Maaike de Haardt Fac. FTW i.o

 Maken wij tijd of maakt de tijd ons? Druk, druk, druk.....  Tijd is een constructie  Historisch bepaald, veranderlijk, afhankelijk van meetapparatuur, geografische context  Verbonden met wereldbeeld

 Lineaire tijd  Dominante, ‘gewone’ tijdsbesef  Kloktijd  Rechte lijn van begin naar (oneindige) horizon  Cultuur  Chronos  masculien  Cyclische tijd: beschouwd als:  ‘primitief’  Circulair, herhaling  Mythisch  Natuur  A-historisch  Feminien  Niet-christelijk

 Is bedoeld als cultuur-kritisch tegenstem- tegen lineair chronocentrism- want  Chronocentrisme laat ‘geen tijd’ voor ‘dingen die er echt toe doen’ (kro-slogan), geen ruimte voor spiritualiteit  Maar:  Romantisering ‘vroeger’?  Oppositionele patstelling? Reproductie dualisme en statische opvattingen  Tijd –lineair en cyclisch- is niet eenduidig

 Verschillende soorten tijdbeleving- werk, emoties, crisis, relaties- in leven alledag  Gelijktijdheid en ongelijktijdigheid van tijdservaringen  Dualistische tegenstellingen werken hier niet  Alledaagse leven ontmaskert macht en logica van kloktijd  Bijbelse inspiratie: Prediker en de Evangelies  Poëzie: Vasalis

 Ik trek mij terug en wacht.  Dit is de tijd die niet verloren gaat:  Iedere minuut zet zich in toekomst om.  Ik ben een oceaan van wachten,  waterdun omhult door ‘t ogenblik.  Zuigende eb van het gemoed,  Dat de minuten telt en dat de vloed  Diep in zijn duisternis bereidt.  Er is geen tijd. Of is er niets dan tijd?  Maria Vasalis, uit Parken en Woestijnen

 Vasalis: relativering of intensivering tijd? Welke tijd?  Verwondering: in de tijd zijn en buiten de tijd zijn  Ruimte minstens zo belangrijk voor zin en betekenis: ruimte maken, plaats beleven  (opnieuw de dichter: Rutger Kopland)

 Religie en spiritualiteit van lineaire moderniteit droegen bij aan dominantie kloktijd en verlies ‘spiritualiteit’  Sporen uit Christelijke traditie roepen op tot andere manieren van kijken en op andere plaatsten (Makom)  Opnieuw de dichter: William Blake

 To see a world in a grain of sand  And a heaven in a wild flower,  Hold infinity in the palm of your hand  And eternity in an hour. Tijd maken is niet nodig: Openheid, aandacht en verwondering