Van artificieel klasseren naar fylogenetische reconstructie Historische ontwikkeling van de systematiek 4. De Verlichting brengt de evolutiegedachte. Zij leidt naar natuurlijke en fylogenetische systemen

Francis Bacon ( ) Inductieve methoden Nationalisme René Descartes ( ) Cartesianisme “Discours de la méthode” (1637) Eeuw van de Verlichting Voltaire Ontwikkeling!

George Louis Leclerc, comte de Buffon ( ) Histoire naturelle générale et particulière, Histoire naturelle des oiseaux, , 9 boekdelen

Buffon ‘Histoire’ naturelle: veranderlijkheid van de soort Biologische soort gedefinieerd door steriliteitsbarrière

M. Adanson (1727 ‑ 1806)

M. Adanson Familles des plantes

“Natuurlijke classificaties” in de plantkunde van de 19de eeuw Bekroning van de ‘vorm-systematiek’

A.L. de Jussieu (1748 ‑ 1836) Genera Plantarum (1789): 3 hoofdgroepen waarin 15 klassen en 100 “ordes” (= families) (voorloper van 20 ste -eeuwse classificaties) Acotyledonescryptogamen + een aantal verkeerd geïnterpreteerde eenzaadlobbigen Monocotyledonesomgrensd als vandaag Dicotyledonesonze “tweezaadlobbigen” + de gymnospermen

J. de Lamarck Flore françoise (1778) Flore françoise, ou description succinte de toutes les plantes qui croissent naturellement en France, disposée selon une nouvelle méthode d’analyse à laquelle on a joint la citation de leurs vertus les moins équivoques en médecine, et de leur utilité dans les arts Eerste determineersleutels Site Lamarck -

A.P. de Candolle (1778 ‑ 1841) Théorie élémentaire de la Botanique (1813)

A.P. De Candolle (volume 1-7) A. De Candolle (volume 8-17) Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis (1823 ‑ 1873). 17 delen met bijdragen door 35 auteurs 161 families, soorten

Bentham en Hooker Genera Plantarum (1862 ‑ 1883) beschrijvingen in de eerste plaats gebaseerd op eigen onderzoek van collecties

19de eeuwse exploraties 1544Dodoens4 1753Linnaeus, Sp. Pl De Candolle, Prodr Benth. & Hook., Gen. Pl. c Englerc Airy Shaw, Dictionary> Mabberley Mabberley ed.3 c. 250 c. 200

Systematische dierkunde van de 19de eeuw Lamarck Cuvier Geoffrey St Hilaire Jean-Baptiste de Monet de Lamarck

J. de Lamarck ( ) onder meer Philosophie Zoologique Postuleert de evolutie

Cuvier ( ) vier bouwplannen die zich niet van elkaar lieten afleiden (vergelijkende anatomie) 4 “embranchements” Vertebrata Mollusca Articulata (gelede dieren) Radiata (zeesterren, zee-anemonen...)

Cuvier Recherches sur les ossemens fossiles des quadrupèdes (1812; voorwoord Discours sur les révolutions du globe) Grondlegger van de paleontologie van vertebraten Catastrofentheorie postuleert uitsterving van soorten (na elke catastrofe een schepping!) Cuvier (1798) Onderkaak van Fossiele mammoet Indische olifant

Cuvier’s ‘wet van de correlatie van de organen’ "si les intestins d'un animal sont organisés pour ne digérer que de la chair récente, il faut que ses mâchoires soient construites pour dévorer une proie, ses griffes pour la saisir et la déchirer, ses dents pour la couper et la diviser, ses pattes pour la poursuivre et l'atteindre, ses sens pour l'apercevoir de loin. (...) De la forme d'une seule de ses parties, de la forme des dents, par exemple, on pourra déduire la forme du condyle (extrémité articulaire d'un os), celle des membres, celle des organes digestifs".

Etienne Geoffroy Saint-Hilaire ( ) Bouwplannen -> continuïteit tussen levensvormen - Ontogenetische studies -> “wet van de herhaling” Haeckel 1868: biogenetische grondwet [embryo’s 4 weken (schildpad, kip, hond, mens)]

Charles Darwin ( ) The origin of species by means of natural selection, or the preservation of favoured races in the struggle for life

Charles Darwin Questions About the Breeding of Animals (1839) Variation of Plants and Animals Under Domestication (1868)

The most interesting case which I have met with occurred in a colt of my own breeding. A bay mare (descended from a dark-brown Flemish mare by a light grey Turcoman horse) was put to Hercules, a thoroughbred dark bay, whose sire (Kingston) and dam were both bays. The colt ultimately turned out brown; but when only a fortnight old it was a dirty bay, shaded with mouse-grey, and in parts with a yellowish tint: it had only a trace of the spinal stripe, with a few obscure transverse bars on the legs; but almost the whole body was marked with very narrow dark stripes, in most parts so obscure as to be visible only in certain lights, like the stripes which may be seen on black kittens. These stripes were distinct on the hind-quarters, where they diverged from the spine, and pointed a little forwards; many of them as they diverged from the spine became a little branched, exactly in the same manner as in some zebrine species. The stripes were plainest on the forehead between the ears, where they formed a set of pointed arches, one under the other, decreasing in size downwards towards the muzzle; exactly similar marks may be seen on the forehead of the quagga and Burchell's zebra. When this foal was two or three months old all the stripes entirely disappeared. I have seen similar marks on the forehead of a fully grown, fallow-dun, cob-like horse, having a conspicuous spinal stripe, and with its front legs well barred.

Adolf Engler Die Natürlichen Pflanzenfamilien (1887 ‑ 1915, met K. Prantl): revisie tot op genusniveau van alle plantengroepen. Das Pflanzenreich (1900 ‑ 1953): een onbeëindigde opzet voor een nieuwe Species Plantarum: 107 delen, slechts 78 families van zaadplanten (en één mossenfamilie, de Sphagnaceae). Voor veel families de laatste wereldmonografie op soortniveau.

Eichler Blüthendiagramme (1875) Bouwplannen in de plantkunde

Wilhelm Hofmeister Ontdekker van de generatiewisseling >> samenhang mossen, varens en zaadplanten