Wageningen, Filosofiecafé, 14 oktober 2018

Presentatie over: "Wageningen, Filosofiecafé, 14 oktober 2018"— Transcript van de presentatie:

1 Wageningen, Filosofiecafé, 14 oktober 2018
Dr. Jan Peters

2 Van de oorsprong tot onze tijd…..
De oorspronkelijke inspiratie Achtergrond Muhammad in Mekka Muhammad in Medina Culturele en Wetenschappelijke ontwikkeling De islam in onze tijd: twee uitersten

3 Wat ging vooraf? Roeping van Muhammad De eerste openbaring
Deel 1: De Oorspronkelijke inspiratie Wat ging vooraf? Politieke situatie Religieuze omgeving Muhammad vóór hij werd geroepen Roeping van Muhammad De eerste openbaring

4 Politieke en Religieuze Situatie

5 Muhammad vóór zijn roeping

6 Catharina Klooster (gaat terug tot de VIe eeuw)
Invloed van het monastieke leven op de jonge Muhammad. Versterkt zijn verlangen naar spiritualiteit. Zijn huwelijk met Khadîja maakt dit mogelijk..

7 Ik klom omhoog naar de top van de berg.
Roeping van Muhammad [uit: Ibn Ishâq, Sîra ( 85/704 Medina -151/767 Bagdad), bewerking Ibn Hisjâm ca. 200 AH] Ik klom omhoog naar de top van de berg. Boven gekomen hoorde ik een stem uit de hemel: "Muhammad, jij wordt door God gezonden; en ik die je dit zeg, ik ben Gabriel." Ik keek op om te zien wie daar sprak, en ik zag Gabriel, in de gestalte van een man, staande met zijn voeten op de horizon. Hij herhaalde: "Muhammad, jij wordt door God gezon­den: en ik ben Gabriel." Ik staarde hem aan, vastge­nageld aan de grond. Ik probeerde mijn blik af te wenden, maar in welke richting ik ook keek, overal zag ik de engel. Zo bleef ik de hele dag bewegingloos staan, totdat (mijn vrouw) Khadiedja mensen naar boven stuurde om mij te zoeken. Toen pas ging de engel van mij weg en keerde ik met de mensen die mij zochten terug naar de stad.

8 Ik klom omhoog naar de top van de berg.
Roeping van Muhammad [uit: Ibn Ishâq, Sîra ( 85/704 Medina -151/767 Bagdad), bewerking Ibn Hisjâm ca. 200 AH] Ik klom omhoog naar de top van de berg. Boven gekomen hoorde ik een stem uit de hemel: "Muhammad, jij wordt door God gezonden; en ik die je dit zeg, ik ben Gabriel." Ik keek op om te zien wie daar sprak, en ik zag Gabriel, in de gestalte van een man, staande met zijn voeten op de horizon. Hij herhaalde: "Muhammad, jij wordt door God gezon­den: en ik ben Gabriel." Ik staarde hem aan, vastge­nageld aan de grond. Ik probeerde mijn blik af te wenden, maar in welke richting ik ook keek, overal zag ik de engel. Zo bleef ik de hele dag bewegingloos staan, totdat (mijn vrouw) Khadiedja mensen naar boven stuurde om mij te zoeken. Toen pas ging de engel van mij weg en keerde ik met de mensen die mij zochten terug naar de stad.

9 Gabriel

10 De eerste openbaring Terwijl ik lag te slapen, kwam de engel Gabriel naar mij toe. Hij had een reep stof bij zich, waarop in goudbrokaat een tekst geweven was. Hij zei mij: “Reciteer!" Ik antwoordde: "Wat moet ik reciteren?" Toen rolde hij de reep stof om mij heen, zo strak dat ik dacht dat ik zou sterven. Daarna liet hij hem los en zei opnieuw: “Reciteer!" Ik antwoordde weer: "Wat moet ik reciteren?" En opnieuw rolde hij de reep stof om mij heen, opnieuw zo strak dat ik dacht dat ik zou sterven. Daarna liet hij hem weer los en zei opnieuw: “Reciteer!" Weer antwoordde ik: "Wat moet ik dan reciteren?" Maar voor de derde keer rolde hij de reep stof om mij heen, weer zo strak dat ik dacht dat ik zou sterven, en hij zei: “Reciteer!" Weer antwoordde ik: "Maar wat moet ik dan toch reciteren?"

11 De eerste openbaring Terwijl ik lag te slapen, kwam de engel Gabriel naar mij toe. Hij had een reep stof bij zich, waarop in goudbrokaat een tekst geweven was. Hij zei mij: “Reciteer!" Ik antwoordde: "Wat moet ik reciteren?" Toen rolde hij de reep stof om mij heen, zo strak dat ik dacht dat ik zou sterven. Daarna liet hij hem los en zei opnieuw: “Reciteer!" Ik antwoordde weer: "Wat moet ik reciteren?" En opnieuw rolde hij de reep stof om mij heen, opnieuw zo strak dat ik dacht dat ik zou sterven. Daarna liet hij hem weer los en zei opnieuw: “Reciteer!" Weer antwoordde ik: "Wat moet ik dan reciteren?" Maar voor de derde keer rolde hij de reep stof om mij heen, weer zo strak dat ik dacht dat ik zou sterven, en hij zei: “Reciteer!" Weer antwoordde ik: "Maar wat moet ik dan toch reciteren?"

12 "Lees: bij de naam van de heer uw God, die geschapen heeft,
De eerste openbaring Toen zei de engel: "Lees: bij de naam van de heer uw God, die geschapen heeft, die de mens in de moederschoot geschapen heeft; Lees: uw heer is allergoedgunstigst: Hij heeft de mens geleerd door de pen van de openbaring, Hij heeft de mens geleerd wat die nog niet wist."  Ik zei het na, en meteen daarna ging de engel van mij weg. Toen ik wakker werd, stonden deze woorden gegrift in mijn hart.

13

14 Berg Hira, plek van de Eerste Openbaring

15 En hierna? hoe reageert Mohammed op deze ervaring? 10 jaar prediking in Mekka wat wordt de “christelijke” inhoud van zijn prediking? profeten, Jezus, Maria, godsbeeld Rituelen Ethiek

16

17 Mekka, 1ste helft Xxste Eeuw

18 Mekka 2016

19 De tegenstand in Mekka groeit. Uitnodiging vanuit de oase van Yathrib
Muhammad in Medina Een nieuwe fase. De tegenstand in Mekka groeit. Uitnodiging vanuit de oase van Yathrib

20 Huis van Muhammad in Yathrib

21 Direct contact met Joden Inrichting eigen maatschappij
Muhammad in Medina Een nieuwe fase. wat verandert er na 622, wanneer Mohammad verhuist van Mekka naar Yathrib? Direct contact met Joden Inrichting eigen maatschappij Conflict met Mekka

22 Moskee van Medina

23 De Griekse filosofie en de Arabische filosofen (Avicenna, Averroës)
Deel 2: Culturele en Wetenschappelijke ontwikkeling Intellectueel Bagdad (vanaf 8ste eeuw) smeltkroes van Griekse, Perzische en Indische cultuur en wetenschap De Griekse filosofie en de Arabische filosofen (Avicenna, Averroës) Scheiding kerk en staat Vanaf de Omayyaden (2e helft 7de eeuw) in de soennitische wereld Positief mensbeeld Islam kent geen zondeval Maar de mens is niet autonoom

24 Denkers Wetenschappelijke traditie in Bagdad en Spanje (medisch, algebra, astronomie, kennis van de natuur) Verhouding van geloof en wetenschap, filosofie en theologie De rationele theologie De klassieke filosofen: Avicenna (Perzië 11e eeuw), Averroës (Noord-Afrika 12e eeuw) Egypte: de Nahda 19e en 20ste eeuw Recente denkers

25 Poging tot samenvatting
Op een aantal punten liep de islamitische maatschappij voorop Intellectuele ontwikkeling “scheiding van kerk en staat” Autonoom filosofisch denken Er volgde een lange periode van stilstand, achteruitgang De autonomie van de mens is (bijna) nooit gethematiseerd Daardoor blijft het denken sterk theologisch beïnvloed En is de godsdienst een belangrijke factor in leven en maatschappij.

26 “Salafisme” (Islamist Islam) “Dialoog” (A Common Word)
Deel 3: Actuele Uitersten “Salafisme” (Islamist Islam) “Dialoog” (A Common Word)

27 Salafisme “Islamist Islam”
Martijn de Koning, Joas Wagemakers, Carmen Becker. Parthenon 2013 Betekenis van Salafisme: Je baseren op de “salaf” (“de voorouders”) in de gouden periode, de eerste generaties moslims. Je neemt de documenten van die periode als basis voor je geloof en handelen nu (fundamentalisme). Salafism is breder dan Islamisme (strijdbare Islam) of Wahhabisme (de Islam van Saoedi-Arabië).

28 “Religion of the Sword”
“There is a slogan repeated continuously by apologetic “du’āt” when flirting with the West and that is their statement: “Islam is the religion of peace,” and they mean pacifism by the word peace. They have repeated this slogan so much to the extent that some of them alleged that Islam calls to permanent peace with kufr and the kāfirīn. How far is their claim from the truth, for Allah has revealed Islam to be the religion of the sword, and the evidence for this is so profuse that only a zindīq (heretic) would argue otherwise.”

29 “A common Word” (13 oktober 2007)
Qur’ân 3,64 Zeg: Mensen van de Schrift, kom tot een uitspraak die voor jullie en voor ons gezamenlijk juist is: Dat wij alleen God dienen, dat wij niets aan Hem als metgezel toevoegen en dat wij elkaar niet tot heren naast God nemen.”

30

31 “A common Word” (13 oktober 2007)
The Letter of 138 Muslim scholars to the Pope and Christian Leaders: A highly representative Letter (by Samir Khalil Samir) There is a lot of good in the document sent to Benedict XVI and Christian leaders:

32 greater convergence between Muslim currents;
This convergence came about under the auspices of the King of Jordan, and the Ahl al-Bayt (family of the Prophet of Islam) foundation, lead by the king’s uncle Prince Hassan. This man represents the best of Islam today, from the point of view of reflection, openness and devotion.  attention to Christian vocabulary: quotations from the New Testament; not only from the Gospel the desire for real, open dialogue.

33 The common Word: “Love of God, love of the neighbour”
Dr. Jan Peters The common Word: “Love of God, love of the neighbour”

34 Part II: actual diversity: Sunnites and Shi’ites

35 Soennieten en sjiieten
Religieuze verschillen van oorsprong: leiding: democratisch versus charismatisch in spiritualiteit: formeel versus emotioneel Opkomst van het salafisme binnen de Soennieten Het kalifaat (IS) zuivere (salafistische) Islam sji’ieten zijn afvalligen, mogen worden gedood oorspronkelijk de bundeling van het verzet in Iraq en Syrië later wereldwijde pretentie, ook tegen westerse christenen