Frank Linde FOM & UvA Maagdenhuis 11 september 2006
Ontdekking v/h elektron: de TV
Statische elektriciteit
Ioniserende straling
Een “zwaar” elektron: muon Massa (g): Levensduur (s): oneindig (stabiel dus) Elektrische lading: 1 Elektron Massa (g): Levensduur (s): Elektrische lading: 1 Muon
anti-materie anti elektron anti quarks u d e anti up anti down materie elektron quarks u d e up down positron
oersaaie botsingen
saaie botsingen
E=mc 2 spannende botsingen hoge energie zware massa E=mc2E=mc2 Deeltjes versneller: 2 7,000,000,000,000 eV Kosmische straling: 1,000,000,000,000,000,000,000 eV
ATLAS Experiment NL: Stan Bentvelsen/UvA
neutrinos Waar bestaan we uit? c s quarks I IIIII u d e e b t u d e elektron - muon Kosmische straling Deeltjes versneller 200 3500 1 1
waterstof helium
Helium (He) Waterstof (H)
He H donkere energie & donkere materie
Direct bewijs donkere materie
Oorsprong kosmische straling? licht proton neutrino proton met veel energie licht proton neutrino
Pierre-Auger: Argentijnse pampa 1600 water Cherenkov detectoren 4 CCD fluorescentie detectoren 3000 km 2 oppervlakte
Kosmische douche: animatie
HiSPARC: Nederlandse scholen
ANTARES: Middellandse Zee
muon track
ICECUBE: Antarctica
Icecube 1 km 3 ijs noordelijk halfrond zuidelijk halfrond
Donkere materie? Deeltjes versneller paar creatie Kosmische straling ANTARES paar annihilatie
What is the origin of Ultra High Energy cosmic rays? SMARTMIX voorstel 2006