Prehistorie (tot 3000 v. Chr) Oudheid (3000 v. Chr-500 n. Chr.) Tijd van jagers en boeren J/V samenleving Landbouwsamenleving Landbouwstedelijke sam. 10.000 v. Chr. Einde laatste ijstijd 3.500 v. Chr. Eerste steden Jagers verzamelaars Jagers-verzamelaars trekken Europa in -Nomadisch Landbouwrevolutie in de Vruchtbare Halve Maan Irrigatielandbouw langs Eufraat, Tigris en Nijl -Taakverdeling -Weinig bezit -Akkerbouw en veeteelt Ontstaan steden Overschotten -Sedentair Ontstaan bestuur -Uitvindingen Specialisatie Uitvinding schrift -Begin sociale verschillen Mythologisch wereldbeeld Sociale ongelijkheid Polytheïstische godsdienst Overzicht H1 t/m 4

Tijd van Grieken en Romeinen Oudheid (3000 v. Chr-500 n. Chr.) Tijd van Grieken en Romeinen Landbouwstedelijke samenleving Griekenland als voorbeeld van een landbouwstedelijke samenleving -Naast mythologisch denken ontstaat rationeel denken Griekenland -Wel culturele eenheid -Geen politieke eenheid -Filosofisch denken -Wetenschappelijk denken -Dezelfde taal -Monarchie -Dezelfde goden -Aristocratie -Dezelfde kunst -Oligarchie -Democratie (Athene wordt 507 v. Chr. Een democratie) Peloponnesische oorlog (460-445 v.Chr.) Overzicht H1 t/m 4

Tijd van Grieken en Romeinen Tijd van monniken en ridders Oudheid (3000 v. Chr-500 n. Chr.) Middeleeuwen (500 - 1500 n. Chr.) Tijd van Grieken en Romeinen Tijd van monniken en ridders 300 500 Landbouwstedelijke samenleving Landbouwsamenleving 146v. Chr. Griekenland veroverd door Romeinen Pax Romana verdwijnt Pax Romana +/- 100 v. Chr. Romeinse Rijk op z’n grootst zorgt voor welvaart Handel steeds moeizamer Steden verdwijnen Ontstaan autarkisch hofstelsel  Centraal gezag vanuit Rome 27 v. Chr. Overgang van Republiek naar Keizerrijk Geestelijkheid Adel Horige boeren Romanisering Christendom Snelle opkomst islam Overzicht H1 t/m 4

Tijd van steden en staten Middeleeuwen (500 - 1500 n. Chr.) Tijd van steden en staten Landbouwstedelijke samenleving Veiligheid keert terug Overschotten Specialisatie Ontstaan zelfstandige steden  Gaat meedoen met de geldeconomie en kan zo centraliseren Pausen gaan de Investituurstrijd aan Geestelijkheid Verliest macht door centralisatie Adel Burgers Streven naar zelfbestuur Boeren Expansie buiten Europa Gaan produceren voor de markt Overzicht H1 t/m 4