Hoe werd de republiek bestuurd? 1572 Inname van den Briel 1648 Vrede van Münster 1581 Plakkaat van Verlatinghe 1609-1621 Twaalfjarig Bestand Filips II 1555-1581 De Republiek 1588-1795 Twaalfjarig Bestand 1579 Unie van Utrecht 1584 Willem van Oranje vermoord 1568 begin van de Opstand Hoe werd de republiek bestuurd? H6 De Republiek in Europa 6.4 Een land apart
Bestuur Republiek Waarom was de Republiek bijzonder? Hoe zag het bestuur in andere landen eruit? Regenten Afkomstig uit een kleine groep rijke (koopman) families. Baat bij: Handel, inkomsten oorlogskas Stadsbestuur ‘Vroedschap’ Taken: Dagelijks bestuur stad Gewestelijke staten Bestuur gewest (soort provincie). Taken: wetgeving, belasting, rechtspraak Stadhouder: Opperbevelhebber leger en vloot Raadspensionaris: Hoogste ambtenaar Staten Generaal Vertegenwoordigers uit elke gewest – Den Haag Taken: buitenlandse politiek, belasting leger&vloot ,defensie
Lichtblauw gebied: generaliteitslanden Gewesten Republiek der 7 verenigde Nederlanden: Friesland Gelre Holland Overijssel Stad en Lande (Groningen) Utrecht Zeeland Lichtblauw gebied: generaliteitslanden
Van Oldebarneveld vs Maurits Raadspensionaris Stadhouder
Geloofsdiscussie in Republiek als 12-jarig bestand begint Remonstranten Contra remonstranten God heeft alles voorbestemd De mens heeft een vrije keus Gomarus Arminius Steden bewapen uzelf tegen dit opstanding gepeupel! WAAAT!? Wie is hier de baas van het leger!? 1616 oproer door slechte economie en belastingverhogingen Van Oldenbarnevelt Prins Maurits H6 De Republiek in Europa 6.4 Een land apart
1618: Maurits laat van Oldebarneveld arresteren Via de synode van Dordrecht wordt beslist dat de contra -remonstranten gelijk hebben 1618: Maurits laat van Oldebarneveld arresteren Aanhangers van Oldebarnevelt worden uit het stadbestuur gezet H6 De Republiek in Europa 6.4 Een land apart
Mannen, gelooft niet dat ik een landverrader ben, ik heb oprecht en vroom gehandeld, als een goede patriot, en zo zal ik sterven.
Republiek in de Gouden eeuw 1588-1648 Economisch Cultureel Politiek Religieus
Oorzaken bloei economie Gouden Eeuw Boeren experimenteren in landbouw; bijv. overstap op veeteelt Oorzaken: - Bodem niet geschikt voor akkerbouw - Graan kan uit het Oostzeegebied gehaald worden - Zwakke feodale structuren Gevolgen: - Meer arbeidskrachten beschikbaar - Winstgevende ondernemingen in de landbouw
II. Handel met het Oostzeegebied Graan en hout wordt uit het Oostzeegebied gehaald en vanuit Amsterdam verder verhandeld. Amsterdam komt tot bloei en krijgt stapelmarkt functie. Oostzeevaart wordt de Moedernegotie genoemd: Basis van de welvaart van de Republiek
III. 1585 – Antwerpen wordt bezet en Schelde wordt afgesloten I. Belangrijke concurrent verdwijnt II. Veel (protestantse) Antwerpenaren vluchten naar Amsterdam, waaronder veel bankiers en handelaren Naast toename van handel in Amsterdam ook komst van kennis en geld Amsterdam als handelsstad bloeit en de stad groeit
Wereldeconomie Oostzeehandel WIC WIC VOC
VOC Verenigde Oost indische Compagnie Handelsmonopolie op specerijenhandel in Azië. Handelskapitalisme: Handelen met als doel zo veel mogelijk geld te verdienen WIC: West Indische Compagnie - Afrika en Amerika - Slavenhandel - Kaapvaart
(portretten, stadsaanzichten) Schilderkunst Gouden Eeuw Opdrachtgever schilderijen Republiek: rijke burgers en steden Andere landen: de kerk Kunst Republiek: Burgerlijk karakter (portretten, stadsaanzichten)
Religie in de Republiek Protestantse kerk ‘officiële’ kerk, andere religies zijn oogluikend toegestaan. Tolerante houding zorgde voor komst van o.a. Joden en Hugenoten. Zij brachten arbeidskracht, handel, kennis en geld met zich mee.
Het volk was redeloos, het land reddeloos en de regering radeloos -1672- Het volk was redeloos, het land reddeloos en de regering radeloos Redding: waterlinie
Moord op gebroeders de Witt 1672 – Rampjaar Moord op gebroeders de Witt