1. Klimgebieden België en Europa 2. Vakliteratuur Instructeur B Rotsklimmen 2012 Koen Hauchecorne

Klimgebieden België en Europa ‘ L’embarras du choix’

Klimgebieden België Beheersvisie KBF Basis = vrijheid individuele klimmer (lid) MAAR…. in België: Rotsen vaak privé- (overheids)bezit Vraag > aanbod regulerende beperkingen Daarom : LT vrijheid garanderen door : zelf klimgebieden beheren (kopen, huren, andere overeenkomst), en aldus bepalen wie klimt collectieve en evt. indiv. klimactiviteiten reguleren (kalender) –1e plaats: KBF-leden –2e plaats : reciprociteit (CAF, DAV, SAC, CAB, NVBS,…) –3e plaats geen reciprociteit (uitz. Initiatie en commerciële org.) gedragsregels

Klimgebieden België en Europa ‘ L’embarras du choix’ Klimgebieden België: -Overzicht -Milieuvergunningen -Beheersvisie KBF Klimgebieden Europa: -Gesteentesoorten -Bespreking gebieden

Klimgebieden Europa Gesteentesoorten -Kalk -Afzettingsgesteente => gelaagd (barsten) -Zacht, verweert ‘snel’ -Wegens ontstaansgeschiedenis aan rand van de Alpen -Graniet -Stollingsgesteente => massief (stollingsbarsten) -Hard, wrijving -Platen (lager, gletsjers), barst-en blok (hoger, verwering) -Gneiss -Metamorf -Vaak in combinatie met graniet (ontstaan!) -fragieler

Klimgebieden Europa Overzicht gebieden Historiek Gesteentesoort Weer Specifieke kenmerken Literatuur en topo’s Aanraders -Bergell -Cerces -Dévoluy -Dolomieten -Ecrins -Mont Blanc -Urner Alpen -Vaud -Vanoise -Vercors -Verdon -Wallis Er zijn natuurlijk nog andere gebieden…

Klimgebieden Europa Bergell Gesteentesoortgraniet WeerO ( W of NW stroming) Dolomieten ( ZW stroming) Specifieke kenmerkenAlbignadal:prima voor stages Bondascaketel: meer geëngageerd Val di Mello Literatuur en topo’s ‘ Bergell, Disgrazia, Engadine - les 100 plus belles courses - ‘Masino, Bergell, Disgrazia - Montagne per quattro stagioni’, - SAC Clubführer - Bündner Alpen - Band 4 - Südliche Bergeller Berge und Monte Disgrazia’ - ‘Plaisir Sud’, Jürg Von Känel Aanraders-Piz Badile: N-graat, NO-wand -Piz Cengalo: NW-wand, Z-graat -Pizzi Gemelli:NW-graat -Albigna (Moderne Zeiten, Dente, Fiama,…)

Klimgebieden Europa Bergell

Klimgebieden Europa Cerces GesteentesoortKalk Weer Zuidelijk (Mid. Zee, beschermd door Ecrins) Specifieke kenmerken- vele goed behaakte ééndagstoeren - Droogt snel Literatuur en topo’s - ‘Oisans Nouveau, Oisans Sauvage - Livre Est’, Jean- Michel Cambon - ‘Les plus belles escalades des Hautes Alpes’, Aanraders-Tête d’Aval -Tenailles de Monbrison --…..

Klimgebieden Europa Cerces

Klimgebieden Europa Dévoluy Gesteentesoortkalk Weer Laag; Provence ! Specifieke kenmerkenBeperkte maar waardevolle klimmogelijkheden Literatuur en topo’s - ‘Les Préalpes du Sud: les 100 plus belles courses et randonnées’, - ‘Grimper dans les Hautes Alpes deel 3 (Ceüse - Buëch - Dévoluy - Champsaur)’ - ‘Oisans Nouveau, Oisans Sauvage - Livre Ouest’, Jean- Michel Cambon (2002). Aanraders-Pic de Bure (klassiek) -Paroi des Gillardes (modern behaakt)

Klimgebieden Europa Dévoluy

Klimgebieden Europa Dolomieten Gesteentesoortdolomiet ! (Mg-houdend), cfr MLD Weer Zuidelijk, maar blootgesteld à Mid Zee. Abrupt reliëf -> onweer Specifieke kenmerken-Zeer groot gebied (Brenta, Pala, Catinaccio, Civetta,…) -Relatief korte aanlopen, vaak makkelijke afdalingen -Engagement, hoewel ook modernere routes -Via ferrata Literatuur en topo’s - ‘Kletterführer Dolomiten’ Anette Köhler en Norbert Memmel, Bergverlag - ‘Dolomiten Genussklettereien III - VI’, Anette Köhler en Norbert Memmel -‘Les Dolomites orientales/orientales’ - Les 100 plus belles courses et randonnées’, - Escalades dans le Massif des Dolomites’ AanradersTe veel om op te noemen….

Klimgebieden Europa Dolomieten

Klimgebieden Europa Ecrins GesteentesoortGraniet, gneiss Weer meest zuidelijke hoogalpine keten -> beter dan bvb Mt Blanc ; vroeg en vooral laat op het jaar Specifieke kenmerken-Geëngageerde klassieker -Geaseptiseerde moderne routes Literatuur en topo’s - ‘Oisans Nouveau, Oisans Sauvage’, Jean-Michel Cambon (Livre Ouest) -‘Sommets des Ecrins’, - ‘Ecrins, Ascensions Choisies’ -‘Guide du Haut Dauphiné - Massif des Ecrins’, - ‘Le Massif des Ecrins - Les 100 plus belles courses et randonnée’, - ‘Haute Romanche - montagnes sauvages’, Bruno Soleymieux, Aanraders-La Bérarde (Tête de la Maye, Tête Blanche,Dibona,..) -Ailefroide -Pic N de Cavales -Meije Z-wand

Klimgebieden Europa Ecrins

Klimgebieden Europa Mont Blanc GesteentesoortGraniet (kalk in vooralpen, Vallée de l’Arve) Weer hoogste massief, onbeschermd t.o.v. weststromingen ; wisselvallig Specifieke kenmerken-Vaak (erg) druk -Granietquotaties kunnen tegenvallen Literatuur en topo’s -‘Le Topo du Mont Blanc’ (Tôme I en II), Michel Piola - ‘Guide Vallot, la chaîne du Mont Blanc’ (Tôme 1 & 2), -‘Les aiguilles Rouges – Escalades au soleil’ -‘Sommets du Mont Blanc - Les plus belles courses de facile à difficile’, -‘Ascensions au pays du Mont Blanc’, -‘Le Calcaire en folie - au pays du Mont Blanc - Tôme II’, -Michel Piola, -‘Vallée de L’Arve et du Risse’, AanradersTe veel om op te noemen. Wat is jullie mooiste?

Klimgebieden Europa Mont Blanc

Klimgebieden Europa Noordelijke Kalkalpen GesteentesoortKalk Weer Wisselvallig…. Specifieke kenmerken-Afwisseling klassieke en moderne routes Literatuur en topo’sKarwendel Kletterführer (Climbers-paradise.com) AanradersLalider (Karwendel), Totenkirchl, Flieschbank, Predigtstuhl (Wilder Kaiser), Dachstein, Rofan, Loferer,…

Klimgebieden Europa Noordelijke kalkalpen

Klimgebieden Europa Urner Alpen Gesteentesoortgraniet Weer N-kant Alpen -> gevoelig à NW-stromingen Specifieke kenmerken-Veel mogelijkheden op beperkt opp -Ook eenvoudige routes goed behaakt Literatuur en topo’s - ‘SAC Clubführer, Urner Alpen’. -‘Schweiz Plaisir’, Jürg Von Känel -“Salbit erleben” Hans Berger Aanraders-Graue Wand (Rémy) -Salbitschijen - El Dorado

Klimgebieden Europa Urner Alpen

Klimgebieden Europa Vanoise GesteentesoortVnl kalk Weer Vrij Z, beschermd tegen N- en NW-stromingen door Mt Blanc. Specifieke kenmerken-Klassiekers vaak goed herbehaakt, veel nieuwe routes -Interessant familiegebied Literatuur en topo’s - ‘Le Topo de la Vanoise - Tarentaise - Beaufortain Intinéraires de haute montagne Rocher - Neige et Glace’,Philippe Deslandes en James Merel ‘Le Massif de la Vanoise: les 100 plus belles courses’ -Sommets de la Vanoise’, Patrick Col en Bernard Vion, Aanraders-Le Moriond, ‘Eté Indien’ -Aig de la Vanoise – overschrijding -Mt Pourri Z-wand -Paroi de Bazel

Klimgebieden Europa Vanoise

Klimgebieden Europa Vaud Gesteentesoortkalk Weer Beschermd door Mt Blanc tegen N- en NW-stromingen ; relatief laag Specifieke kenmerken- Prachtige kalk! Literatuur en topo’s- ‘Le Calcaire en folie - Tôme I’, Michel Piola Aanraders-Miroir d’Argentine -Rothorn

Klimgebieden Europa Vaud

Klimgebieden Europa Vercors Gesteentesoortkalk WeerRelatief laag en zuidelijk Specifieke kenmerken-Vaak klassiek behaakt, geëngageerd -Presles = vooralpine sportklimmen Literatuur en topo’s -‘Les Préalpes du Sud: Vercors - Verdon -Devoluy: les 100 plus belles courses et randonnées’, -‘Escalades à Presles’, Dominique Duhau -‘Escalades dans le Diois’ -‘Escalades dans le Vercors Serge Coupé, -‘Escalades en Chartreuse et Vercors’, Serge Coupé Aanraders-Presles -Mt Aiguille -Archianne -Trois Becs -Glandasse

Klimgebieden Europa Vercors

Klimgebieden Europa Verdon GesteentesoortKalk WeerProvence, laag gelegen (hoewel: winter) Specifieke kenmerken-Franse rotsklimgeschiedenis -‘du vide’ – ‘Le paradis gazeux’ -Aanloop meestal via rappelroutes of de GR langs de rivier (koplamp meenemen – tunnels!) Literatuur en topo’s - ‘Les Préalpes du Sud: les100 plus belles courses et randonnées’, - ‘Grimper au Verdon‘, Bernard Gorgeon en Daniel Taupin, - ‘Verdon, escalades choissies’, David Belden, Editions AanradersLa Demande, Afin que nul ne meure ‘, ‘TicketDanger’, ‘A tout coeur’, ‘Pichenibule’,…. Artif…

Klimgebieden Europa Verdon

Klimgebieden Europa Wallis GesteentesoortGneiss Weer Beschermd door Mt Blanc tegen N- en NW-stromingen, maar hoog Specifieke kenmerken-Geen echt rotsklimgebied Literatuur en topo’s - SAC Clubführer, Walliser Alpen.‘Band ‘Les Alpes Valaisanes - les 100 plus belles courses’,. Aanraders-Dri Hornlini -Zinalrothorn -Besso ZW-graat -Aiguilles Rouges overschrijding -Dent de Tsallion -Mammouth (boven de cab des grand Montets)

Klimgebieden Europa Wallis

Topo’s: -Ontwikkelingen -overzicht Andere vakliteratuur: -Leerboeken -tijdschriften Vakliteratuur

Ontwikkelingen -1 e fase: Hooggebergte: archiverend en informerend -2 e fase: Hooggebergte: selectie uit bestaande routes aanbieden (cfr ‘100 plus belles’), vooralpen: archiveren en informeren -3 e fase: ‘marketing’ nieuw geopende routes, tegelijk voor hoog- en vooralpine gebieden (Piola) -4 e fase: deelpubliek aanspreken (IV sup, Von Känel,…) Topo’s

Overzicht Topo’s

Leerboeken -‘Alpin Lehrplan, Band 2 – Felsklettern – Sportklettern’ Hofmann & Pohl -‘Sicherheit und Risiko in Fels und Eis’, Schubert -‘Alpine Rotsklimmen’ … -‘Sicher Sichern’ – Michael Hofmann Alpine vakliteratuur

Tijdschriften Alpine vakliteratuur

1e vraag i.v.m. beheer Belgische rotsmassieven 2e vraag: bespreek het klimgebied Valle dell’Orco zoals gepresenteerd in deze uiteenzetting, en geef de voornaamste topo’s 3 e vraag: bespreek je favoriete klimgebied zoals gepresenteerd in deze uiteenzetting, en geef de voornaamste topo’s Examen Gesteentesoort Weer Specifieke kenmerken Literatuur en topo’s Aanraders