Bart Van Royen, thuisverpleegkundige MDA 21/01/2016

Presentatie over: "Bart Van Royen, thuisverpleegkundige MDA 21/01/2016"— Transcript van de presentatie:

1 Bart Van Royen, thuisverpleegkundige MDA 21/01/2016
Wondzorg Bart Van Royen, thuisverpleegkundige MDA 21/01/2016

2 Overzicht presentatie
Wondfysiologie TIME Debridement Casussen Wondzorgproducten

3 Fasen in de wondgenezing
1. Ontstekingsfase of inflammatoire fase - Vasculaire respons - Coagulatiefase - Inflamatie 2. Granulatiefase of proliferatiefase - bindweefselvorming - Neovascularisatie 3. Maturatiefase Bindweefselreorganisatie - Wondcontractie – Epithelialisatie 4. Littekenfase

4 Wonde in ontstekingsfase

5 Wonde in granulatiefase

6 Overzicht presentatie
Wondfysiologie TIME Debridement Cassussen

7 TIME Vroeger WCS concept (zwart-geel-rood)
TIME (Fletcher, 2005): wondobservatie instrument op basis van 4 kenmerken om wondbeleid te bepalen T = tissue I = infection M= moisture E = edge

8 T= Tissue (management)
= wondbed , wondbodem Zwart – geel – rood Fibrine (los of vastzittend) Necrose (droog of verweekt)

9

10 I = Infectie 4 stadia: 1. Contaminatie = reinigen 2. Kolonisatie = reinigen 3. Kritische kolonisatie = reinigen + ontsmetten 4. Infectie = reinigen + ontsmetten Infectie: ontstekingstekenen, plots meer wondvocht, aanwezigheid van pus + koorts, CRP , spierpijn, geur, vertraagde wondheling Wondcultuur!

11 M = Moisture(balance) = vochtmanagement
Streven naar een vochtige wondheling! lichtjes vochtig! Een wonde mag nooit te droog of te nat zijn!

12

13 E=Edge (wondrand) Een wonde groeit steeds op vanuit de wondranden
 slechte wondrand = vertraagde epithelialisatie Doel: Beschermen tegen verweking Beschermen tegen korstvorming Hoe? Beschermende film of crème (Cavilon® spray en swabstick, Skin Prep®, Inotyol®) Vochtabsorberende verbanden Wonddrainage zakje siliconenfilm

14

15

16

17 Overzicht presentatie
Wondfysiologie TIME Debridement Cassussen

18 Hoe debrideren? Autolyse: zelfafbraak: Intrasite®, Flamigel®, Purilon®
Enzymatisch debrideren (enzymatische zalven): Iruxol® Osmotisch debridement (polysachariden of actieve verbanden) Mechanisch debridement door chirurg of vpk Maden

19

20

21

22

23 Overzicht presentatie
Wondfysiologie TIME Debridement Cassussen

24 Casus 1 Alleenstaande dame van 94 jaar Wonde op het linkerscheenbeen
Oedemateuze benen Wonde heeft geen geur en geeft veel exsudaat af

25 Casus 1 TIME Welke type wonde? Behandeling?

26 Casus 1: Time

27 Casus 1: TIME E: verweking met hoog risico op uitbereiding
T: geel-fibrine (85%) – rood-granulatieweefsel (15%) I: kolonisatie, geen geur, M: veel exsudaat +++ E: verweking met hoog risico op uitbereiding wonde, schilferige huid rondom

28 Casus 1 Type Wonde: Veneuze ulcus Behandeling:

29 Veneus: circulatie bevorderen
Lange rek = dauerbinden Korte rek = Rosidal® Anti-trombose kousen (klasse 1, 2, 3, 4) IPC = Intermitterende Pneumatische Compressie

30 Korte of Lange rek? Korte rek bij mobiele patiënten
Lage rustdruk Hoge arbeidsdruk = Betere spierpompwerking ! 2 windels overlangs + dag en nacht aan Lange rek bij immobiele patiënten Hoge rustdruk Lage arbeidsdruk = Betere terugstroming ! 1 windel + s’morgens aan, s’avonds uit Huidbescherming + polstermateriaal (rosidal soft®,komprex®)

31 Compressiekousen Klasse 1: lichte klachten (15-21mmHg)
Klasse 2: matige veneuze insufficiëntie met licht oedeem (23-32mmHg) Klasse 3: ernstige veneuze insufficiëntie met oedeem (34-46mmHg) Klasse 4: zeer ernstig veneuze insuf. met oedeem (49- …mmHg)

32 Casus 1: behandeling Rosidal windels Alginaat verband
Flaminal hydro of schuimverband

33

34 Kenmerken Veneus ulcus Arterieel ulcus We zien: Spataders en/of huidafwijkingen, oedeem, verharde of ontstoken huid rond de enkels, droge of grof geschilferde huid, atrofie blanche, littekens van vorige ulcera  30% recidiveert in 1ste jaar!! Koude voeten, voet ziet rood bij neerhangen en wit bij omhoogheffen, slagaders zijn niet goed te voelen, huid is droog en bleek, verdund, glad, weinig beharing Pijn (Nachtelijke) krampen Indien er pijn is, vermindert die bij hooglegging van het been Tintelingen Claudicatio intermittens tot ischemische pijn. Hevige pijn die het slapen belet en toeneemt bij hoogleggen, maar vermindert bij neerhangen van de voet Lokalisatie Distale einde met spataders: meestal rond binnenenkels of mediale zijde onderbeen In een distaal gebied met slechte huiddoorbloeding: voetrug, voetrand, hiel, tenen, soms lateraal op onderbeen

35 Casus 2 Bedlegerige of rolstoel gebonden dame van 75 jaar
Wonden stinken niet, geven matig exsudaat af Incontinent voor urine en stoelgang

36 Casus 2 TIME? Welke type wonde? Behandeling?

37 Casus 2: TIME

38 Casus 2: TIME T: rood I: contaminatie, wel hoog risico gezien plaats en incontinentie M: matig exsudaat E: onregelmatige wondrand

39 Casus 2 Type Wonde: Vochtletsel IAD
Incontinentiegeassocieerde dermatitis = huidletsel veroorzaakt door de aanwezigheid van vocht door transpiratie of urinaire/fecale incontinentie

40 Verschil tussen Decubitus en IAD
Vochtletsel/IAD Oorzaak Zuurstoftekort (druk + schuifkracht) Vocht Plaats Bot, benige uitsteeksels Overal (!bilnaad,stuit) Vorm 1 plek Diffuus, kopieergedrag Diepte Oppervlakkig – diep oppervlakkig Necrose Mogelijk Nooit Randen Duidelijk afgelijnd Onregelmatig Kleur Egaal Niet egaal

41 Decubitus Druk - schuifkracht  zuurstoftekort

42 Casus 2: Behandeling Indien wondjes:
Isobetadine gel + melolin + polyerythaanfilm Indien stop inco: hydrogel of siliconenverbanden Nooit wassen met zeep, geen heet water Droog deppen Inwrijven met comfort Shield barrier®, Proshield plus® of Cavilon barrier crème®

43 Decubitus Decubitus is een degeneratieve verandering van het weefsel veroorzaakt door een zuurstoftekort ten gevolge van het collaberen van bloedvaten door weefselvervorming. Deze vervorming van het weefsel wordt veroorzaakt door een combinatie van druk en schuifkracht (EPUAP) 4 categorieën: 1. Niet- wegdrukbare roodheid

44 2. blaar of open blaar 3. oppervlakkige decubitus 4. diepe decubitus

45

46

47 Casus 3 Mevrouw is gevallen en heeft een wonde thv van het scheenbeen opgelopen

48

49 Casus 3 TIME Welk type wonde Behandeling

50 Skin-tear 3 soorten: Categorie 1: geen weesfelverlies Linear type
Flap type Categorie 2: gedeeltelijk weefselverlies Categorie 3: volledig weefselverlies

51 Behandelen van skin-tear
Behandeling zo snel mogelijk starten Wonde overvloedig spoelen Huidflap herpositioneren Verband aanleggen

52

53 Behandelen van skin-tear
Categorie 1: siliconen verband (mepitel®, mepitel one®,…) + eindverband + windel Categorie 2: silicone verband /hydrogel (flamigel®, flaminal hydro®,…) + eindverband + windel Categorie 3: schuimverband met siliconenlaag of alginogel (biatain®silicone, mepilex®) + windel

54

55 Behandelen van skin-tear
Eindverband (Melolin®) dagelijks vervangen Mepitel® blijft gedurende 7 dagen op de wonde

56 Wondzorgproducten http://www.wondbedekkers.nl/
Op deze website vind je alle verbanden, met alle bestaande maten en ook telkens een afbeelding ervan. Let op de prijzen zijn niet correct voor de Belgische markt!

57 Wondreiniging Wonde en omgeving reinigen
Wassen/douche met zeep of antibacteriële zeep Wonde en wondomgeving spoelen/reinigen Woundcleanser: Flamirins®, Flamiclens®, Dermacleanser® Douche NaCl 0,9%: fistulacatheter, vrouwsonde, infuuszak + roze naald ! Opgelet met zuurstofwater: anaërobe bacteriën, gestold bloed, straatwonden Mechanisch reinigen Prontosan®

58 Prontosan® Biofilm Betaïne en polyhexanide
Remt bacteriegroei: effectief tegen MRSA en pseudomonas Reductie van wondgeur Werkingsduur: 15min!  Dermacyn

59 Wondreiniging Respecteer contacttijd: 15sec
1ste keus = Povidone-jood= isobetadine of braunol Chloorhexidine 0,05% bij gram+ (streptokokken en staphylokokken) = goede vervanger bij allergie, kinderen T-chloramine 0,5% bij etterige wonden en wonden met organisch materiaal  snel uitgewerkt!! Azijnzuur 0,5% tot 2% bij MRSA (pseudomonas) en gram − : zeer cytotoxisch! Necrose! Steeds spoelen tussen 2 antiseptica in!!

60 Klassieke verbanden Gaasverbanden: kompres
Absorberende verbanden: Zetuvit® Geïmpregneerde verbanden zonder medicinale toevoeging: Jelonet® Geïmpregneerde verbanden met medicinale toevoeging: Isobetadine tulle®, Inadine®

61 Actieve verbanden/producten
Alginaten Hydrofiber verband Schuimverbanden Hydrocolloïd verbanden Hydrogel Silicone verband Enzyme Alginogel Hypergel

62 Alginaatverbanden = hydrofiele polysacharide, afgeleid van zeewier
Eigenschappen: hoog absorptie, hemostatisch, indien nat kan het pijnloos verwijderd worden, gelatine-achtige massa sluit debris en bacteriën in, vermindert geur Max 7dagen Ja: sterk exsuderende wonden Rode en gele wonde Nee: Droge wonden Necrotische wonden

63

64 Hydrofiberverbanden Eigenschappen: Ja: Nee: 2 à 3cm over wondranden
Vochtvasthoudend vezelverband (carboxymethylcellulose) Creërt vochtig milieu bij absorptie, gelatineus Stimuleert granulatie en epithelialisatie Verticale absorptie Ja: Sterk exsuderende wonden Pijnlijk wiekwissels (bv anale wonden) Nee: Droge wonden 2 à 3cm over wondranden Enkele dagen ter plaatste:

65

66 Schuimverbanden Eigenschappen: Ja: Nee:
Absorbeert en wondbodem blijft vochtig Ondoorlaatbaar voor bacteriën en vocht van buitenaf Doorlaatbaar voor waterdamp en gassen Meestal siliconenonderlaag Ja: Wonden met matig tot veel exsudaat Oppervlakkige en diepe, rode en gele wonden Nee: Droge wonden Ernstige surinfecties Wonden die met zuurstofwater ontsmet worden (tast schuim aan!!)

67

68 Hydrocolloïdverbanden
= hydroactievepartikels die in contact met wondvocht een vochtige gel vormen Eigenschappen: Ondoorlaatbaar langs buitenkant (polyurethaan-toplaag) Doorlaatbaar voor gassen Ondoorlaatbaar voor bacteriën van binnenuit Zuivert en debrideert Pijnstillend Zelfklevend Gering absorptievermogen!! Ja: Oppervlakkige rode en gele wonden met weinig exsudaat Nee Diepe wonden, sterk geïnfecteerde wonden, wonden met vermacereerde randen, Stuit en hielen bij decubitus Max 3 dagen op de wonde, bij kleurverandering of lekken vervangen

69

70 Hydrogel = gemaakt op basis van hydrocolloïden Eigenschappen: Ja: Nee:
Houdt de wonde vochtig en creëert een vochtig milieu Gel 5mm van randen houden (maceratie!!) en randen beschermen Reinigend en debriderend effect door droge wonde vochtig te maken 1ste en 2de generatie Ja: Wonden met zwarte necrosekorsten Droge wonden Gele (diepe) wonden Nee: Sterk exsuderende wonden Kan 2 dagen ter plaatste blijven met bv polyurethaanfilm voor hydrateren van necrotische korst

71

72 Siliconeverband Eigenschappen: Ja: Kleeft niet in wonde Is permeabel
Zit tegenwoordig vaak als onderlaag in schuimverbanden Ja: Pijnlijke, acute, chronische wonden waarbij niets max inkleven Skin-tears Radiodermatitiswonden Kan gebruikt worden als zalfdrager

73

74 Enzyme Alginogel = hydroactieve colloïd gel op basis van alginaten
Eigenschappen: Houdt wonde vochtig Voortdurende wondreiniging Hypoallergeen Beschermt wondranden Ja: Lichte exsuderende wonden: hydro 3% alginaat Sterk exsuderende wonden: forte 5% alginaat brandwonden

75

76 Enzymatische agentia Eigenschappen: Ja: Enzymatisch debridement
Pijnlijk! Op doktervoorschrift Ja: Wonde met zwarte necrose