The sole responsibility for the content of this document lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The European Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Inventarisatie en analyse van energiebesparende maatregelen in Schoolgebouwen in de verschillende landen Duitsland Spanje Hongarije Bulgarije Nederland

The sole responsibility for the content of this document lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The European Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Summary De EPBD zal niet worden geïmplementeerd gedurende het Check it out – project. Het beslissingsproces is zeer complex en vraagt samenwerking o.a. tussen gemeenten en scholen. Andere belemmeringen voor implementatie zijn de technische kennis en aan financiën. Meer informatie in het Cross Country Analysis rapport op de Check it out website

The sole responsibility for the content of this document lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The European Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Analyse van EPBD activiteiten op scholen NLEPBD is nog niet in de wet vastgelegd. Scholen zijn geen openbare gebouwen. Alle nieuw te bouwen en te renoveren scholen moeten aan het Bouwbesluit voldoen en de Energie Prestatie Coefficient (EPC). DEPBD is niet opgenomen in de nationale wetgeving. De bestaande nationale regelgeving voor energiebesparing in gebouwen zal worden geactualiseerd (EnEV 2007). ESEPBD is nog niet opgenomen in wetgeving, maar zal verplicht zijn vanaf Vanaf eind 2006 zal een de nieuwe Spaanse Bouw Code (CTE) verplicht zijn. HUEPBD is vertaald naar nationale wetgeving in mei Bestaande scholen groter dan 1000 m2 zijn verplicht een energie audit te maken voor certificering. Invoering wordt verwacht na het Check it out project. BUEPBD is opgenomen in de Bulgaarse Energie Efficientie act. Hieraan toegevoegd zijn afgeleide wetgeving voor verduidelijking van technische regels en benodigdheden in een vijftal.ordinances. Invoering wordt verwacht na het Check it out project.

The sole responsibility for the content of this document lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The European Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Besluitvorming proces NLBasis scholen: Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de buitenkant van de schoolgebouwen en de schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor onderhoud van de binnenkant van het gebouw. Voortgezet onderwijs: De scholen zijn verantwoordelijk voor het volledige school gebouw. DGemeenten zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van de scholen Voor grotere maatregelen kunnen de gemeenten ondersteuning aanvragen vanuit nationale of EU-programmas. ESScholen hebben beperkt vrijheid tot investering in hun faciliteiten. Het schoolbestuur beslist samen met de overheid waar en hoeveel geinvesteerd wordt in renovatie. HUGemeenten zijn volledig verantwoordelijk voor onderhoud en renovatie van scholen. BUGemeenten zijn verantwoordelijk voor de investeringen in scholen alhoewel scholen zelf ook geringe ruimte hebben in hun budget. Gemeenten hebben een gemeentelijk energie bureau dat voor energiemaatregelen benaderd kan worden. Een klein aantal scholen valt onder verantwoordelijkheid van het ministerie van onderwijs en cultuur.

The sole responsibility for the content of this document lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The European Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Belangrijkste obstakels voor de verschillende doelgroepen Politici (lokaal, regionaal en nationaal) Zien energiebesparing niet als investeringsmethode. Hebben andere prioriteiten zoals toename van het aantal leerlingen Verkiezingsperiode van 4 jaar is kort voor lange termijn energiebesparings resultaten. Onderwerp heeft geen prioriteit School besturen Hebben andere prioriteiten Zijn afhankelijk van gemeenten en politici for financien. Betalen niet altijd zelf de energierekening LeerkrachtenHebben andere prioriteiten zoals sociale aspecten, gezondheids programmas en verbetering van de school faciliteiten. OudersZien energie niet als belangrijk educatief onderwerp LeerlingenGeven geen prioriteit aan energie als lesonderwerp Krijgen geen feed back over energie besparende maatregelen

The sole responsibility for the content of this document lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The European Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Overige barrieres Gebrek aan technische kennis –Bij de beslissende partijen –Voornamelijk bij schoolbesturen en directeuren Volle lesprogrammas en weinig prioriteit voor energie Gebrek aan financien –In alle landen –Er zijn een aantal goede voorbeelden in Duitsland

The sole responsibility for the content of this document lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The European Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Aanbevelingen Toename van bewustwording de volgende Top Tien: 1.Informatie; organisatie workshops 2.Financiele aspecten; kennis over de mogelijkheden 3.Bewustwording van de invloed van het gebruikersgedrag 4.Zichtbaarheid; labelling 5.Organisatie niveau; programmas als Agenda 21 6.Wetgeving; EPBD certificering 7.Agenda setting; aansluiten bij andere belangrijke onderwerpen 8.Voorbeeldprojecten; rubriceren en uitgeven 9.Benchmarking; overzicht van het energiegebruik van scholen 10.Instrumenten; meten in combinatie met aandragen oplossingen

The sole responsibility for the content of this document lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The European Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Aanbevelingen Verbeteren van technische kennis van gebouwbeheerders 1.Promotie energie audits 2.Opleggen van audits door wetgeving 3.Vaststellen van een actielijst 4.Ontwikkelen van financiele oplossingen 5.Toepassen van richtlijnen