de gift vrijwillig is Bestemming - Herkomst - Effecten Geluk
70
Subjectieve gezondheid (op een schaal van 1 tot 5)
Vrijwilligerswerk Bron: LASA Bekkers, R. & De Wit (2013). Vitamine V: Gezondheidseffecten van vrijwilligerswerk. Bestemming - Herkomst - Effecten Gezondheid
71
Sterftekans (percentage overleden)
Vrijwilligerswerk Bron: LASA Bekkers, R. & De Wit (2013). Vitamine V: Gezondheidseffecten van vrijwilligerswerk. Bestemming - Herkomst - Effecten Gezondheid
72
Bestemming - Herkomst - Effecten
Vertrouwen
73
Bestemming - Herkomst - Effecten
74
Bestemming - Herkomst - Effecten
Liever dit… Bestemming - Herkomst - Effecten
75
Bestemming - Herkomst - Effecten
Dan dit. Bestemming - Herkomst - Effecten
76
Bestemming - Herkomst - Effecten
Crowdfunding Bestemming - Herkomst - Effecten
77
Bestemming - Herkomst - Effecten
Dank! Bestemming - Herkomst - Effecten
78
Bestemming - Herkomst - Effecten
Als u deze QR code scant kunt u de volledige tekst lezen. U kunt ook rechtstreeks naar Bestemming - Herkomst - Effecten
Verwante presentaties
© 2024 SlidePlayer.nl Inc.
All rights reserved.