Kinderen over geweld Aandachtspunten voor het perspectief van kinderen in de uitwerking van indicatoren voor het recht op bescherming tegen geweld. Dr. An Piessens, directeur Kind & Samenleving

2

Indicatoren en kinderen Veranderingen in kijk op indicatoren over het leven van kinderen Meer focus op subjectieve perceptie van kinderen Het kind als eenheid Naast ‘overleven’ ook aandacht voor positieve indicatoren … (Ben-Arieh, 2009) Perspectief van kinderen op constructie van indicatoren 3

Perspectief van kinderen Kinderen over geweld Wat beschermt kinderen tegen geweld? 4 © Diego Franssens voor K&S

Perspectieven van kinderen Dagelijks leven ~ leefwereld ~ beleefde en geleefde realiteit 5 Jonge mantelzorgers?

Perspectieven van kinderen 6 © Kind & Samenleving

Agency Relaties Wederkerigheid 7 © Gerda Dendooven voor K&S

8 Autonomie Ruimte Controle verwerven

Perspectieven van kinderen Wat zien we over het oog? Belang van huisdieren (zie ook Hanafin & Brooks, 2009) 9 Foto:

Perspectieven van kinderen op geweld 10

Kinderen en geweld Zorg en gezag Verschilt naargelang context (thuis, school, vrijetijd) Concrete gebeurtenissen Oordeel over deze concrete gebeurtenissen 11

Kinderen en geweld Vernederen op school Vloeken op iemand Je met opzet beledigen Grof en kwetsend uitschelden Iemand die roept om je beschaamd te doen voelen Iemand die je met opzet dom of belachelijk doet voelen Iemand die iets kapot maakt of vernielt Iemand die je dreigt slechte punten te geven, terwijl je dit niet verdient Apart zetten 85% Vooral leeftijdsgenoten Vernederen Seksueel geweld & grensoverschrijdend gedrag Extreme straffen Fysieke straffen Kwetsende opmerkingen (Geweld, gemeld en geteld) 12

Vernedering op school “De leerkracht moet niets van mij hebben” “Eindelijk behandelen ze me eens als een mens.” Geweld??? 13

14 “It’s a problem in every part of society. It doesn’t matter if you’re rich, or whether you’re poor. It doesn’t matter what your race is. Where you come from, what language you speak. This is a problem for all of us. And it is not a new problem.” The Huffington Post, Queen Latifah on Domestic Violence (posted 19 Sept 2014)

Geweld is deel van de leefwereld van kinderen Rekening houden met perspectieven van kinderen Wat vertellen kinderen over hun leven? (En vinden ‘we’ dat normaal?) Wat vinden kinderen zelf niet OK, hoe willen we daarmee omgaan? (Zelfs al vinden ‘we’ het gewoon.) Wat helpt kinderen in dergelijke situaties? ≠ kinderen beperken tot hun leefwereld 15

Perspectieven van kinderen op bescherming tegen geweld 16

Bescherming tegen geweld: perspectieven van kinderen Perspectieven ~ beperkt tot leefwereld ~ empathie met anderen? Perspectieven op bescherming en op indicatoren > perspectief op zorg, gezag, geweld > perspectief op hulp krijgen en hulp aanvaarden > respect voor autonomie en relaties 17

Bescherming tegen geweld? Door bekenden Controle(verlies) (~agency) Zelf oplossen Hulp – vertrouwen Door ‘onbekenden’ Bescherming of straf Vertrouwen kan je niet institutionaliseren 18

Bescherming tegen geweld Systemische en organisatorische maatregelen Bvb -Antipestbeleid op school -Vertrouwensfiguur op school Impact in de leefwereld Bvb - Is er een persoon die jij vertrouwt op school? 19

Indicatoren en perspectieven van kinderen 20

Indicatoren op 3 niveaus 1 Taal aanbieden om geweld bespreekbaar te maken (Meire et al. 2014, Advies voor een kindvriendelijk 1712) 21

Indicatoren op 3 niveaus 2 Wat zeggen kinderen er zelf over? Prevalentie Incidentie 22

Indicatoren op 3 niveaus Een maatregel installeren (Is er een vertrouwensfiguur?) ≠ Zich beschermd weten (Kan je iemand vertrouwen op school?) 3 Bescherming en ondersteuning tegen geweld 23

Indicatoren Waarvan? Van de systematische inspanning van volwassenen en organisaties? Van wat kinderen als ‘beschermend’ ervaren? Vertrouw je iemand? helpt iemand je? Durf je zelf naar iemand te stappen? Weet je de weg? 24