1.4 De Nederlandse Opstand Hoofdstuk 1

Wat gaan we doen? Huiswerk Onrust in de Lage Landen Bestuur rijk Karel V Collaterale raden Na dood Karel V Onrust in de Lage Landen groeit Hertog Alva en de Nederlandse Opstand De Nederlandse Opstand

Onrust in de Lage Landen Koning van Spanje, keizer van Heilig Roomse Rijk, aartshertog van de Oostenrijkse landen, koning van delen van Italië en heer der Nederlanden Het rijk werd gecentraliseerd bestuurd: Onderverdeling in gewesten Elk gewest bestond uit 3 standen Adel, Geestelijkheid, Burgerij Vertegenwoordigers van de gewesten  Staten- Generaal

A Bestuur rijk Karel V Centralisering op “landelijk” niveau: de landvoogd(-es) regeerde als Gouverneur-Generaal over de Nederlanden. Landvoogd(-es) werd bijgestaan door de collaterale raden. Centralisering gewestelijk bestuur door de benoeming van een stadhouder en de instelling van een gewestelijk gerechtshof.

Collaterale raden Raad van State Belangrijkste adviesraad vorst over zaken als oorlog en vrede, veiligheid & verdediging; Nam gezag landsheer waar bij afwezigheid landsvoogd. Raad van Financiën Beheren domeinen vorst; Voorbereiding bedeverzoeken vorst; Inning belasting; Controle lagere financiële organen. Geheime raad Voorbereiding / uitvoering wetten en bestuursmaatregelen; Controle naleving wetten; Landvoogd raadpleegt deze raad voor verlening privileges of bij gratieverzoeken.

Na dood Karel V, rijk valt uit elkaar… In twee delen. Filips II erfde de Nederlanden en de Spaanse kroon (+Italiaanse gebieden / Amerikaanse gebieden). Filips II de zelfde centralisatiepolitiek als zijn vader voort, maar probeerde de hoge Nederlandse adel uit de invloedrijke posities in Brussel te verdrijven.

Onrust in de Lage Landen groeit: Vragen om extra belastingen voor de oorlog tegen Frankrijk Voorstel om de kerkorganisatie te verbeteren: Alleen theologen mochten bisschoppelijke functies krijgen Adel was hier erg ontevreden over en wilde: Haar politieke positie behouden Een belangrijkere rol in het landbestuur Minder fel optreden tegen de Calvinsten en Lutheranen

Welk woord weg Centralisatie – Otto I – collaterale raden– Karel V Raad van State – Margaretha van Parma – Gewestelijk gerechtshof - Staten-Generaal Antwoorden: Otto I Gewestelijk Gerechtshof

Hertog Alva en de Nederlandse Opstand Oprichting van de Raad van Beroerte Doel: bestraffen deelnemers Beeldenstorm Belangrijke edelen als Willem van Oranje waren gevlucht  maar kwamen terug!

De Nederlandse Opstand (1568-1648) Aanvankelijk fiasco doordat de aanval mislukte en steun van volk uitbleef. 1572 aanval Den Briel door watergeuzen