Vertering van voedingsstoffen

Presentatie over: "Vertering van voedingsstoffen"— Transcript van de presentatie:

1 Vertering van voedingsstoffen
H 6.2 Vertering van voedingsstoffen Dunne darm: darmplooien

2 Darmperistaltiek wordt geregeld door het Autonome Zenuwstelsel
Boven de voedselbrok: - kringspieren trekken samen - lengtespieren ontspannen Onder de voedselbroek: - kringspieren ontspannen - lengtespieren trekken samen Link naar animatie Darmperistaltiek wordt geregeld door het Autonome Zenuwstelsel

3 Dunne darm: darmvlokken (villi)

4 Dunne darm: microvilli

5 Oppervlaktevergroting !!
Darmplooien Darmvlokken Microvilli Oppervlaktevergroting !! Link naar Bioplek

6 enzymen H 6.3 Eigenschappen van enzymen:
katalysatoren versnellen chemische reacties; katalysatoren worden niet verbruikt en zijn na de reactie weer beschikbaar substraatspecifiek slechts 1 substraat past  naamgeving ~ase (bijv. maltase) eiwitten specifieke ruimtelijke (3-D) structuur/vorm van actief centrum past precies op het substraat maltase

7

8

9 Werking van enzymen De invloed van Temperatuur en pH:
Temperatuur a-symmetrische optimumkromme  enzymen veranderen van vorm bij te hoge temperatuur (= denatureren) zodat het substraat niet meer past. pH symmetrische optimumkromme Actief centrum

10 Bijvoorbeeld: fotosynthese
Reactiesnelheid Enzym + Substraat  ES-complex  Enzym + Product Reactiesnelheid: De hoeveelheid gevormd product per tijdseenheid De hoeveelheid verdwenen substraat per tijdseenheid Bijvoorbeeld: fotosynthese 6 H2O + 6 CO2  C6H12O6 + 6 O2

11 Samenvatting vertering
enzym substraat > verteringsproduct zetmeel maltose vetten eiwitten lange polypeptiden korte polypeptiden di-/tri-peptiden amylase maltose maltase glucose lipase glycerol & vetzuren pepsine lange polypeptiden trypsine korte polypeptiden peptidasen di-/tri-peptiden peptidasen aminozuren Directe opname zonder vertering: Monosachariden Mineralen Vitaminen Water Andere alvleessap enzymen: - RNA-ase - DNA-ase - Fosfolipase - Maaglipase (bij jonge babies: vetvertering van moedermelk !) - Cholesterolesterase

12 Vertering van zetmeel

13 Vertering van vetten

14 Lipase

15 Vertering van eiwitten

16

17

18

19 Alvleesklier: bioplek
Exocriene klier  verteringsenzymen Endocriene klier  insuline & glucagon bioplek

20 Maagportierwerking: - door maagzuur en vetzuren neem de pH in 12-vingerige darm af; - daardoor gaat de maagportier dicht en blijft de maag langer vol; - vet eten geeft je een “vol” gevoel …! - de maagportier gaat weer open bij een pH van 8 (alvleessap is basisch) Pepsine / Peptase: - pepsine wordt eerst als inactief pepsinogeen uitgescheiden; - o.i.v. maagzuur (HCl) wordt pepsinogeen geactiveerd tot werkzaam pepsine; - positieve terugkoppeling: pepsine stimuleert zelf het activeren van pepsinogeen, waardoor er nog meer werkzaam pepsine ontstaat, etc…..

21

22

23 Opname van voedingsstoffen
H 6.4 Opname van voedingsstoffen Darminhoud water Stof A (hoge concentratie) Stof B (lage concentratie) Darm- cellen Bloed water Stof A (lage concentratie) Stof B (hoge concentratie) Vetten: meeste komen terecht in lymfevaten. osmose diffusie actief transport

24 Resorptie: - meeste in de dunne darm
sommige stoffen ook geresorbeerd in: - mond  alcohol - maag  alcohol - dikke darm  vooral water  Vit. K (geproduceerd door darmflora)  glucose - endeldarm  zetpillen ! Poortader: - vervoert alle geresorbeerde stoffen naar de lever - behalve die uit de endeldarm !

25 Lymfevatenstelsel

26 Weefselvloeistof en lymfe
Door de bloeddruk geven haarvaatjes vocht af aan de weefsels Hierdoor komen de cellen aan hun O2 en voedingsstoffen Lymfe: Weefselvloeistof wordt deels weer terug opgenomen door de haarvaatjes Lymfevaten voeren de overtollige weefselvloeistof af (drainage) Onvoldoende drainage van de weefsels? Dan ontstaat oedeem!

27 Oedeem Oorzaken: infectie: veel eiwitten in weefselvloeistof (dus minder heropname van vocht in het bloed) hoge bloeddruk: meer vocht uit bloedvaten geperst naar de weefselvloeistof weinig beweging: minder drainage via lymfevaten (“dikke voeten” na lange vliegreis)

28 De lever: opslag van voedingsstoffen en afbraak van gifstoffen
H 6.5 De lever: opslag van voedingsstoffen en afbraak van gifstoffen Takje naar leverader leverlobje Takje van leverslagader Takje van poortader galbuisje

29 Functies van de lever Thema voeding:
Galproductie galkleurstof (bilirubine) en galzure zouten - bilirubine = geel afbraakproduct van hemoglobine - galzure zouten (afbraakproduct van cholesterol) zorgen voor emulgeren van vet Opslag van voedingsstoffen: Fe, vetoplosbare Vitamines (A,D,B12), mineralen Opslag van gifstoffen: kwik, DDT, arsenicum, rattengif Ontgifting van o.a. alcohol Hepatitis (geelzucht): bilirubine kleurt de ogen geel

30 Thema Stofwisseling: Eiwitten afbraak overtollige aminozuren  ureum-vorming maken van niet-essentiële aminozuren Vetten vorming van niet-essentiële vetzuren vorming van cholesterol Koolhydraten opslag van glycogeen uit glucose m.b.v. insuline Thema Transport: poortader aanvoer van bloed vanuit de darmen Afbraak rode bloedcellen vorming van bilirubine opslag van Fe (uit hemoglobine) Plasma eiwitten fibrinogeen en andere stollingsfactoren

31 Cholesterol is bouwstof voor Steroïde hormonen

32 Overmatig alcoholgebruik leidt tot Lever cirrose

33 Galstenen: gekristalliseerde galzure zouten