Oncologiefysiotherapie

Presentatie over: "Oncologiefysiotherapie"— Transcript van de presentatie:

1 Oncologiefysiotherapie
Karin van der Burg oncologiefysiotherapeut i.o.

2 Cijfers over kanker Incidentie 1990: 57.143 Incidentie 2015: 104.988
Sterfte 2014: Gecorrigeerd naar vergrijzing en bevolkingsgroei daalt de sterfte Prevalentie 2015: 1 op 3 mensen krijgt kanker

3 Soorten kanker Solide tumoren:
- benoemd naar het orgaan waarin ontstaan - geclassificeerd naar het weefsel waarin ontstaan * carcinoom, endodermaal weefsel * sarcoom, mesenchymaal weefsel * blastoom, ectodermaal weefsel Hemato-oncologische aandoeningen

4 Meest voorkomende soorten
Borstkanker (vrouwen) en prostaatkanker (mannen) Darmkanker Huidkanker Longkanker Hemato-oncologische aandoeningen

5 Oncogenese Veranderingen in het DNA
Premaligne afwijkingen (reversibel) Maligniteit -> groeit en metastaseert Risicofactoren: vele

6 Signalen Blijvende heesheid of hoest Slikklachten
Schilferende plekjes, wondjes die niet genezen Verdikkingen of knobbels Ongewoon vaginaal bloedverlies Veranderingen in de stoelgang Urinewegproblemen Nieuwe of veranderende moedervlekken

7 Verdachte moedervlekken

8 Rode vlaggen Onverklaarbaar gewichtsverlies Nachtzweten
‘Non-mechanic’ pijn Algehele malaise Kanker in de voorgeschiedenis Ook als dit al lang geleden is! → van een aantal tumorsoorten kunnen metastasen zich jaren later openbaren. Wees dus altijd alert.

9 Behandeling Chirurgie Radiotherapie Chemotherapie
Anti-hormonale therapie Immunotherapie Combinatie van bovenstaande Tip: In het programma zorg.nu werd uitgebreid ingegaan op immunotherapie.

10 Gevolgen chirurgie Litteken -> verminderde mobiliteit, pijn
Na longoperaties -> afname van VO2max en hartfalen Na verwijderen van lymfeklieren -> lymfoedeem Verder, afhankelijk van de ingreep -> stoma, neurologische uitval, amputatie, enz.

11 Gevolgen radiotherapie
Vroege gevolgen: irritatie van huid en slijmvliezen Late gevolgen (maanden, jaren later): - stralingsfibrose, ook bijv. van de longen - cardiomyopathie - atrofie van musculatuur, irreversibel Atrofie van musculatuur is geen contra-indicatie voor trainen, het heeft wel effect op het resultaat de training.

12 Gevolgen chemotherapie
Beenmergsuppressie, reversibel Cardiomyopathie, soms jaren later Neuropathieën Verandering lichaamssamenstelling -> afname vetvrije massa Geheugen- en concentratieproblemen

13 Gevolgen anti-hormonale therapie
Afname spiermassa bij mannen Gewichtstoename Overgangsklachten Gewrichtsklachten Osteoporose

14 Gevolgen immunotherapie
Verminderde ejectiefractie, reversibel -> alert zijn op tekenen van hartfalen

15 Verder Depressie Angst
-> signaleren! Bijvoorbeeld m.b.v. Lastmeter en/of CES-D Versnelde veroudering Vermoeidheid % - bij 20-40% langdurig

16 Gevolgen houding- en bewegingapparaat
Verminderde spierkracht, met name type II-vezels Verminderd uithoudingsvermogen, tot 50% van de VO2max Verminderde coördinatie Lymfoedeem Verminderde mobiliteit

17 Voorafgaand aan de behandeling
‘Better in, better out’ Prevalidatie gedurende 4 weken bij darmkanker Aandacht voor leefstijl bij borstkanker

18 Tijdens de behandeling
‘Houden wat je hebt’: - uithoudingsvermogen - spierkracht - botdichtheid Onderzocht bij mannen met prostaatkanker PACES-onderzoek bij borstkanker: patiënten verdragen de chemotherapie beter Vermindering van gewrichtspijn bij inactieve vrouwen die aromataseremmers gebruiken

19 Na de behandeling Herstel: - uithoudingsvermogen - spierkracht
- functioneren – mobiliteit Combinatie aerobe training/weerstandstraining/functionele training Bij vermoeidheid > 1 jaar: CGT Fysiotherapie: graded activity

20 Palliatieve fase Van ziektegericht naar symptoomgericht
Kan jaren duren Kwaliteit van leven voorop Trainen bij botmetastasen? Kan, maar op geleide van de klachten en de plaatsten van de metastasen ontzien!

21 Terminale fase Wanneer het overlijden nabij is Comfort voorop
Aandacht voor functioneren, bijv. zelfstandig naar het toilet gaan Symptomen: o.a. pijn, benauwdheid, slapeloosheid Interventies: ademhalings- en ontspanningsoefeningen Massage in de terminale fase: geeft vermindering van pijn en verbetering van QOL, evenals eenvoudig aanraken.

22 Casuïstiek O., status na onderbeenamputatie i.v.m. osteosarcoom, status na longmetastase A., gemetastaseerde borstkanker M., status na AML en stamceltransplantatie, graft- versus-host-ziekte