Rol van de psycholoog in een slaaplabo

Presentatie over: "Rol van de psycholoog in een slaaplabo"— Transcript van de presentatie:

1 Rol van de psycholoog in een slaaplabo
Annelies Smolders Psycholoog-psychotherapeut

2 Prevalentie 1/3 slaapt sporadisch slecht 10 % slaapt chronisch slecht
50 % meer slaapklachten bij vrouwen 50% slaapklachten boven 65 jaar

3 Slaapstoornissen 1. Dyssomnie: insomnia en hypersomnia
2. Stoornissen bioritme of circadiane slaapstoornissen 3. Parasomnia: vreemd gedrag vertonen in de slaap

4 1. Dyssomnie Insomnia - Primaire insomnia Hypersomnia
- Secundaire / comorbide insomnia Hypersomnia - Onvoldoende slaap - Sedativa of ontwenning van stimulantia - Depressie - Narcolepsie (slaapaanvallen en kataplexie) - Slaap apnoe (ademstops, snurken,…)

5 1. Chronische primaire insomnia
= ‘Aangeleerde insomnia’ Stressgebonden Slaapgerelateerde angst Verkeerde slaapgewoonten als coping Bedomgeving geeft geconditioneerde arousal

6 Slaaptraining = niet-medicamenteuze cognitieve gedragstherapie aanpak
Vicieuze cirkel chronische insomnia doorbreken in 6 sessies-programma Educatie Afbouw slaapmedicatie Slaapdagboek en Gedragstechnieken ►Resultaat: 80 % verbetering na 6 weken

7 Cognitieve gedragstherapie
Aanleren van helpende en realistische slaapgedachten Gedachten → Gedrag

8 Insomnia Subjectieve klacht:
Inslaapstoornis (> 30 minuten; 3 x week) Doorslaapstoornis ( >30 minuten; 3 x week) Te vroeg ontwaken Slechte slaapkwaliteit Beperkingen overdag (vermoeidheid, geheugen, concentratie, prikkelbaar, hoofdpijn, koud/warm, darm-maagklachten,…)

9 Slaapmedicatie Gemakkelijke oplossing Geen geneesmiddel
‘Doet je niet meer wakker zijn’ Gewenning Tast slaapkwaliteit aan

10 2. Secundaire insomnia Comorbiditeit: → Behandeling primaire klacht
Depressie Verslaving Angststoornissen ADHD /ADD → DSPS CVS – Fibromyalgie Pijn …… → Behandeling primaire klacht → Nadien of parallel slaaptraining

11 CVS - Fibromyalgie Langdurig slapen overdag verstoort het normale slaap-waakritme ↓ inslapen bemoeilijken slaapkwaliteit neemt Vicieuze cirkel

12 1. Dyssomnie Insomnia - Primaire insomnia Hypersomnia
- Secundaire / comorbide insomnia Hypersomnia - Onvoldoende slaap - Sedativa of ontwenning van stimulantia - Depressie - Narcolepsie (slaapaanvallen en kataplexie) - Slaap apnoe (ademstops, snurken,…)

13 Hypersomnia Overmatig slaperig overdag
- Onvoldoende slaap - Gebruik van sedativa of ontwenning van stimulantia - Depressie - Narcolepsie (slaapaanvallen en kataplexie) - Slaap apnoe (ademstops, snurken,…)

14 Onvoldoende slaap Maatschappelijk probleem: Geen tijd maken voor slaap
Lange dag doet rendement stijgen Perfectionisme en competitieve levensstijl Voorkomen burn out ► Psychotherapie

15 Apnoe en CPAP Leren omgaan met nieuw slaapritueel!
Acceptatieproblemen van chronisch gebruik CPAP-masker Hyperventilatie , claustrofobie

16 Slaapstoornissen 1. Dyssomnie: insomnia en hypersomnia
2. Stoornissen bioritme of circadiane slaapstoornissen 3. Parasomnia: vreemd gedrag vertonen in de slaap

17 2. Stoornissen bioritme of circadiane slaapstoornissen
Shiftwerk Jetlag Vertraagd slaapfase syndroom (DSPS) Vervroegd slaapfase syndroom (ASPS)

18 Behandeling: Slaaptraining Synchroniseren biologische klok :
. Chronotherapie: Opleggen slaap- en opstaanmomenten . Lichttherapie

19 Lichtbril 45 minuten draagtijd
Doeltreffende flux naar retina van 10 mililumen

20 Shiftwerk

21 Jetlag - Bioritme, tijdszone, aanwezigheidsduur
Advies: correcte slaaphygiëne momenten lichttherapie keuze vluchturen

22 DSPS: Delayed slaap fase syndroom
Laat slaperig worden in de avond Niet kunnen opstaan in de ochtend Verschuiving naar de nacht - ochtend

23 Slaapstoornissen 1. Dyssomnie: insomnia en hypersomnia
2. Stoornissen bioritme of circadiane slaapstoornissen 3. Parasomnia: vreemd gedrag vertonen in de slaap

24 3. Parasomnia Slaapwandelen Tandenknarsen
Nachtmerries – Slaapparalyse - Sleep terror Ritmische beenbewegingen ► Correcte slaaphygiëne Opvang anticipatie-angst Ontspanningsoefeningen - Mindfulness

25 Conclusie Slaapproblemen komen zeer vaak voor
Grote impact op levenskwaliteit Sterke medicalisering Belang van de gedragsmatige en psychologische factoren Slaapklachten zijn vaak goed behandelbaar dmv cognitieve gedragstherapeutische aanpak

26 Slaapwel !