Basisstof 5: Voortplanting

Bas 5 HCG bij zwangerschap Hormoon HCG: Eerst gemaakt door bevruchte eicel Na 3 maanden door placenta Functie: Gele lichaam in stand houden (maakt progesteron), dus ook het baarmoederslijmvlies FSH en LH remmen

Bas 5 Embryonale ontwikkeling zygote 2 cellen 4 cellen 8 cellen veel cellen blastula (holle bal) doorsnede door een blastula Klievingsdelingen Klievingsdelingen: delingen waarbij geen groei plaatsvindt.

Bas 5 Embryonale ontwikkeling bevruchting ovulatie eerste klievingsdeling eileider eierstok blastocyt (ingenesteld) baarmoederslijmvlies baarmoeder Van ovulatie tot innesteling

Bas 5 Embryonale ontwikkeling baarmoederslijmvlies embryonaalknop blastulaholte Klompje cellen vlak voor de innesteling toekomstige embryo toekomstige dooierzak baarmoederholte baarmoederslijmvlies bloedvat Tijdens de innesteling (ongeveer 7 dagen na bevruchting) Het pre-embryo is een blaasje geworden (+/- 100 cellen) Dit blaasje zet zich stevig vast in baarmoederslijmvlies Vanaf nu spreken we van een embryo en van zwangerschap Slijmvlies wordt dikker Slijmprop ontstaat in baarmoedermond

Bas 5 Embryonale ontwikkeling Navelstreng Chorion Amnion holte Amnion Hechtsteel Dooierzak Dooierzak/blaasje  vormt eerste bloedcellen Ontstaan van holtes met vocht (vruchtwater) en vruchtvliezen: amnion en chorion

Bas 5 Embryonale ontwikkeling Slagader van moeder Ader van moeder Placenta Moederlijk deel Placenta Navelstreng Chorionvlokken met haarvaten Foetaal deel van placenta Bloedruimte Baarmoeder Navelstrengslagader Navelstrengader Navelstreng

Bas 5 Navelstreng Navelstreng: 2 navelstrengslagaders Van embryo naar placenta Koolstofdioxide en afvalstoffen 1 navelstrengader Van Placenta naar embryo Zuurstof en voedingsstoffen

Bas 5 Placenta Wat gaat door de placenta heen? O2, CO2 en voedingsstoffen Ziekteverwekkers (virussen en sommige bacteriën) Drugs, alcohol en nicotine Sommige geneesmiddelen Sommige antistoffen

Bas 5 Embryonale ontwikkeling 1-eiige tweeling 2-eiige tweeling Splitsing tot 7e dag Splitsing 13e – 15e dag: Siamese tweeling Dag 8 – 13 splitsing

Bas 5 De geboorte Na ongeveer negen maanden (39 weken) zwangerschap wordt het kind geboren. 1) De ontsluiting - Indaling: de eerste weeën vinden om de 15 tot 30 minuten plaats. Hierbij trekt het bovenste deel van de baarmoederwand zich samen. Het onderste deel van de baarmoederwand en de baarmoederhals worden rond het hoofdje van de foetus getrokken. Duurt 4 tot 8 uur. - Ontsluiting: de weeën komen om de 3 tot 5 minuten. De slijmprop in de baarmoederhals wordt uitgestoten en de opening in de baarmoederhals wordt groter tot maximaal 10 cm (volledige ontsluiting). De vruchtvliezen breken en het vruchtwater vloeit weg.

Bas 5 De geboorte 2) De uitdrijving De weeën worden steeds krachtiger en spieren in de buikwand gaan zich samentrekken (persweeën). Kan enkele seconden tot 2 uur duren. Stuitligging: eerst komt het kontje of voetje naar buiten. Dwarsligging: het kind kan niet via de vagina worden geboren. Door een operatie via de buikwand (keizersnede) komt het kind ter wereld.

Bas 5 De geboorte 3) De nageboorte De placenta, de resten van de navelstreng en de vruchtvliezen worden door samentrekking van de baarmoederwand losgewoeld. Ze worden ongeveer een kwartier na de baby uitgedreven.

Bas 5 De geboorte Welk gevaar bestaat als de moeder gaat ‘persen’ terwijl de ontsluiting nog niet volledig is? Het gevaar bestaat dat de baarmoederhals inscheurt. Waarom wordt het huidsmeer van een pasgeboren baby er niet meteen afgewassen? Het huidsmeer biedt bescherming tegen ziekteverwekkers. Waarom wordt een pasgeboren baby ondersteboven gehouden? Om mogelijk slijm uit de longen te laten lopen. Waardoor komt de ademhaling bij een pasgeboren baby op gang? De ademhaling bij een pasgeboren baby komt op gang onder invloed van een stijging van het koolstofdioxidegehalte van het bloed van de baby (via afklemmen en doorknippen van de navelstreng).