Dorine Hazelzet Samenwerkende apotheken

Presentatie over: "Dorine Hazelzet Samenwerkende apotheken"— Transcript van de presentatie:

1 Dorine Hazelzet Samenwerkende apotheken
Artrose Dorine Hazelzet Samenwerkende apotheken

2 Artrose behandeling met medicijnen
Inleiding Stappenplan behandeling Vrij verkrijgbare middelen Middelen op recept Voor- en nadelen van medicijnen Vragen

3 Inleiding Artrose is een chronische ziekte. Tot op dit moment bestaat er geen curatieve (genezende) therapie voor artrose. De behandeling is daarom gericht op het bestrijden van symptomen. Daarnaast is preventie van onnodige progressie onderdeel van de behandeling. De belangrijkste speerpunten zijn beweging, begeleiding en pijnstilling. Als u voortdurend pijn heeft en stijf bent, kan dat betekenen dat u langdurig medicijnen moet gebruiken. Door pijn kunt u een gewricht namelijk verkeerd gaan belasten, waardoor de klachten alleen maar toenemen. Bij regelmatig gebruik van pijnstillers neemt de pijn af, wat een verkeerde belasting voorkomt. U kunt het gewricht dan weer zo normaal mogelijk gebruiken. Het is belangrijk dat u de pijnstillers op vaste tijden inneemt, zodat uw bloedspiegel op peil blijft. Doet u dit niet, dan komt de pijn er steeds doorheen.

4 Stappenplan Stapsgewijze behandeling Laag beginnen Omhoog als het nodig is Medicijnen kunnen pijn bij artrose verlichten, stijfheid verminderen en eventuele ontstekingen afremmen. Soms volstaan eenvoudige pijnstillers. Er zijn ontstekingsremmende pijnstillers als pil en in de vorm van cremes, die u op het pijnlijke gewricht kunt smeren. En soms zijn injecties nodig. Stapsgewijze behandeling betekent dat de zorg die wordt geboden niet zwaarder is dan nodig en dat complexere behandelingen pas worden overwogen wanneer eenvoudige maatregelen onvoldoende resultaat hebben gehad.

5 Vrij verkrijgbare middelen
Paracetamol Glucosamine In de eerste stap van de behandelstrategie ligt het accent op zelfzorg: adequaat gebruik van paracetamol, voorlichting over de aandoening en leefstijladvisering. Hieronder vallen een juiste balans tussen belasting en belastbaarheid, gewichtsreductie indien noodzakelijk, gewrichtsbeschermende principes (evt. met braces en verwijzing naar ergotherapeut, podotherapeut of een schoentechnicus), oefeningen (bewegingsangst heeft een negatieve invloed op pijn en de kwaliteit van leven → fysiotherapie) en koude- en/of warmtepakkingen. Als u last heeft van pijn, dan kunt u dat het beste met uw arts bespreken. Hij of zij zal u in eerste instantie adviseren een eenvoudige pijnstiller te proberen. Meestal is dit paracetamol. Paracetamol geeft meestal geen bijwerkingen en is zonder recept verkrijgbaar. Het werkt snel, maar is ook snel weer uitgewerkt. Het beste is om ze regelmatig in te nemen. Paracetamol helpt tegen pijn en koorts, maar niet tegen ontstekingen. Bij aanhoudende pijn zijn 6 tabletten van 500mg per dag vaak een goede dosering. Glucosamine is een eiwit dat voorkomt in kraakbeen, bindweefsel en in de vloeistof in de gewrichten. Het lichaam maakt zelf glucosamine aan, maar als u ouder wordt gaat dit vaak minder goed. Het zit niet in onze normale voeding. Als u het als voedingssupplement koopt, is dit gemaakt uit schelpen, de schalen van krabben en garnalen. Mensen die overgevoelig zijn voor schaaldieren kunnen ook overgevoelig zijn voor glucosamine. De toepassing van glucosamine bij artrose heeft geen aantoonbaar klinisch relevant effect. Eventueel kan ter verlichting van de pijn een proefbehandeling van ten hoogste 3 maanden worden geprobeerd. Bijwerkingen als misselijkheid en hoofdpijn zijn te voorkomen door inname met wat voedsel. Bij glucosamine moet voldoende hoog gedoseerd worden. Het kan enkele weken duren voordat verlichting van de symptomen optreedt. Wanneer er na 2-3 maanden geen effect is dient de behandeling heroverwogen te worden.

6 Middelen op recept NSAID’s diclofenac, naproxen, ibuprofen, etoricoxib, celecoxib, meloxicam Tramadol Patienten bij wie de maatregelen van de eerste stap onvoldoende resultaat hebben, komen in aanmerking voor maatregelen van de tweede stap. Pijnbestrijding met behulp van een NSAID kan worden overwogen, al dan niet in combinatie met een ander middel. NSAID’s zijn ontstekingsremmende pijnstillers. Deze kan uw arts u voorschrijven als u veel last hebt van ontstekingen. Ontstekingsremmende pijnstillers kunnen snel verlichting geven, maar zijn niet voor iedereen geschikt (maag-darmklachten, hartziekten als hartfalen, angina pectoris, etc., ernstige nierfunctiestoornis). Bij NSAID’s moet voor de laagst mogelijke effectieve dosering worden gekozen. Toepassing van NSAID’s op de huid (als creme) heeft waarschijnlijk hetzelfde effect als orale toepassing. Capsaicinecreme is effectief voor pijnbestrijding bij knieartrose, maar moet frequent worden aangebracht (drie- tot viermaal per dag). Het werkingsmechanisme is onbekend, maar waarschijnlijk is er remming van de pijnprikkel door het op een andere wijze prikkelen van zenuwen. Het gebruik van tramadol dient beperkt te blijven tot die gevallen waar de eerder besproken middelen niet kunnen worden toegepast. Bij gebruik treden zeer vaak misselijkheid en duizeligheid op. Daarnaast kan het gebruik leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen.

7 Middelen op recept / via verwijzing
Injecties in het gewricht (corticosteroїden, hyaluronzuur) TENS (transcutane elektrische zenuwstimulatie) Als de maatregelen uit stap 1 en 2 onvoldoende resultaat hebben, komen een of meerdere maatregelen uit stap 3 in aanmerking. In grote ontstoken gewrichten (zoals schouder, knie, elleboog, pols of enkel) kan uw arts een injectie geven met corticosteroiden. Deze keuze wordt vaak gemaakt bij een patient met een of enkele pijnlijke artrotische gewrichten. Zo’n injectie geeft enkele weken tot maanden verlichting. Wel kunnen de klachten terugkomen: de injectie remt de ontsteking, maar de artrose blijft bestaan. Soms geeft de orthopedisch chirurg hyaluronzuurinjecties, met name in de knie. Hyaluronzuur kan mogelijk de soepelheid van het kraakbeen en de vloeibaarheid van het gewrichtsvocht verbeteren. Daardoor vermindert de pijn en kunt u beter bewegen. Het effect van hyaluronzuur is echter nog niet voldoende wetenschappelijk aangetoond. Het is ook niet bekend of het de artrose op de lange termijn remt. Het middel moet eenmaal per 3-5 weken geinjecteerd worden. In een vergevorderd stadium van artrose heeft hyaluronzuur weinig effect. Het wordt in NL niet of bijna niet vergoed. Het is dus van belang om vooraf bij uw zorgverzekeraar te informeren of deze behandeling in uw geval wordt vergoed. Als medicijnen niet of onvoldoende werken kan een pijnkliniek soms uitkomst bieden. Hier kan men kijken of het zinvol is bepaalde zenuwen te blokkeren. Daardoor worden pijnsignalen niet meer doorgegeven. Uw huisarts verwijst u indien nodig door.

8 Voor- en nadelen van medicijnen
Dagelijks slikken Wisselwerking met andere medicijnen of aandoeningen Bijwerkingen Therapietrouw! Glucosamine kan de instelling op vitamine K-antagonisten ontregelen; toename van de INR komt vaker voor dan afname.

9 Nog steeds wordt artrose gezien als een onvermijdelijk ongemak en wordt door de patient onvoldoende zorg gezocht en door de gezondheidszorg onvoldoende zorg gegeven. Er vindt dus onderbehandeling plaats. De medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelingen worden nog onvoldoende benut, waardoor onnodig pijnklachten onbehandeld blijven die tot vermijdbaar verlies van kwaliteit van leven leiden.