Welkom Presentatie door Nieuwsbegrip en leesproblemen Zo spreekt de tekst boekdelen Machteld Bakker en Annemarie Moeskops.

Presentatie over: "Welkom Presentatie door Nieuwsbegrip en leesproblemen Zo spreekt de tekst boekdelen Machteld Bakker en Annemarie Moeskops."— Transcript van de presentatie:

1 Welkom Presentatie door Nieuwsbegrip en leesproblemen Zo spreekt de tekst boekdelen Machteld Bakker en Annemarie Moeskops

2 Agenda Begrijpend lezen in theorie Begrijpend lezen en begrijpend luisteren Begrijpend lezen in de praktijk Begrijpend lezen een complex proces Rol van technisch lezen binnen begrijpend lezen Nieuwsbegrip Vragen

3 Wat is begrijpend lezen?

4 Nadenken over de inhoud van de tekst Begrijpen wat er staat

5 Wat is begrijpend lezen? Lezer verleent betekenis aan de tekst vanuit: vaardigheden ervaringkennisgedachten

6 Verwarring tussen begrijpend lezen en begrijpend luisteren Begrijpend luisteren is passiever Bij uitsluitend begrijpend luisteren is het begrip lager dan bij luisteren en lezen tegelijk Lastig om cruciale informatie uit een gesproken tekst te onthouden (denk aan doorgeefspelletjes)

7 Begrijpend luisteren?

8 Begrijpend lezen in de praktijk U krijgt 10 minuten om de tekst door te lezen Daarna stellen we u een aantal vragen over de tekst

9

10 Voorkennis activeren Als de leestechniek onvoldoende is, belemmert dat leerlingen in vrijwel alles wat op school te leren valt Decoderen Fases van de leesontwikkeling Wacht, hint, prijs

11

12 Luisteren en lezen

13

14 Lopen de ja’s op?

15 Begrijpend lezen is een complex proces Vernooy, Begrijpend lezen Vlot lezen decoderen geautomatiseerd nauwkeurigheid goede toon motivatie en betrokkenheid leesstrategieën Taal voorkennis levenservaring inhoudelijke kennis woordenschat culturele invloeden mondelinge taalvaardigheid kennis Metacognitie

16 Begrijpend leesstrategieën Samenvatten Vragen stellen Tekststructuur Monitoring (leerproces zelf observeren) Vragen beantwoorden Schema/web maken Omgaan met voorkennis

17 Formule Begrijpend lezen = Vlot en nauwkeurig lezen x Woordenschat x Leesstrategieën x Motivatie en interesse

18 Rol technisch lezen binnen begrijpend lezen Slecht technisch lezen is de beste voorspeller voor slecht begrijpend lezen Vernooy,

19 Rol technisch lezen binnen begrijpend lezen spellende lezervlotte lezer Werkgeheugen Decoderen Werkgeheugen Decoderen

20 Is technisch lezen wel zo gemakkelijk?

21 Niveau 1234 4.1. Technisch lezen Deelt een zin op in woorden Deelt samengestelde woorden op in afzonderlijke componenten Deelt woorden op in klankgroepen Verbindt klankgroepen tot woorden Zegt samen met iemand anders rijmpjes op Zegt individueel rijmpjes op Herkent eindrijm Past eindrijm toe: ontdekt en produceert zelf eindrijm Herkent beginrijm in langgerekte woorden Herkent beginrijm in gewoon uitgesproken woorden Past beginrijm toe Maakt de beginklank een woord los van de rest van het woord Synthetiseert drieklankwoorden (mkm)auditief Benoemt een aantal letters correct AVI-START Herkent direct de lidwoorden de, het en een Herkent simpele woorden, zoals teen, boom, boot, auto, etc. AVI-M3 Leest zinnen met ongeveer 6 woorden zonder hoofdletters Leest korte zinnen met éé n zin per regel Leest geen samengestelde zinnen Benoemt vlot alle grafemen Leest é enlettergrepige woorden zonder leesmoeilijkheden Leest vlot klankzuivere (M)K(M) (jaap, om, juf, ik, pen, boos) AVI-E3 Leest zinnen met ongeveer 7 woorden Leest éé n zin per regel met hoofdletters Leest vlot nevenschikkende samengestelde zinnen Leest vlot eenvoudige tweelettergrepige of samengestelde woorden (ro-ver, voet-bal) Leest vlot eenlettergrepige woorden eindigend op dt, ng of nk Leest vlot twee en drie medeklinkers vooraan en/of achteraan MKMM/ MMKM/ MMKMM, MMMKM MKMMM Leest vlot verkleinwoorden AVI-M4 Leest zinnen met ongeveer 8 woorden met de juiste intonatie Leest vlot korte zinnen die betekenisvol zijn afgebroken en doorlopen op de volgende regel (iedere zin begint op een nieuwe regel) Leest samengestelde zinnen, nevenschikkend en onderschikkend Leest vlot alle typen eenlettergrepige en tweelettergrepige en drieletterige woorden zonder leesmoeilijkheden Leest met een middelgroot lettertype AVI-E4 Leest een doorlopende tekst met zinnen van ongeveer 9 woorden Leest drie- en meerlettergrepige woorden met het voorvoegsel ge-, be-, ver-zonder leesmoeilijkheden Leest woorden op – tie uitgesproken als - /tsie/ Leest leenwoorden zonder afwijkende klank-tekenrelaties (portemonnee, diskette) Basisleerlijn technisch lezen

22 Wat moet een leerling uit groep 4 kennen en kunnen? AVI-M4 Leest zinnen met ongeveer 8 woorden met de juiste intonatie Leest vlot korte zinnen die betekenisvol zijn afgebroken en doorlopen op de volgende regel (iedere zin begint op een nieuwe regel) Leest samengestelde zinnen, nevenschikkend en onderschikkend Leest vlot alle typen eenlettergrepige en tweelettergrepige en drieletterige woorden zonder leesmoeilijkheden Leest met een middelgroot lettertype AVI-E4 Leest een doorlopende tekst met zinnen van ongeveer 9 woorden Leest drie- en meerlettergrepige woorden met het voorvoegsel ge-, be-, ver-zonder leesmoeilijkheden Leest woorden op – tie uitgesproken als -/tsie/ Leest leenwoorden zonder afwijkende klank-tekenrelaties (portemonnee, diskette)

23 4.1. Technis ch lezen 5678 AVI-M5 Leest zinnen met ongeveer 10 woorden met de juiste intonatie Leest samengestelde zinnen Leest drie- en meerlettergrepige woorden zonder leesmoeilijkheden Leest waar nodig de klanken – c- als /k/, -c- als /s/, ch als /sj/ en g als /zj/ Leest woorden met een – y-, - x-, - ‘ s, ’ s- Leest woorden die eindigen op – y Leest meerlettergrepige woorden met – tie erin (vakantiepret) Leest meerlettergrepige woorden met -i als /ie/ (sigaretten) Leest woorden eidigend op open lettergreep: domino, piano Leest met een klein lettertype AVI-E5 Leest zinnen met ongeveer 10 á 11 woorden met de juiste intonatie Leest alle drie- en meerlettergrepige woorden zonder leesmoeilijkheden Leest woorden met – ch- als /sj/-, -ge als -/zje/-, - eau- als -/oo/- Leest woorden eindigend op - isch AVI-M6 Leest zinnen met ongeveer 11 woorden met de juiste intonatie Leest meerlettergrepige woorden met – ou- als/oe/ Leest drie- en meerlettergrepige woorden met leesmoeilijkheden Leest woorden met de lettercombinatie – air- Leest meerlettergrepige en laagfrequente leenwoorden Leest woorden met een trema Leest woorden met meerdere open lettergrepen (materialen) AVI-E6 Leest zinnen met ongeveer 11 á 12 woorden met de juiste intonatie Leest meerlettergrepige woorden met – eau erin (bureaustoel) Leest meerlettergrepige woorden die eindigen op – ele, eaal, ueel, of iele Leest eigentijdse nieuwe woorden (e-mailen) Leest alle woordtypen AVI-M7 Leest zinnen met ongeveer 12 á 13 woorden met de juiste intonatie AVI-E7 Leest zinnen met ongeveer 13 á 14 woorden met de juiste intonatie AVI-PLUS Leest zinnen met meer dan 14 woorden met de juiste intonatie

24 Wat moet een leerling uit groep 7 kennen en kunnen? AVI-M7 Leest zinnen met ongeveer 12 á 13 woorden met de juiste intonatie AVI-E7 Leest zinnen met ongeveer 13 á 14 woorden met de juiste intonatie

25 Wat gebeurt er als we niets doen? Falen Zelfbeeld motivatie

26 Rol technisch lezen binnen begrijpend lezen Uitval technisch lezen Compenseren door: 1. Taal 2. kennis 3. metacognitie

27 Rol technisch lezen binnen begrijpend lezen Taal, kennis en metacognitie ook zwak? Technisch lezen ontlasten decoderen vergemakkelijken minder beroep op werkgeheugen meer tijd voor inhoud van de tekst

28 Decoderen vergemakkelijken Inzetten van compenserende middelen Pre-teaching Lezen en luisteren (kaart boven de regel) Voorlezen

29 Nieuwsbegrip Motivatie door actualiteit Strategieën toepassen met automatisering als doel Expert denkt hardop en draagt bij aan tekstbegrip

30 Maatregelen nieuwsbegrip Nieuwsbegrip XL: Lezen en luisteren Tekst in PDF

31 Wanneer moeten wij begrijpend lezen?

32 Vragen Als het vandaag 0 graden is en morgen wordt het 2x zo koud, hoe koud wordt het dan morgen? Hoe weet een thermoskan of dat een drank juist heet of koud moet blijven? Hoe zorgt men ervoor dat herten juist bij die verkeersborden oversteken? Is er een ander woord voor synoniem? Waarom geloven mensen wel dat er 400 biljoen sterren zijn, maar als je zegt dat de deurpost is geverfd, moeten ze toch even voelen? Waarom heeft een tankstation die 24 uur per dag open is een slot op de deur? Wat tellen schapen als ze niet kunnen slapen? Wie maait het gras van een veld waarop een bordje staat met: Verboden op het gras te lopen?