Software- en Gameproject Inleidende colleges periode 1-2 2017/2018 College 4 – De echte klant en eerdere projecten Johan van Rooij.

Presentatie over: "Software- en Gameproject Inleidende colleges periode 1-2 2017/2018 College 4 – De echte klant en eerdere projecten Johan van Rooij."— Transcript van de presentatie:

1 Software- en Gameproject Inleidende colleges periode /2018 College 4 – De echte klant en eerdere projecten Johan van Rooij

2 Vandaag Communicatie. De echte klant.
Grootste risicofactor in het project. De echte klant. Er achter komen wat de klant echt nodig heeft. Sessies met de klant Omgaan met klanten in het algemeen. Communicatie, communicatie, communicatie… Reflectie op scrum en eerdere projecten. Kritiek op scrum. Mits tijd over: ervaringen uit eerdere projecten.

3 Het RISICO VAN SLECHTE COMMUNICATIE
Software- en gameproject Het RISICO VAN SLECHTE COMMUNICATIE

4 Risico’s zitten waar het vaak mis gaat…
Uit IT Cortex, The Bull survey (1998)

5 Uitdaging 1: communicatie
Uit IT Cortex, The Bull survey (1998) Nr 1! Slechte communicatie ook vaak onderliggende oorzaak van andere problemen. Voorbeeld: 2x een hypotheekgesprek. Click: slechte communicatie ook vaak onderliggende oorzaak van andere problemen. Erger nog: slechte communicatie resulteert vaak in het afschuiven van verantwoordelijkheden.

6 Waarom communicatie lastig is: 1
Waarom communicatie lastig is: 1. Verschil in achtergrond/belevingswereld Klant is vaak niet bekend met de techniek. Vaak huurt hij externe in omdat juist daar de technische expertise zit. Verwachtingen klant vaak heel anders dan technisch realiseerbaar. Jullie zijn vaak (nog) niet bekend met het domein van de klant. Kan tot pijnlijke situaties leiden. Voorbeelden belevingswereld: - Ja, daar heb je toch gewoon een paar nerds voor nodig (I. van Engelshoven) Voorbeelden domeinkennis: Videoschouwtrein. Rotterdamlijst.

7 Waarom communicatie lastig is: 2. Communicatie is nooit precies
Veel misverstanden ontstaan doordat dezelfde woorden anders geïnterpreteerd worden dan ze bedoelt zijn. Veel misverstanden ontstaan omdat iedereen er toch zijn eigen sausje overheen gooit. Dit geldt zowel: Tussen het development team en de klant. Tussen leden van het development team onderling. Communicatie is vaak zelfs bewust of onbewust niet precies om een bepaald sociaal of zakelijk effect te bereiken.

8 Discussie over perspectieven: welke horen bij jullie en welke bij de klant?
Een student liet een tijd terug in de feedback weten dat deze slides onzin was. Ik heb n.a.v. de context rondom de slide erg aangepast, maar dit is de beste visualisatie van het probleem dat ik ken. En het is een essentieel probleem waar je je bewust van moet zijn!

9 Wat doet Scrum hierin? Sprints zorgen voor periodieke contactmomenten.
Potentially shippable product increments zorgen voor een zichtbaar resultaat voor de klant. Doet het projectteam het juiste? Is dit ook waar de klant wat aan heeft? Hoe ver staat het met het project? Sprints: voortgangscontrole, zichtbaarheid proces, moment waarop gecommuniceerd wordt (en dat is al heel wat).

10 Maar is er ook communicatie?
Contact hebben is niet hetzelfde als communiceren. Hoe overkom je deze kloof?

11 Daar komt nog bij dat dit vaak is wat er in het hoofd van je klant gebeurt…
Requirements veranderen: Vanwege dat de klant er meer over nadenkt tijdens het proces. Vanwege feedback op de potentially shippable products na iedere sprint. Dit is niet het falen van de klant, dit hoort zo! (Maar moet ook niet te gek worden natuurlijk)

12 Als het goed is heeft Raja Lala hier al meer over verteld…
Hoe voel jij je als je keer op keer je code moet aanpassen? Weerstand tegen verandering. Weerstand als je net het `perfecte’ ontwerp gemaakt hebt. Raja: change management. Dit hoort er helaas bij. De vraag is: hoe ga je er mee om? En hoe signaleer je dit zo vroeg mogelijk? Zodat je vroeg kunt bijsturen.

13 Verandering en communicatie
Verandering vinden wij psychologisch irritant. Verandering kan komen door: Veranderde inzichten. Het duidelijk worden van eerdere miscommunicatie. Zie dit als onderdeel van het proces. Iedere miscommunicatie waarover nu duidelijkheid bestaat, betekent dat je een stap verder bent. Denk na over hoe dit in de toekomst te voorkomen. Je kunt dit deels voorkomen door zo goed mogelijk te communiceren. Daar gaan we het straks over hebben.

14 COMMUNICATIE IN DIT COLLEGE
Software- en gameproject COMMUNICATIE IN DIT COLLEGE

15 Communicatie intern en extern
Communicatie intern en extern hebben dezelfde uitdagingen. Interne communicatie is ook niet precies. Ook hier heb je verschil in achtergronden/belevingswerelden. Scrum organiseert ook hiervoor ‘communicatie momenten’: Daily standup. Scrumboard en andere visuele overzichten (zie eerdere colleges). Sprint reviews, planning poker, …. Dit college gaat vooral over communicatie met de klant. Interne communicatie laten we even voor wat het is. Goede interne communicatie is o.a. de verantwoordelijkheid van de voorzitter (als facilitator en bewaker van team spirit). Maar natuurlijk ook van alle andere teamleden! Vraag studenten verschil in belevingswerelden onderling? Voorbeeld TWINFOer die vooral van wiskunde en algoritmiek houd vs een artist die vooral bezig is met de user experience. Let op: niet alleen voorzitter verantwoordelijk. Scrum master over wat een story betekent. Of van de Product Owner m.b.t. het perspectief van de klant. Of van een developer over hoe zijn code in elkaar zit…. Facilitator (voorzitter) kan alleen ingrijpen als dit niet loopt.

16 Waar gaan we het in wat meer detail over hebben?
Hoe kom je er achter wat de klant echt wil? Nouja, waar hij echt wat aan heeft. Vaak voorkomende bronnen van miscommunicatie. Omgaan met klanten in het algemeen. Verschillende typen mensen. Jouw rol en relatie tot de klant. Wat basis adviezen van mij uit.

17 er achter komen wat de klant nodig heeft?
Software- en gameproject er achter komen wat de klant nodig heeft?

18 Een oud wensenlijstje van de klant
Ik wil een serious game om X te onderwijzen. We willen dat het gebruikt kan worden in de bachelor, master en ook voor PhD studenten. Het spel zal zich moeten aanpassen aan het niveau van de speler. Het zal aanpasbaar zijn om verschillende facetten van X te onderwijzen. Het moet op alle denkbare apparaten werken. … The moon on a stick. Het ergste hier was: de UU was hier zelf de klant.

19 Echte klanten Klanten hebben de neiging om:
Te veel te willen. Te praten over wat ze willen vanuit hun perspectief. De essentie van wat ze willen als detail te zien. Geen idee te hebben van wat technisch moeilijk is. Niet door te hebben dat software engineers geen verstand hebben van hun werkveld (jargon). Een flinke kloof om te overbruggen… En dat terwijl communicatie vaak niet precies is. Verschillende mensen kunnen met dezelfde woorden echt iets anders bedoelen en/of dit anders interpreteren. Voorbeelden domeinkennis: Videoschouwtrein. Studenten met bakken vs treinstellen vs treinen.

20 Het goede nieuws Het projectbureau probeert:
Projecten te definiëren die passen binnen de scope van een softwareproject. De verwachtingen van de klant vooraf al (een beetje) te managen. De projectgroepen te coachen (begeleiding). Maar dit blijft heel moeilijk. Niet voor niets de nummer één reden dat projecten mislukken.

21 Wat wil de klant? Een echt voorbeeld!
Toen het softwareproject ongeveer halverwege was, vertelde een student mij: “Onze klant heeft ons nog steeds niet verteld wat de requirements van ons programma zijn.” Wie zijn taak/verantwoordelijkheid is dit?

22 Hoe kun je er achter komen wat de klant wil?
Discussie..

23 Hoe kun je er achter komen wat de klant wil?
Een aantal ideeën: Schrijf een product vision op en bespreek deze met de klant. De klant bij het prioriteren van stories te betrekken. Doorvragen (afpellen) om tot de kern te komen. Iteratief ontwikkelen. Zorgen voor validatie van ideeën en gebouwd prototype. Bereid sessies met de klant goed voor. Bij iedere demo de klant achter de computer zetten. Prototype aan de klant mee geven. Van begin tot eind steeds (en steeds weer) feedback vragen. Weet waar je zeker feedback op wilt. Weet welke informatie je zeker nodig hebt in de komende en daaropvolgende sprints. Stel hier gericht vragen over. Je goed verdiepen in de business (domein) van de klant. Een aantal van deze elementen pakken we er zo uit (pijltjes).

24 Bij al deze activiteiten: wees je bewust van het verschil in belevingswerelden
De meeste klanten hebben geen informatica achtergrond. Het is dus best moeilijk in te schatten wat weinig werk is en wat heel moeilijk is. Wees je hier bewust van. Leg zaken in hoofdlijnen aan de klant uit. Niet technisch, wel wat voor hem de gevolgen zijn. Laat de klant desnoods keuzes maken uit verschillende mogelijkheden en gevolgen (tijd dat het kost hoort hier ook bij).

25 En: dit verschil geldt ook andersom!!!
Mensen met een heel andere achtergrond verwoorden belangrijke eisen anders: Het programma moet een sexy uitstraling hebben… Het programma moet met de gebruiker meedenken… Bovenstaande verwoordingen heb je als programmeur weinig aan, maar kun je wel ‘afpellen’. Doorvragen. Iteratieve prototypes maken (doel is niet iets maken, maar informatie vergaren). Discussie wat moet je hiermee?

26 Afpellen van requirements: LSD
Voor mij was dit ooit de belangrijkste les als beginnend consultant: luisteren is ook actief bezig zijn. Luisteren en afpellen om tot de kern van wat bedoelt wordt te komen. De techniek hiervoor wordt meestal LSD genoemd: Luisteren – actief luisteren en proberen te begrijpen wat er gezegd wordt. Samenvatten – checken of je het goed begrepen hebt door in andere woorden te herhalen wat er gezegd is. Doorvragen – net even een niveau dieper doorvragen om te zien of je het ook echt begrijpt, of dat er nog meer is. Dit principe is algemeen bruikbaar, niet alleen bij het afpellen van requirements. Andere zaken: luisteren en aantekeningen maken. Losse flodders opschrijven om later op terug te komen en focus te houden op het afpellen.

27 Dit verschil geldt ook andersom… …en is het meest vervelend als het om domeinkennis gaat.
Wees je bewust dat jij niet volledig bekend bent met het toepassingsdomein van de klant. Je maakt altijd onbewust aannamen. Wees je bewust dat details uit het toepassingsdomein van de klant voor hem vanzelfsprekend zijn. Dûh… Hij zal hier niet altijd vanzelf over gaan praten… Bovenstaande is extreem belangrijk bij: Opstellen requirements en ontwerpen van modelstructuur. Interpretatie van data. Verdiep je in het domein van de klant! Spendeer daar voldoende tijd aan! En zorg steeds voor validatie en feedback. Rotterdam lijst. Treinen – Treinstellen – Bakken. Verkeersregels Videoschouwtrein.

28 Ten slotte: veronderstellingen en aannamen
Het gaat bij LSD niet alleen om wat je wel vraagt, ook om juist te vragen wat je anders niet zou vragen. Het gaat ook om valideren of wat jij denkt klopt met wat de klant denkt. Iedereen doet namelijk continu veronderstellingen en aannamen. Dingen waar we vaak niet eens stil bij staan. Het zal wel zo werken… Het zal wel dit zijn… Iedereen zegt dat… Wees je hier bewust van. Stel vragen, stel meer vragen, stel nog meer vragen. Dit zorgt voor duidelijkheid. Een waardevol teamlid stelt juist de domme vragen. Natuurlijk zit er een max op zinnig vragen stellen. Focus op de juiste onderwerpen is ook belangrijk, maar beter vragen dan laten gaan.

29 Software- en gameproject
Sessies met de klant

30 De sessies met de klant Aan het eind van iedere sprint: sessie met de klant. Hoe bereid je die voor? Antwoorden op vraag in volgende slides.

31 De sessies met de klant: meer dan alleen review van
Na iedere sprint: demo met de klant. Je wilt niet alleen feedback op je product. Meestal wil je ook informatie voor de volgende sprints. En feedback op belangrijke keuzes. En… Veel te bespreken dus… Maar: klanten hebben meer te doen dan alleen met jullie softwareproject bezig zijn. Ik bedoel niet dat ze niet geïnteresseerd zijn. Ik bedoel wel dat ze doorgaans meer verantwoordelijkheden hebben. Gebruik daarom de tijd met de klant verstandig.

32 Doel van de demo met de klant
Waarom demo je het product? Zichtbaarheid. Feedback. Verwacht dus dat hier nieuwe dingen uit komen. Niet alleen bugs, maar echt nieuwe informatie. De klant had wellicht iets anders verwacht dan hij ziet. De klant realiseert zich waarschijnlijk nu pas de gevolgen van wat hij gevraagd heeft. Bespreek na de demo daarom ook altijd de prioriteiten (op hoofdlijnen) voor de volgende sprint. Nieuw informatie, nieuwe inzichten, dus gewijzigde prioriteiten.

33 Hoe zoveel mogelijk feedback te verzamelen
Demo: Voordoen hoe het moet? Of: klant achter de computer? Alleen tijdens de klantsessie? Testproduct dat na de sessie meegenomen kan worden? Denk hier over na… Bereid de sessie voor. Vraag je af welke informatie heb ik van de klant nodig voor de volgende (twee) sprints? Discussie: Wat voor te bereiden? Wat voor te bereiden: Kennis nodig? Wat te valideren? Is dit echt wat je wil? Gaat dit de goede kant uit?

34 Niet alleen maar feedback, ook vooruit denken!!
Wat hebben we nodig voor de komende twee/drie sprints? Welke risico’s zitten in het project en moeten we over praten? Over welke belangrijke thema’s worden binnenkort beslissingen genomen en wat is de rol van de klant daarin? Onthoud: De klant kan bedenktijd nodig hebben. Belanrijke thema’s: daar gaat o.a. het volgende blokje over.

35 Vaak voorkomende bronnen van miscommunicatie
Belangrijke design beslissingen: Vaak leggen we uit waarom iets goed/cool is. Veel belangrijker is wat er als gevolg van een design beslissing niet meer kan! Dit moet je ook met de klant bespreken/valideren. Belangrijke klanttechnische delen van functionaliteiten: Working product over comprehensive documentation? Juist hier wil je wel zo precies mogelijk wat over op papier zetten. Dit ter validatie van of het team het goed begrijpt. De belanrijkste bron van miscommunicatie is juist dat over belangrijke zaken geen discussie geweest is. Voorbeeld design beslissing: Webbased vs desktop app. -Bottomline: interactie shifts.

36 Software- en Gameproject Inleidende colleges periode /2018 College 4 – De echte klant en eerdere projecten Johan van Rooij

37 Vandaag Communicatie. De echte klant.
Grootste risicofactor in het project. De echte klant. Er achter komen wat de klant echt nodig heeft. Sessies met de klant Omgaan met klanten in het algemeen. Communicatie, communicatie, communicatie… Reflectie op scrum en eerdere projecten. Kritiek op scrum. Mits tijd over: ervaringen uit eerdere projecten.

38 Omgaan met klanten in het algemeen
Software- en gameproject Omgaan met klanten in het algemeen

39 Hoe om te gaat met de klant? Drie adviezen van een consultant
Ten eerste… de klant is een persoon. Hoe obvious dit ook is, hier moet je wel tijd aan besteden. Verschillende individuen hebben verschillende stijlen van werken. Is je klant emotioneel ingesteld? Rationeel? Is je klant dominant? Of juist erg teruggetrokken? Pas je manier van werken hier op aan! Denk hier over na. Een gezellig één op één praatje maken… Hebben sommige klanten ook behoefte aan. Kan het vervolg van de sessie veel effectiever maken.

40 Verschillende typen mensen
Ratio Er zijn veel modellen over verschillende typen mensen. Deze vindt ik de meest nuttige. Niet helemaal wetschappelijk onderbouwd. Het belangrijkste is dat je er bij stil staat. Introvert Extrovert Jung is grondlegger van veel theorie over persoontypen. Hij classificeert over 8 typen (introvert – extrovert en dan ieder 4 subtypen). Moderne wetenschap kijkt naar 5 persoonlijkheidskenmerken (big 5). Dat is veel lastiger voor eenvoudige praktische toepasbaarheid. Deze twee assen / vier typen gebruik ik zelf vaak. Als verkoper ook koopmotieven: Winst, Status, Gemak/Leuk, Zekerheid. Gevoel

41 Hoe om te gaat met de klant? Drie adviezen van een consultant
Ten tweede… de klant is vaak meer dan één persoon. Ook al heb je maar één contact persoon zijn er altijd: Degene die betaald. Degene die het product gaan gebruiken (soms op verschillende afdelingen met verschillende wensen). De baas van de gebruikers. Degene die het moet ondersteunen in het IT landschap. Al deze stakeholders zijn personen waarvoor de vorige twee slides gelden. Maar ook: verschillende personen hebben binnen een organisatie vaak verschillende belangen. Realiseer je dit. Waarom wil iemand iets… Dit is een heel vak: stakeholder management. Meer dan één persoon.. Wie dan?? Stakeholder management: als je weet wat iemand wil, en hoe hij werkt/communiceert, dan is zijn gedrag vaak voorspelbaarder. Als hier problemen ontstaan doordat de klant met meerdere monden praat: projectbureau inschakelen.

42 De klant is altijd meer dan één persoon
Het projectbureau probeert opdrachten te regelen met één duidelijke contactpersoon – één duidelijke klant. Daarmee wordt het voor jullie makkelijker… Jullie hebben dus niet de problemen die ik in de praktijk heb. Maar realiseer je dat er ook nu meerdere stakeholders zijn! Juist als je maar één contactpersoon hebt zijn er voor jullie onzichtbare personen die wel met jullie product te maken hebben of gaan krijgen. Als dit van belang is voor jullie project: Breng dan alle relevante stakeholders eens in kaart.

43 Het in kaart brengen van stakeholders
Begin met alle (mogelijke) stakeholders op een rijtje te zetten. Vraag je bij iedere (relevante) betrokkene/stakeholder af: Wat zijn de belangen en wensen van deze betrokkene? Wat kenmerkt zijn zienswijze? Wat is zijn (verborgen) agenda? Bedenk ook: Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen de stakeholders? Waar liggen positieve krachten waar we gebruik van kunnen maken? Waar liggen de remmende krachten? Welk beeld hebben de betrokkenen over elkaar?

44 Hoe om te gaat met de klant? Drie adviezen van een consultant
Ten derde… sta stil bij hoe de relatie/verhouding tussen het team en de klant is.

45 Hoe om te gaat met de klant? Drie adviezen van een consultant
Ten derde… sta stil bij hoe de relatie/verhouding tussen het team en de klant is. Drie uitersten, het projectteam is: Uitvoerder (handlanger). De klant zegt wat er moet gebeuren, jullie doen het. Oplossing voor het probleem (expert). De klant laat alles aan jullie over. Partner. Je hebt een 50/50 relatie, belangrijke beslissingen worden samen genomen. Zo weet je zeker dat de klant commitment heeft bij het project. Je moet dit eigenlijk een keer meegemaakt hebben om door te hebben hoe ongelooflijk belangrijk dit is. Zit dit niet goed: maak het bespreekbaar. Deze drie één voor één bespreken. Waarom wil je geen uitvoerder zijn…. Hoe ziet dat eruit? Verkeerde beslissingen omdat jullie technische kennis niet meegenomen? Zwabberende requirements, hij denkt, verandert wat hij denkt, geen lijn in project. Daarom ook opdrachtgever geen toegang tot GitLab. 2. Waarom wil je geen probleem oplosser zijn…. Vorige slide. Krijg je alle blame achteraf. Je maakt nooit het juiste product, want klant denkt niet goed mee. Schiet deze relatie de verkeerde kant uit, dan heb je daar echt heel veel last van. Maak dit dan ook bespreekbaar – is namelijk in zijn belang.

46 Ten slotte: niveaus van communiceren en de ijsberg
Twee situaties: ‘Het is nu al de derde keer dat ik het de klant probeer uit te leggen, maar het lijkt wel alsof hij niet wil luisteren.’ 'Mijn manager blijft maar herhalen dat hij er geen vertrouwen in heeft. Mijn argumenten komen helemaal niet aan. Dit heeft geen enkele zin zo.' Er zijn hier wel degelijk contactmomenten, maar is hier ook daadwerkelijk sprake van communicatie?

47 Bij duidelijke weerstand: het ijsberg model
Het zichtbare deel van het gedrag en de communicatie van de klant is maar een deel van wat er echt gebeurt. Wat zijn zijn: Belangen? Eerdere ervaringen? Zorgen? Angsten? Overtuigingen? Zienswijzen? Waarden? Probeer voorzichtig naar dieper liggende zaken te vragen. Goede vragen: “Wat zit je dwars?” “Waar ben je bang voor?”

48 Bij duidelijk ‘langs elkaar heen praten’.
Communicatie speelt zich vaak door elkaar af op vier niveaus: Inhoud: datgene dat besproken wordt. Procedure: agenda / werkwijze tijdens het gesprek. Interactie: hoe gaan we met elkaar om. Gevoel: welke gevoel krijgen de deelnemers daarbij. De valkuil is vergeten dat er meer is dan inhoud. Als de klant vindt dat hij in alles de baas is… Als iedereen door elkaar praat… Als je gesprekspartner je een angstig gevoel geeft of je het gevoel hebt hem niet te kunnen vertrouwen… Interactie. Procedure. Gevoel.

49 Bij duidelijk ‘langs elkaar heen praten’… Wat kun je doen?
Inhoud: Samenvatten, overzicht geven van wat gezegd is, aangeven wat wel en niet binnen scope valt, om uitleg vragen… Procedure: Bespreek de agenda aan het begin van het gesprek. Als er een niet geagendeerd onderwerp voorbij komt eerst gezamenlijk afvragen of dit nu op dit moment belangrijk is. Afspraken maken: wie doet wat en wanneer? Interactie: Beschrijf wat je waarneemt over hoe men met elkaar om gaat. Vraag om feedback op eigen gedrag. Gevoel: Beschrijf wat je voelt: vertrouwen / prettig / slecht gevoel over de samenwerking. Vraag naar wat iets een ander doet, of hoe iets valt.

50 Communcatie…. Dat was wat ik over communicatie in het algemeen en met de klant in het bijzonder wilde vertellen. Mijn doel: vooral bewustwording dat dit niet van zelf gaat.

51 Nu iets heel anders: Kritiek op agile/scrum
Software- en gameproject Nu iets heel anders: Kritiek op agile/scrum

52 Agile en Scrum Op basis van de vorige colleges weten nu voldoende over Agile en Scrum om vooruit te kunnen. De agile/scrum aanpak is waarschijnlijk de meest populaire software ontwikkelmethode van dit moment. Vinden jullie dat het een beetje werkt? Waarom krijg je zoveel google hits op “why scrum” in de trant van “why scrum is terrible”? Waarom? Weerstand tegen nieuwe methoden. Omdat het ook erg gehypet en er ook vervelende aspecten aan zitten.

53 Kritiek op scrum: The good, the Hype and the Ugly
Meyer ervaren software engineer en project manager die het allemaal uitgeprobeerd heeft. E-book available in the library.

54 Meyer: the bad and the ugly
Requirements alleen in de vorm van user stories. Er is meer in de wereld dan de gebruiker. Verwerpen van taken die sowieso vooraf uitgevoerd moeten worden. Feature gedreven ontwikkelen negeert het leggen van een goede fundering. Ik hoop in de stukken over planning deze twee punten aardig geadresseerd te hebben. Gevolg: resulterende software is soms moeilijk aan te passen. Maar dat software engineers meer over de gebruiker gedwongen worden na te denken dan over de techniek is natuurlijk wel goed.

55 Meyer: the hyped Er is geen geloofwaardig bewijs dat pair programming echt werkt. Geen basisonderdeel scrum, wel van veel andere agile aanpakken. Slechts weinig teams zijn ervaren genoeg om echt ‘zelf organiserend’ te zijn. Planning poker kan er ook voor zorgen dat de expert niet gehoord wordt. Multifunctionele teams negeren de kracht van het individu. Negeren de kracht van de echte vakman!!! Pair programming, mijn ervaring….

56 Meyer: the good and the brilliant
Korte dagelijkse meetings. Korte tijdsgebonden iteraties (sprints). Iteratief ontwikkelen: verfijnen van werkende software. Refactoring is belangrijk (maar kan nooit goed ontwerp vervangen). Continuous integration en regressie testen.

57 Meer kritiek op scrum? Filmpje van een oud collega…
Software is eating the world. Wel een hoop gevloek en gescheld. Interessante moderne tegenhanger van scrum/agile: The hacker way. Mijn kritiek: Te veel vanuit snel/goedkoop werken ‘story points’ versnelling meten. Te veel uitwisselbaarheid tussen programmeurs i.p.v. eigenaarschap op deelonderwerpen.

58 Wat te doen met al deze kritiek?
Wat moeten jullie hiermee? Wees je bewust van dat scrum niet heilig is. Weet waar de valkuilen liggen. Ervaar zelf wat wel en niet werkt. Val lekker in die kuil! Denk vooral kritisch na over wat wel en niet werkt. Maar… Beter goed gejat uit bestaande methoden, dan zelf bedacht en kei hard falen. Wij schrijven scrum als basismethodiek niet voor niets voor.

59 ERVARINGEN UIT EERDERE PROJECTEN
Software- en gameproject ERVARINGEN UIT EERDERE PROJECTEN

60 Ervaringen uit het verleden
In het laatste deel van dit college gaan we een aantal casussen uit het verleden bekijken. Wat ging hier mis? Wat kunnen we daar uit leren?

61 Een softwareproject uit het verleden
In een softwareproject uit het recente verleden was er een uitgesproken student die heel erg pushte om technology X toe te passen. Gevraagd naar de keuze voor X, gaf het team de standaard voordelen van X, zonder er over na te denken of het voor hun project ook de beste keus was. De uitgesproken student was de enige in het team met diepgaande kennis van X. Deze student stapte zelf halfverwege het project uit het project. Het overgebleven team heeft alle code weggegooid en is opnieuw begonnen. Welke risico’s zitten nog meer in dit verhaal? Wat kun je er tegen doen? Kennis verspreiden.. Andere technologie kiezen… Bewust keuzes maken…

62 Laten we een paar risico’s beter bekijken
Kans dat een teamlid tijdens het project uitvalt? Werken met voor (bijna iedereen) nieuwe technieken? Verkeerde keuzes maken mede door uitgesprokenheid van teamleden? Sleutel is alle voor en nadelen op een rijtje zetten en een risico analyse maken. Pilot met nieuwe techniek? Andere teamleden mede eigenaar van de techniek maken?

63 Nog een project uit het verleden
Een klant wilde een aantal zeer complexe wiskundige planningsalgoritmen die hijzelf ontwikkeld had ontsluiten naar gebruikers als proof-of-concept van een planningsondersteunende applicatie. Hier waren datatransformaties voor nodig de data uit bestaande systemen omvormde tot input voor de algoritmen. De algoritmen waren voor de studenten black boxes. De studenten claimden halverwege dat ze alle transformaties af hadden. Het programma deed echter helemaal niets. Pas aan het eind van het project pas werkte het, nou ja voor 95% dan want nog steeds ging het soms mis. Wat gaat hier mis? Kennis van data uit bestaande systemen. Echte data is altijd troep. Testbaarheid black box. Iteratief data toevoegen? Project gaat over de NS. Black box getest op instanties ontwikkeld voor het algoritme. Echte instanties bevatten allerlei uitzonderingen (veel bijzondere situaties overal in nederland). Echte data bevat niet werkbare zaken als stoomtreinen, ….

64 Laten we een paar risico’s beter bekijken
Data van de klant is niet goed. Inconsistent. Ontbreekt van alles. Slecht gedocumenteerd. Slecht gestructureerd. Dit is vrijwel altijd zo! Begrijpen we de data van de klant wel? Hoe werken we met een black-box? Oplossingen: Kunnen we de black box testen om kleinere data sets? Wat weten we over de data. Wie is specialist hierop bij de klant? Welke aannamen mogen we doen – valideren we die in de software? Kunnen we iteratief aspecten van de data toevoegen.

65 Project nummer drie Een softwareproject moest ooit een toernooiplanner maken, met interfaces voor verschillende gebruikers: de toernooileiding, losse schermen met overzichten voor de deelnemers, en losse clients om uitslagen in te voeren. Het team had bedacht dat losse applicaties op een gezamelijke database niet goed genoeg was. Wijzigingen zou je dan moeten pullen, ze wilden een push systeem. Dus schreef het team zijn eigen client-server systeem. Tijdens de tests werkte alles. Tijdens een klein test toernooi ook. Tijdens het eerste echte toernooi stopte het hele systeem terwijl er nog 40% gespeeld moest worden: er werd te veel data rondgepompt waardoor steeds een timeout in werking trad. Hele systeem lag plat. Wat gaat hier mis: Proven technology vs zelf maken. Had ook veel tijd gescheeld in het project. Eigen quality attribute op wishlist die er niet toe deed. Testen niet gedaan met voldoende data. Beter iets goed doen, dan meer doen en half. Fouten maken mag. Uiteindelijk hebben we een van de schuldigen bij CQM toch maar aangenomen.

66 Laten we een paar risico’s beter bekijken
Zelf iets bouwen vs. proven technology? Wishlist van quality attributes? Liever één ding goed dat veel dingen half. Echt goed testen, ook met voldoende data? Oplossingen? - Proven technology!

67 En nog een laatste project
Een projectgroep moest software maken ter ondersteuning van de planning op een windmolenpark. De groep was verantwoordelijk voor de visualisatie, het echte rekenwerk en het data management zou door een andere partij gebeuren. Deze zaken waren tijdens het project echter nog in ontwikkeling. …

68 Laten we een paar risico’s beter bekijken
Vul zelf maar in… Risico: Voortgang andere partij? Afstemming andere partij? Data op dezelfde manier interpreteren?

69 Software- en gameproject
Dat was mijn verhaal…

70