Bevindingen en reflecties

Presentatie over: "Bevindingen en reflecties"— Transcript van de presentatie:

1 LOP-werking en de effecten van de dubbele contingentering op de sociale mix in scholen
Bevindingen en reflecties vanuit ervaringen in het Gentse basisonderwijs Jean Pierre Verhaeghe 21 maart 2017

2 Wat is DC / 2V? Het aantal te verdelen vrije plaatsen wordt gesplitst over twee contingenten: INDicator vs. niet-INDicatorleerlingen Overeenkomstig voorafbepaald streefcijfer (bv: 30% IND) Waardoor de samenstelling leerlingenbevolking een afspiegeling kan worden van de buurt over de verschillende scholen een gelijke verdeling kan krijgen De contingenten gelden maar voor een beperkte periode (= tijdelijke reservatie van plaatsen) De niet-ingenomen plaatsen gaan daarna naar evt. wachtenden uit de andere categorie

3 Pleidooi voor DC/2V Bevordert sociale mix in scholen (afspiegeling van buurt) Via 2-zijdige voorrang voor kansrijk (57) én kansarm (40), Die niet discrimineert, maar wel B/Z-effecten corrigeert, Geen plaatsen onbenut laat, De keuzevrijheid van de ouders 100% respecteert, Doordat 2V enkel werkt binnen marges die hun keuzes laten, Wat scholen ook toelaat eigen profiel te behouden, Niet leidt tot meer weigeringen (-57), maar tot Hoger aantal toewijzingen in voorkeurscholen (+17), Kinderen geen veel grotere afstanden doet afleggen, 2V ‘corrigeert’ het afstandscriterium ( gem. 172 m verder, max. 2,8 km) Scholen geen bijkomende planlast oplevert – dankzij CAR, Eenvoudig uit te leggen, Flexibel toe te passen, maar nog verbetering mogelijk CAR efficiënter door 2V

4 Effectief % INDicatorkleuters
Case: deelgebied A Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Okt ‘16 CAR ‘16 A 1 63% 47% 89% 70% 48% 46% 5 nIND 25 2 83% 56% 4 nIND 3 50% 30% 76% 60% 38% 2 nIND 810 4 79% 68% 3 nIND 12 5 42% 40% 62% 6 IND 45 5 + 16 6 94% 93% geen 18 Bereikte % IND in kol 5 & 6 te vergelijken met streef% in kol 3. Bereikte % IND in kol 7 & 8 vergelijken met gecorrig. streef% voor instappers in kol 4 (zie ook dia 11). Let op de aantallen geweigerde kinderen in beide categorieën (IND + niet-IND) in laatste kolom: moeten weigeren (in beide cat) is voorwaard opdat dubbele contingentering zijn werk zou doen. Kolom 9 toont aantal + cat kinderen dat voorrang kreeg door de dubbele contingentering. Er is een duidelijke samenhang (ook statistisch geproofed) tussen DC-effecten in kolom 9 en de mate van overeenstemming tussen streef% IND (kol. 4) en bereikte % IND (kol 7) – zie ook dia 19. In 5 op 6 scholen (sterk) direct DC-effect – in bedoelde richting In dezelfde scholen duidelijke evolutie richting beoogde sociale mix als verdeling ‘vals-kansrijke’ peuters meevalt Eén school legt zich toe op bijzonder publiek van AN & kinderen op de vlucht

5 Effectief % INDicatorkleuters
Case: deelgebied B Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Nov ‘16 CAR ‘16 B 7 68% 56% 42% 33% 25% 2 IND 12 0 + 12 8 88% 87% 100% Geen 24 9 72% 90% 16 10 76% 55% 53% 2 nIND 40 11 60% 50% 1 nIND 94% 89% 85% 71% 2436 13 77% 81% 50 In de scholen waar niet geweigerd moet worden (8, 9, 12 of 13) werkt de DC niet  geen evolutie naar meer evenredige verdeling Vier scholen moeten niet weigeren  geen DC/2V. De twee scholen die wel moeten weigeren bereiken voor °2014 evolutie nagestreefde sociale mix. Eén methodeschool krijgt (iets) kansrijker publiek.

6 Effectief % INDicatorkleuters
Case: deelgebied C Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ’12 Jan ’16 CAR‘16 Okt ‘16 CAR’16 CAR ‘16 C 14 32% 17% 20% 14% 18% 13% 3 IND 3338 6 + 27 0 + 20 15 16% 21% 24 5 + 19 0 + 28 16 39% 46% 25% 2 IND 4 + 10 17 42% 34% 27% 31% Geen 30 7 + 19 Deelgebied C telt veel meer kinderen in de scholen dan er wonen. Grote verschillen tussen de scholen in Verschillen sterk verminderd voor °2014 door 2V, behalve voor school 17. Die lijkt terug uit te komen op Gents gemiddelde.

7 Beperkingen van DC/2V Werkt enkel onder specifieke randvoorwaarden
als er kinderen geweigerd moeten worden Aan beide kanten Werkt niet rechtstreeks in op keuzeprocessen van ouders Evt. wel onrechtstreeks Daarom: ook toeleidingsacties nodig Bv. wijkwandelingen (school-in-zicht, school in je buurt) Wel potentie tot rechtstreeks inwerken op keuzeprocessen Complementair aan DC/2V DC/2V vergt gedegen lokale omgevingsanalyse & opvolging van resultaten

8 2V: flexibele toepassing mogelijk
Afbakening deelgebieden In functie van realistisch streefdoel voor sociale mix Basis voor bepalen streefverhouding Aandeel IND-kinderen dat er woont Aandeel IND-kinderen dat er school gaat Minimum 5-regel Van belang bij kleine capaciteiten Correctie voor instapklas Om te compenseren voor ‘vals-kansrijke peuters’ Stapsgewijs evolueren naar nagestreefde mix Gevraagd: lokaal meebepalen wie INDicator-leerling is TNN als IND-criterium zou gerichter voorrang voor Nederlands-taligen mogelijk maken via het niet-IND-contingent In Gent Basisonderwijs passen we de decretale regels voor de tweezijdige voorrang (dubbele contingentering) flexibel toe, rekening houdend met de verschillende contexten in verschillende wijken (netto inkomende schoolpendel vs geen of vooral uitgaande schoolpendel), met de aparte situatie van kleine scholen (witte vlucht vermijden), met het fenomeen ‘vals-kansrijke peuters bij de intappertjes (=kinderen die niet scoren op ‘laagopgeleide’ moeder maar wel laag gezinsinkomen hebben, maar doordat er in het gezin nog geen schoolgaande kinderen zijn niet scoren op ‘gezin trekt schooltoelage’ en dus als ‘kansrijk’ beschouwd worden, terwijl ze het jaar erop als kansarm aangerekend worden, enz. Deze flexibele wijze van toepassen (alles binnen de grenzen van het decreet) vormen de basis van de positieve effecten op de sociale mix.

9 School 1: meer NL-taligen?
 Actueel (°2014)  Met TNN als INDicator IND n-IND totaal Streven 12 13  25 14 11 B/Z 6 17 4 TNN 2 NL CAR 1 7 TNN 68% 52%  NL 3 8 Aangemeld 16 23 Aandeel TNN in buurt: 48% 15 24 37 Hoe leggen we aan Nederlandstalige ouders uit dat hun kind 2 tot 3 keer minder kans heeft op inschrijving in deze school in de buurt dan het anderstalige buurmeisje of -jongetje, terwijl de helft van de buurtbevolking Nederlandstalig is? Uitkomst op basis van afstandscriteria Dit illustreert hoe het gegeven dat we het criterium TNN niet mogen hanteren bij het bepalen van wie IND-kind is, ons belemmert om ook het vlak van de thuistaal een meer evenredige samenstelling van de schoolbevolking na te streven. Er zijn voldoende aangemelde NL-kinderen voor school 1, maar door eerder toevallige, kleine verschillen in afstand & vooral door de bestendiging van de historisch gegroeide segregatie door de voorrang voor broers en zussen, kunnen die niet gunstig gerangschikt worden. En dus geen ticket krijgen voor deze school. Met TNN als derde criterium voor IND, zouden we in deze school een nagenoeg perfecte afspiegeling van de buurt krijgen op het vlak van TNN. Bemerk: het gebruik van het TNN-criterium zou hier een voorrang voor NEDERLANDSTALIGE KINDEREN OPLEVEREN;

10 School 1: meer NL-taligen?
Oplossing  Actueel (°2014)  Met TNN als INDicator IND n-IND totaal ‘IND’ ‘n-IND’ Streven 12 13  25 14 11 B/Z 6 17 4 TNN 2 NL CAR 1 7 TNN 68% 52%  NL 3 8 Aangemeld 16 23 Aandeel TNN in buurt: 48% 15 24 37 Betere uitkomst mogelijk gelet op keuzes van ouders DC met TNN-criterium compenseert B/Z-effect

11 Voordelen van TNN-criterium
Betere afspiegeling van de buurt mogelijk In de mate dat de keuzes van ouders dat toelaten  vrije keuze van ouders blijft primeren Compenseert voor ‘scheve’ effecten van voorrang B/Z en historisch gegroeide ongelijkheid Door – naargelang van het geval – Voorrang aan NL-taligen óf Voorrang aan TNN-kinderen Automatisch, in functie van te bereiken evenwicht Resulteert in meer gelijke kansen voor NL-taligen en TNN TNN ≠ ‘voorrang voor anderstaligen’ We vragen niet dat TNN overal toegepast wordt, wel dat wij het in Gent zouden mogen toepassen. Dat men dus niet afkomt met “Daar is in Vlaanderen geen draagvlak voor”. Laat de Gentenaars zelf beslissen wat ze willen doen in Gent. En de Antwerpenaren in Antwerpen…

12 Korte terugblik op analyses

13 Vlaams onderzoek toont knik in segregatiecurve na invoering DC/2V
Eerste meting na invoering DC Wouters & Groenez, 2015

14 Lokale analyse van 2V-effecten
Macro-analyse: Hoeveel scholen bereiken nagestreefde verdeling (+/- 10%) Welk parcours legden ze af? Welk aandeel van de kinderen zit in die scholen? Micro-analyse: Hoeveel & welke kinderen krijgen voorrang / weigering door 2V? Hoeveel komen daardoor in hogere/lagere schoolkeuze? Hoeveel verder moeten ze daardoor naar school? Hoeveel meer weigeringen zijn er door de 2V? Hoeveel meer/minder toewijzingen? Samenhang tussen micro- en macro-analyse Om de effecten van de dubbele contingentering/2-zijdige voorrang correct te kunnen evalueren, hebben we 3 soorten analyses nodig.

15 Macro-analyse: meer scholen bereiken nagestreefde sociale mix
Teldatum Bron Ministerie CAR (cap.blad) CAR (brussen, KvP & aanmeldingen) Geboortejaren 2006 – 2009 2011– 2012 2014 (89%) Kleutergroep K3 - instap K2 – K1 Instap Aantal 9737 5961 2710 Scholen rond norm +/- 10% 40 / 94 46 / 95 54 / 95 Aandeel kleuters in scholen rond norm +/- 10% 46% 51% 64% Voor de eerste twee geboortejaren waarvoor de DC (inschrijvingsrecht sedert 2013) van toepassing was, zien we in Gent een stijging van het aantal scholen dat de nagestreefde sociale mix realiseert (+ 6) en van het aandeel kleuters dat naar school gaat in scholen met een evenredige verdeling (+ 5%-punten). Voor de kinderen aangemeld in 2016 (geboortejaar 2014) zou dat aantal scholen en dat aandeel kleuters nog stijgen, maar hier moeten we de definitieve cijfers (na één jaar school gaan, als ook de laatsten ingestapt zijn = 1 sept of nog beter 1 februari 2018, als ook de kinderen die pas op 3 jaar naar school beginnen gaan) nog afwachten. We verwachten dat die 64% nog iets zal zakken.

16 Micro-analyse (°2014) 97 voorrang: 40 IND + 57 niet-IND
= evenredig met verdeling onder kleuters in Gent  niet discriminerend Geweigerd door 2V: niet veel verder naar school Gemiddeld: 172 m verder, maximaal 2,8 km 35% zelfs dichter naar school Minder weigeringen 131 extra W door 2V  188 W ontlopen dankzij 2V Meer toewijzingen 16 k geen toewijzing door 2V  33 k geen toewijzing zonder 2V Zie ook: rapport 8 mei 2016 CAR efficiënter door 2V

17 Samenhang micro - macro
Voor geboortejaar 2014 verschillen tussen Bereiken beoogde verdeling vrije plaatsen Bereiken beoogde sociale mix /- 10% 40 scholen met direct DC-effect 25 (62,5%) 30 (75,0%) 55 scholen zonder direct DC-effect 5 ( 9,1%) 24 (43,6%) Significantietoets 2 = 30,6 *** 2 = 9,3 *** Sterk significante verschillen. Kans dat ze op toeval berusten < 0,5%.

18 Toeval als alternatief voor afstand & 2V ?
School 1 - °2014 Wat is de kans IND n-IND totaal dat we Streven 12 13  25 bij een selectie van 8 kinderen B/Z 11 6 17 door toeval uitkomen op CAR 1 7 deze verdeling Aangemeld gegeven 24 37 deze aanmeldingen? (65% i.p.v. 47% IND) Vaak wordt geopperd: door het toeval te laten spelen zou je evengoed op een evenredige verdeling uitkomen als met de dubbele contingering. Dit voorbeeld toont dat die stelling mathematisch niet klopt. Die kans = 0, Dat is ietsje meer dan 1 op 1000 Toeval kan niet corrigeren voor effecten B/Z-voorrang Ook niet voor onevenredige verdeling aanmeldingen

19 Direct DC-effect (swaps)
Toeleidingsacties Noodzakelijk & complementair Geen alternatief voor DC Directe DC-effecten vallen niet samen met deelname aan toeleidingsacties (2 = 0,95 ; p > 0,30 – niet-significant) Effect van toeleidingsacties en DC: onafhankelijke werking Direct DC-effect (swaps) JA NEEN TOTAAL Toeleidings-acties 17 18 35 23 37 60 40 55 95 Dit toont dat het DC-effect in Gent geen effect is dat je kunt verklaren door andere factoren, in dit geval de toeleidingsacties. Die zijn ook belangrijk, maar kunnen de DC niet vervangen.

20 DC / 2V binnen (vlaanderen-breed?) Centraal aanmeldingsregister (CAR)

21 DC / 2V buiten CAR zeer omslachtig Vlaanderen-breed CAR ondersteunt
Ouders: versterkt vrije schoolkeuze Scholen: administratieve facilitering o.m. werking DC /2V

22 1. CAR biedt scholen: Leerlinggegevens kant-en-klaar
Documenten print-klaar Intakegesprek rustiger Inschrijvingstool voor late inschrijvingen Elektronisch inschrijvingregister Bericht van schoolkeuze-verandering (ook vóór instap) Automatische update (doorstreept indien later elders ingeschreven) Helpt dus dubbele inschrijvingen te voorkomen Aanduiding van wie te contacteren op wachtlijst Gevraagd: Koppeling met schoolsoftware/Discimus Dit toont hoe CAR faciliterend kan werken voor scholen en (in rood) hoe het nog beter zou kunnen.

23 2. CAR vraagt scholen: Voor DC Invullen capaciteitenblad & overzicht zittende lln. Jaarlijks aangeven van wijzigingen in capaciteit  Zittende lln: directe import uit leerlingendatabank mogelijk ‘Heeft dit kind broer/zus - mama/papa op school?’ Tijdens aanmeldingsperiode, bij voorrangclaims Inloggen op Meldjeaan.be  realisatie inschrijving Na afloop aanmeldingsperiode & bij late inschrijvingen Ouders contacteren Die nog niet langskwamen voor realisatie inschrijving Om vrijgekomen plaats aan te bieden Welke inspanningen vraagt CAR van de school? In Rood: hoe kun je die last nog verminderen / (grote ster): in het bijzonder voor gebieden waar geen enkele school moet weigeren Niet weigeren?  aanmelden = inschrijven

24 3. Lokale input mogelijk / nodig
Bv. ordeningscriteria Bepaal op lokaal niveau de waarden / range voor x, y en z Lokale helpdesk voor scholen en ouders Lokale input  lokale gedragenheid Vrije plaatsen x naar afstand 1 - x vlg. toeval x * y naar thuis - school x * (1 – y) nr. kortste van 3 vr. kinderen vr. wie deze school tot hun top z behoort Voorbeeld van hoe een Vlaanderen-breed toch nog lokale variaties mogelijk maakt. In Casu: criteria voor ordening van aangemelde leerlingen

25 CAR: modulaire opbouw Identificatie Module Toewijzing school aan
Voorkeuren BZ / KvP? IND / nIND? … Toewijzing school aan leerlingen Afstanden- berekening Ordening lln. binnen scholen mail ouders Input ouders Geolocatie Admini- stratie- module Lokale input Input scholen Lokale variaties binnen een Vlaanderen-breed CAR vergen een modulare opbouw van het software-platform. Dat faciliteert ook link met Discimus & leerlingendatabank Suggestie voor toewijzingsprocedure: gebruik “student proposed deferred acceptance algorithm” ipv huidige “school proposed deferred acceptance algorithm”. Beheer scholen School- software Capaciteiten-blad Input lln.-databank Discimus

26 Ons voorstel Maak DC / 2V optioneel binnen een Vlaanderen-breed CAR
Lokaal (gemeente / LOP) in / uit te schakelen Maak TNN als IND-criterium ook lokaal optioneel Inzake keuzes nodig voor implementatie DC: voorzie defaultwaarden (centraal ingevuld): Default = CAR met DC / 2V IND-streef% op niveau gemeente Op basis van %IND-kinderen (leerlingen) die er wonen Met correctie voor vals-kansrijke peuters (indien nog nodig…) En minimum 5-regel (voor niet-IND) lokaal te overrulen mits lokaal akkoord vóór (jaarlijkse datum)  default geen extra omgevingsanalyse & lokaal overleg nodig

27 Rapporten & teksten Verhaeghe, J.P. (25/11/2016) CAR: Vlaanderen-breed? Met of zonder dubbele contingentering? En lokale verankering? Gent, LOP Gent Basisonderwijs Wouters, Th. & Groenez, S. (2015). Overheidsbeleid en schoolse segregatie. Leuven, KULeuven – HIVA: Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen (= Research paper SSL/2015.8/2.3.1).

28 Dank voor uw aandacht