GASWISSELING EN UITSCHEIDING 6v

Climbing Mt. Everest.

Gaswisseling bij mensen O2 Breathing 1 CO2 Lung Circulatory system 2 Transport of gases by the circulatory system Figure 22.1 The three phases of gas exchange. Mitochondria Exchange of gases with body cells O2 3 CO2 Capillary Cell

Gaswisseling bij verschillende dieren Cut Cross section of respiratory surface (the outer skin) Figure 22.2A The entire outer skin of an earthworm serves as its respiratory surface. CO2 Capillaries O2

CO2 O2 Body surface Respiratory surface (gill) Capillary Figure 22.2B Gills are extensions of the body surface that function in gas exchange with the surrounding water. Capillary CO2 O2

Gill arch 100 70 40 15 80 60 30 5 Oxygen-poor blood Oxygen-rich Lamella Blood vessels Gill arch Water flow between lamellae Blood flow through capillaries in lamella Gill filaments Figure 22.3 The structure of fish gills. Countercurrent exchange Water flow, showing % O2 100 70 40 15 Diffusion of O2 from water to blood 80 60 30 5 Blood flow in simplified capillary, showing % O2

O2 CO2 Body surface Respiratory surface (air tubes) Body cells Figure 22.C The tracheal system of an insect consists of tubes that extend throughout the body. O2 Body cells (no capillaries) CO2

CO2 O2 O2 CO2 Body surface Respiratory surface (within lung) Capillary Figure 22.D Lungs are internal thin-walled sacs. CO2 O2 Capillary

Stembanden

Stembanden Bekerkraakbeentjes

Longblaasjes Filmpje

Gaswisseling bij de longblaasjes Zuurstofspanning (pO2) Dioxidespanning (pCO2)

Hemoglobine Hb + O2 ↔ HbO2 Heemgroepen Oxyhemoglobine

Invloed op vrijkomst O2 (bohreffect) Inspanning 1 Hoge verbranding = hoge pCO2 PH daling in het bloed (bohreffect) Evenwichtsreactie naar links verschoven Meer zuurstofmoleculen Kan ook door melkzuurvorming bij anaerobe verbranding Temperatuur heeft ook de zelfde werking

Longcirculatie Linker long sl.a. Longblaasje Aorta boog Rechter long sl.a O2 Sl.a. longen CO2 Longhaarvat Gas wisseling Longaders Long sl.a. Rechter boezem Longaders Linker boezem Rechter kamer Linker kamer (b)

Doorbloeding hoofd Anterior Cerebral arterial circle (circle of Willis) Frontal lobe • Anterior communicating artery Optic chiasma Middle cerebral artery • Anterior cerebral artery Internal carotid artery • Posterior communicating artery Pituitary gland • Posterior cerebral artery Temporal lobe Basilar artery Pons Occipital lobe Vertebral artery Cerebellum Posterior (c) (d)

Bloedvaten maagstreek Lever (cut) Middenrif Onderste holle ader slokdarm Lever sl.a. Milt sl.a. milt Galblaas maag alvleesklier 12 ving darm Abdominal aorta

Slagaders buik Opening Middenrif Voor onderste holle ader Opening voor slokdarm Nier sl.a. nier buik aorta Urether

Aders in de buikholte Lever ader Onderste holle ader Rechter bijnier ader Nier ader

Leverader Maag aders Lever milt Onderste holle ader Leverpoort ader Milt ader Dunnedarm Dikke darm Endeldarm (c)

Opdracht Bespreek Bs1 in 2-tallen Vat het de basisstof samen Overleg met de docent en laat de samenvatting lezen Noteer het advies en verbeter je samenvatting

Longventilatie Animatie Filmpje Interpleurale ruimte

Ademhaling Animatie

Overzicht Inademen Uitademen (actief, anders gewoon door ontspanning) Buitenste tussenribspieren aangespannen Middenrif naar beneden Atmosferische druk in longen laag Lucht aangezogen Uitademen (actief, anders gewoon door ontspanning) Binnenste tussenribspieren aangespannen Middenrif naar boven Atmosferische druk in longen hoog Lucht uitgeblazen

Ademvolume Hoeveelheid lucht die je kan inademen Dode ruimte Bronchiën/ keelholte Inspiratoir reservevolume Maximum inademing Expiratoir reservevolume Maximum uitademing Restvolume = overgebleven lucht Vitale capaciteit = Verversing

Chemoreceptoren /ademfrequentie Halsslagaders Aortaboog Reactie op pCO2 Hersenstam Koppeling longen

Hyperventilatie Koolstofdioxide gehalte te laag Filmpje Koolstofdioxide gehalte te laag Samenstelling bloed te sterk beïnvloed Ademen in een zak? Waarom?

Regulatieloop

De lever Galproductie Omzetting/Opslag van mineralen en vitamines Bioplek Galproductie Omzetting/Opslag van mineralen en vitamines Regulatie bloedsuikerspiegel Eiwitstofwisseling Vetstofwisseling Eiwitproductie en stollingsfactoren Vitamineproductie (D) Detoxificatie van bloed

Overzicht: Lever

Leveranatomie en werking Veel contact tussen levercellen en bloed Bloedaanvoer: Leverslagader + poortader

Leveranatomie en werking Stroming van buiten naar binnen. Samenkomst in leverader Stroming door de sinusoïden (kanalen)

Levercellen

Afbraak hemoglobine Ontstaan van bilirubine Uitscheiding via de galwegen Afbraak van bilirubine geeft de bruine kleur aan ontlasting Vrijkomen van ijzer Binding aan ferritine Opslag in de lever

Regulatie van bloedsuiker (0.1%) Lever: opslag van glycogeen Alvleesklier (Eilandjes van langerhans) Alfa-cellen: Glucagon Beta-cellen: Insuline Insuline Opnam glucose Omzetting Glucose  Glycogeen /vet Glucagon Omzetting Glycogeen  Glucose

Eiwitstofwisseling Transaminering Desaminering Gluconeogenese Omzetting van eiwitten Essentieel naar niet-essentieel Desaminering Overtollige eiwit afbraak Ontstaan van Amoniak (NH3) Lever zet dit om naar Ureum Via bloed naar de nieren Gluconeogenese

Vetstofwisseling Lipogenese Cholesterol Uit niet-essentiële vetten Uit mono-sachariden Cholesterol Vorming en omzetting van cholesterol Bepaling van bloedgehalte cholesterol

Nieren Afvoer afvalstoffen (Ureum) Zouten Gifstoffen (drugs/medicijnen) Resorptie van vocht DUS: Constant houden van het interne milieu

Nieren Bioplek

Detail

Glomerulus

Overzicht: nefron

Overzicht met bloedvaten Filmpje

Glomerulus Ultrafiltratie Bloeddruk zeer hoog Perst kleine moleculen uit de vaten Ontstaan van ‘voorurine’

Nefron 1 1.Actieve terugresorptie van zouten, water en voedingstoffen. 2. Passief water transport naar buiten 3. Zouten actief naar buiten 4. Passief water naar buiten. (ADH)

Nefronen 2

Filmpje - Alles Crash Course