HELP! Een verhoogde calprotectine waarde

Presentatie over: "HELP! Een verhoogde calprotectine waarde"— Transcript van de presentatie:

1 HELP! Een verhoogde calprotectine waarde
Dr. Patrick van Rheenen, kinderarts MDL UMCG DRS. Anke Heida, arts onderzoeker kinder-MDL UMCG

2 Myrthe (12 jaar) FC = 201 mg/kg Sinds paar maanden buikpijn
Geen diarree Geen rectaal bloedverlies Geen gewichtsverlies Fecaal calprotectine aangevraagd FC = 201 mg/kg

3 Wat nu?

4 Aanvullende informatie Myrthe
Geen medicatie gebruik Negatieve familie-anamnese voor IBD Microbiologie diagnostiek: negatief

5 Wat zou u doen?

6 Wat is Calprotectine? Zink en calciumbindend eiwit (S100A8/A9)
Verhoogd bij ontstekingsactiviteit Afgegeven door neutrofiele granulocyten, monocyten en epitheel cellen.

7 Calprotectin Lactoferrin Defensins Lactoferrin Lactoferrin Lactoferrin Calprotectin Lactoferrin MPO PMN elastase MPO MPO S100A12 Neutrophils Monocytes Macrophages Lymphocytes

8 eigenschappen FC - Stabiliteit: 3 dagen stabiel op kamertemperatuur
- Intra-individuele variatie Zelfde ontlasting: laag Tussen ontlasting zelfde dag: inconsistent Tussen verschillende dagen: inconsistent

9 Hoe meten we Calprotectine?
Meest gebruikt: ELISA test Verschillende fabrikanten: oa Bühlmann, Phadia, Calpro Relatief nieuw: sneltesten Quantum Blue (QB)

10 Gebruik zelfde test bij patiënt
A: EliA, Phadia B: PhiCal, Calpro C: EK-Cal, Bühlmann Belangrijkste boodschap: gebruik bij zelfde patient zelfde soort test om te monitoren! Alle testen zijn sensitief, maar groot verschil in specificiteit tussen testen en tussen absolute waardes. A: EliA Calprotectin, Phadia B: PhiCal, Calpro AS C: EK-Cal, Buhlmann Bron: Prell C. et al. BMJ open 2014; Comparison of three tests for faecal calprotectin in children and young adults: a retrospective monocentric study. IBD (active) IBD (remission) Other GI disease Control Prell C. et al. BMJ open 2014

11 DD verhoogd calprotectine
IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie gebruik Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep

12 DD Verhoogd Calprotectine
IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep

13 Infectieuze colitis N = 171 Controle groep N= 24
Kaiser T et al. Gut 2007

14 Infectieuze colitis (Eigen data)
IBD Geen IBD

15 DD Verhoogd Calprotectine
IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie: NSAID, Aspirine, PPI Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep NSAID, aspirine, PPI

16 DD Verhoogd Calprotectine
IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep

17 DD Verhoogd Calprotectine
IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep

18 Juveniele poliep: verhoogd FC
Olafsdottir et al. JPGN 2016

19 Sanne (3 jaar) FC = 201 mg/kg Sinds paar maanden buikpijn Geen diarree
Geen rectaal bloedverlies Geen gewichtsverlies Fecaal calprotectine aangevraagd FC = 201 mg/kg

20 Is er een verschil? Sanne 3 jaar Myrthe 12 jaar

21 Leeftijd en FC Rugtveit J et al. JPGN 2002

22 Fecaal microbioom en leeftijd
Yatsunenko et al. Nature 2012

23 Beleid verhoogd FC ALTIJD:
Anamnese (incl. Voorgeschiedenis, Medicatie, Fam-anamnese) Lichamelijk onderzoek LAAGDREMPELIG: Coeliakie diagnostiek Microbiologisch onderzoek OP INDICATIE: Voedselintolerantie testen Endoscopie

24 Toepassingen Fecaal calprotectine in de praktijk
Screenen Monitoren

25 Screening Henderson P et al. AM J Gastro 2014

26 Wat is verhoogd? Literatuur: Meest genoemd >50 mg/kg
Nog geen absolute consensus Fabrikanten (Bühlmann): > 50 mg/kg

27 FC verdeling continu

28 Internationaal geaccepteerde afkapwaarde
FC cut-off 50 mg/kg FP Internationaal geaccepteerde afkapwaarde FN

29 FC Cut-off 250 mg/kg FP FN

30 FC afkapwaarden Geen IBD IBD Hoog risico IBD Grijs gebied
Laag risico IBD Heida A et al. JPGN 2016

31 Wat is de kans op ibd? MAX Rectaal bloedverlies Diarree
Laat het publiek eerst met Max kennismaken (incl Fagan plot), en daarna met Tim (incl Fagan plot) MAX Rectaal bloedverlies Diarree Gewichtsverlies

32 Screenen met fc fCal ≥ 50 fCal < 50

33 Wat is de kans op ibd? TIM Buikpijn Geen diarree
Geen rectaal bloedverlies

34 Screenen met fc fCal ≥ 50 fCal < 50

35 Take home message FC waarde Risico-classificatie IBD Beleid
<50 mg/kg Laag risico Geruststelling Geen indicatie voor verwijzing of scopie mg/kg Midden risico (grijs gebied) Sluit andere oorzaken uit Overweeg herhalen FC Ruimte voor individuele inschatting >250 mg/kg Hoog risico Sluit infectieuze oorzaak uit Verwijs voor aanvullende diagnostiek

36 Take home message Bij herhalen van FC test: gebruik assay van zelfde fabrikant!

37 De praktijk van het ontlasting verzamelen, resultaten publicatie benoemen