Educatieve tool Hoger Onderwijs Case 1: Cajamarca

Inhoudstafel Case Cajamarca 1.Mijnbouwrelevante geschiedenis van Peru 2.Politiek-economisch klimaat 3.Internationale context van Peru 4.Sociaal-ecologische gevolgen 5.Mijnbouw in de regio Cajamarca 5.1 Economie en tewerkstelling in Cajamarca 5.2 Ecologische gevolgen voor Cajamarca 5.3 Lokale bevolking 5.4 Protesten en incidenten in Cajamarca 6. Stakeholdersperspectief 7. Verkenning alternatieven

1. Mijnbouwrelevante geschiedenis van Peru Grondvesten van de neoliberale staat: “ El experiment peruano”: (García, Fujimore en Humala) -1990:'Ley de Promocíon de la Inversíon Extranjera' = investeringen door buitenlandse bedrijven erg aantrekkelijk maken. Reden: staatskas terug vullen -1992: Wet op landeigendommen: exclusieve controle van mijnbedrijven op gronden -2004: belangrijke stijging van vraag naar grondstoffen Mede onder druk van de Wereldbank= Peru één van de aantrekkelijkste open markten

2. Politiek-economisch klimaat

3. Internationale context van Peru Vrijhandelsakkoorden EU, Colombia en Peru, van kracht in 2014 De Internationale Raad voor Mijnbouw en Metalen (ICMM): 'de wetgeving een zeer aantrekkelijke investeringsregeling voor de grote multinationale mijnbouwbedrijven creëerde'. (ICMM, 2008). CPS-rapport van de WereldBank: de regering doet grote inspanningen doet om de vrijmaking van de handel en buitenlandse investeringen, inclusief de succesvolle onderhandelingen en goedkeuring van vrijehandelsakkoorden met de VS, China en Canada, verder uit te diepen. Bronnen: (LAC-Eutop) (mei, 2008) en APEC (November 2008) die in Lima plaatsvond, die als doel had om de Peruviaanse economie voor te stellen en om nieuwe investeringsakkoorden en handelsmogelijkheden aan te trekken (Wereldbank, 2009).

Economische crisis The Economist (17 januari 2015) : lage olieprijzen = een unieke opportuniteit bieden aan politici wereldwijd om werk te maken van de transitie naar groene energie Grondstoffen kunnen grote duik nemen door dalende wereldeconomie. Vb: Koperprijs ↓ op een jaar tijd met ongeveer 24 procent. Een zware klap voor een land als Peru, dat tot de drie grootste koperproducenten ter wereld behoort (naast Chili en China). goud die juist profiteert van imago als veilig beleggingsproduct Bron: The Economist (17 januari 2015)

4. Sociaal-ecologische gevolgen Concessies: Peru is één van de aantrekkelijkste open markten 42,7 % van de bevolking in armoede (waarvan 18,2 % in extreme armoede)

Overlapping met boerengemeenschappen

Sociale conflicten

5.Mijnbouw in de regio Cajamarca Yanacocha ( 1990): Newmont Mining Huidige uitbreiding naar Conga: “Minas Conga” is eigendom van Minera Yanacocha S.R.L. (MYSRL). Volgende bedrijven hebben een aandeel in deze eigendom: Compañía de Minas Buenaventura (CMB, 43,65%) Newmont Mining Corporation (Newmont, 51,35%) International Finance Corporation (IFC, 5%)

Proyecto Galeno Proyecto Minas Conga Ciudad de Cajamarca Proyecto Yanacocha oeste CAJAMARCA: MIJNBOUW EN WATER Aguas a Cajamarca Proyecto Carachugo II Presa Chonta Planta El Milagro Proyecto Marsa Proyecto Michiquillay Aguas a Sendamal (Sorochuco y Huasmin) Yanacocha Baños del Inca

5.1 Economie en tewerkstelling in Cajamarca De landconflicten in Cajamarca waren een gevolg van de bewuste onteigeningsstrategie van het bedrijf. Tussen 1992 en 2000 kocht Yanacocha meer dan hectaren grond voor bij benadering 5 miljoen dollar. Tussen 1992 en 1996 stegen de grondprijzen rond de mijn met 600 procent. Tussen 2000 en 2010 sloten veel viskwekerijen: in 2000 alleen al stierven forellen door vervuild water. Tewerkstelling: Momenteel stelt Yanacocha zo’n 8000 mensen te werk, dat is 10% van de totale actieve bevolking in de regio. Volgens Yanacocha zal het Conga-project tussen 900 en bijkomende krachten Tewerkstelling tijdens de 42 maanden durende constructiefase. De tewerkstelling tijdens de operatiefase = geschat op 1660 werkkrachten, (1174 vaste personeelsleden 486 onderaannemers)

5.2 Ecologische gevolgen voor Cajamarca Impact op water: 4 meren dreigen te verdwijnen, waar lokale bevolking van afhankelijk is voor levensonderhoud Impact op de biodiversiteit MER: milieueffectenrapport: Gedurende droge periodes komt slechts weinig vocht vrij van de páramos. Het bevat slechts 5% van al het oppervlaktewater in het gebied. Slechts 90 hectaren van de hectaren páramos in het gebied zal geaffecteerd worden. 82% van de bronnen in het hoger gelegen gebied hebben een watercapaciteit van minder dan 0.1 liter per seconde.

5.3 Lokale bevolking Voorziet in levensonderhoud door landbouw en visteelt. Groot aantal inheemse gemeenschappen: Yanacocha 32 boerengemeenschappen. Máxima Acuña de Chaupe, een boerin woonachtig in het concessiegebied die uitgroeide tot symbool van het verzet tegen Yanacocha en het Conga project. werd reeds herhaaldelijk slachtoffer van geweld door het bedrijf Yanacocha. Begin februari 2015 drong de veiligheidsdienst van Yanacocha, vergezeld van de DINOES, de speciale politie-eenheid, haar eigendom binnen.

5.4 Protesten en incidenten in Cajamarca Criminalisering van het protest: afschildering als terroristen Lastercampagnes en arbitraire aanhoudingen: Eind 2012 werden er reeds 15 aanklachten ingediend tegen meerdere personen, door de staat en/of Minera Yanacocha. Bijgevolg zijn meer dan 94 personen gedagvaard voor een heleboel feiten: obstructie van publiek transport, schade aan eigendommen, dwang, beperken van persoonlijke vrijheid, geweld (tegen de autoriteiten),.... Strafmaten lopen uiteen van 0 tot 20 jaar. Aanklachten zijn vaag omschreven => interpretatie van aanklacht van de rechter Bron: Criminalisation of Social Protest related to Extractive Industries in Latin America - CIDSE (2011)

6.Stakeholdersperspectief (Buitenlandse) Investeerders in mijnbouw Internationale gemeenschap en politiek Lokale gemeenschap Peruaanse en internationale Media: beheert door mijnbouwbedrijven Lokale NGO’s Internationale NGO’s: Emblematische case Internationale zichtbaarheid Inzetten op alternatieven voor huidig consumptiepatroon Acties vanuit internationale solidariteit: Onderzoek, netwerking en lobbywerk en sensibilisering Consument

7. Verkenning alternatieven In Cajamarca: Wat voor soort ontwikkeling is wenselijk voor de Peruaanse rurale (berg)gebieden? En, wie is bevoegd en hoe legitiem zijn de acties van deze verschillende actoren in hun inspanningen om de ontwikkelingstrajecten vorm te geven? (Bebbington & Hinojosa, 2008). Het is een discussie die hevig woedt. De vele conflicten en zware milieuverontreinigingen tonen dat het gehanteerde economische model, het extractivisme, op zijn grenzen botst. De mijnbouwconflicten kunnen daarbij gezien worden als opwellingen van een veel fundamenteler vraagstuk. Lokale markten, visteelt, toerisme, alpacawol, landbouwproducten, agrobiodiversiteit => Mogelijke oplossing: transitie naar andere economie Bron: (Myriam Cabrera (geciteerd in de Echave, 2007)) en bron: alternativas al extractivismo - REDGE

In het Noorden: Minder consumptie, recyclage, circulaire economie, terugtrekken van investeringen in onverantwoorde mijnbouwprojecten, ecodesign, upcycling, enkel aanvoer van metalen uit verantwoorde mijnbouw,.. Meer gericht op deeleconomie VMP

Ik ben een student en wil een nieuwe gsm kopen

Metalen uit gsm verspreid over de wereld Bron: wikimedia commons

Vragen / Opmerkingen