Wonen en armoede Enkele reflecties

Presentatie over: "Wonen en armoede Enkele reflecties"— Transcript van de presentatie:

1 Wonen en armoede Enkele reflecties
Prof. dr. Koen Hermans LUCAS KU Leuven

2 Sterktes van advies Actueel thema: huisvestingsbeleid als sociaal beleid België: referentiebudgetten om een menswaardig bestaan te leiden (Storms et al, 2009) OECD: Housing database : betaalbaarheid en kwaliteit Huisvesting als determinant van gezondheidsongelijkheden

3 Sterktes (2) Focus op ervaringskennis : het verhaal achter de cijfers
Impact van ‘woondeprivatie’ en van ‘woononzekerheid’ vanuit perspectief van betrokkenen zelf Woononzekerheid als process

4 Betekenis van ‘(t)huis’
(t)huis : drie aspecten Fysiek : een behoorlijke woonst Sociaal : huis biedt privacy en mogelijkheid om sociale relaties te onderhouden Legaal : eigen, exclusief ‘bezit’ of ‘verhuur’ of ‘domicilie’

5 European typology of homelessness and housing exclusion
4 hoofdcategorieën of situaties Dakloosheid Thuisloosheid Onzekere huisvesting Ontoereikende huisvesting

6

7 Beleidscontext : Samenwerkingsakkoord inzake dak- en thuisloosheid (12 mei 2014)
Doelstellingen Een inclusief, globaal, geïntegreerd en gecoördineerd beleid Een duidelijke afbakening van ieders bevoegdheden en verantwoordelijkheden Partijen erkennen de ETHOS typologie als definitie Erkenning van grote diversiteit aan precaire woonsituaties Geïntegreerd beleid is per definitie ook preventief

8 Oorzaken en triggers van ‘housing exclusion’

9 Veranderingen in het profiel van dak- en thuislozen
Dak- en thuisloosheid bij jongeren Dak- en thuisloosheid bij migranten Dak- en thuisloosheid bij vrouwen Dak- en thuisloosheid bij gezinnen  Structurele oorzaken nemen toe

10 “Het kan iedereen overkomen”: “Don’t believe the hype” (Fitzpatrick& Bramley, 2018)
Kinderarmoede is belangrijkste risicofactor Een significant groter risico dan psychiatrische of verslavingsproblematiek Minder sterk maar nog steeds effect van regiokenmerken (vooral druk op woonmarkt)

11 Groeiende onderzoeksaandacht naar ‘hidden homelessness’
Specifiek type van uitsluiting op huisvestingsmarkt Twee types: Tijdelijk verblijf Tijdelijk verblijven bij vrienden, familieleden Zonder juridisch statuut Zonder andere woonoplossing (geen ‘vrije’ keuze) Verblijf in ontoereikende huisvesting

12 ETHOS light: dak- en thuisloosheid

13 Verdoken dakloosheid bij OCMW-cliënten in landelijke regio in 2017

14 => 1 op 13 OCMW-cliënten is dakloos op basis van ETHOS-light
Tienen 34.365 Diest 23.538 Scherpenheuvel-Zichem 22.833 Bekkevoort 6.117 Glabbeek 5.305 Totaal Sociaal werkers 11 7 6 1 2 27 Actieve dossiers (N) 384 288 188 35 58 953 Dak-thuisloos/ N (ETHOS Light) 31/384 21/288 16/188 2/35 4/58 74/953 => 1 op 13 OCMW-cliënten is dakloos op basis van ETHOS-light

15 ETHOS Light + 1 2 3 4 5 Total 74 Aantal actieve client dossiers
In openbare ruimte 6 2 In nachtopvang 3 In opvang voor thuislozen 9 4 Instellingsverlaters 15 5 In niet conventionele ruimte Bij familie/vrienden 38 Total 74 + Dreigende uithuiszetting 13 9 opvang voor thuislozen: 6 doorgangswoning, 1 vrouwenopvang, 1 vluchthuis, 1 opvang voor jongeren

16 Verhalen achter de cijfers
Veel onderlinge solidariteit, MAAR Onstabiele huisvesting Instabiel sociale relaties Misbruik Zoeken in grotere steden naar oplossing  ETHOS-light als registratie-instrument voor sociaal werkers

17 MEHOBEL-aanbevelingen: monitoren van dak- en thuisloosheid in België
Organiseer een nationale telling op basis van ETHOS-light Produceer jaarlijkse statistieken over referentie-adres Integreer ETHOS-light in registratiesystemen van diensten Jaarlijkse statistieken over aantal uithuiszettingen EU SILC : statistieken over betaalbaarheid en kwaliteit Jaarlijkse statistieken over wachtlijsten sociale huisvesting

18 Ambities in Vlaams Regeerakkoord?
Huisvestingsbeleid als armoedebestrijding ? Woonbeleid op basis van woonbehoefte Preventie als onderdeel van aanpak van dak- en thuisloosheid ? Toewijzingsregels bij sociaal wonen