De geschiedenis van de Sterrenkunde van Newton tot nu (deel II)

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Les 7 dd. 4 Maart 2013 Rietveld-Lyceum Doetinchem De OERKNAL / BIG BANG v.s.w.
Advertisements

Atoombouw. Atoombouw Stapstenen in de evolutie van het atoommodel.
Niels Tuning (Nikhef) Materie, anti-materie en donkere materie
5. Modellen voor atoombouw
De LHC: Reis naar het Allerkleinste… Niels Tuning (Nikhef)
Het atoom Natuurwetenschappen T4 - Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck.
College Fysisch Wereldbeeld versie 5
Atoom(elektron)modellen
Darwins Familie Johan van Rhijn.
De large hadron collider: reis naar het middelpunt van het atoom
Witte dwergen, Neutronensterren en Zwarte Gaten
J.W. van Holten Metius, Structuur en evolutie van de kosmos.
Bouw poort Waarachtig
Tijd en ruimte in de astrofysica maart 2005
College Fysisch Wereldbeeld 2
College Fysisch Wereldbeeld 2
Sterrenstelsels Docent: Paul Groot & Gijs Nelemans
Het Uitdijend Heelal Prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP
Evolutie: van Kosmos tot Mens Het Heelal Elementaire deeltjes Ontstaan van de elementen Soortsvorming Evolutie op het DNA-niveau De bioinformatische analyse.
Evolutie: van Kosmos tot Mens Het Heelal 29 sept.Ons wereldbeeld (Rintro + R1) 29 sept.Ons wereldbeeld (Rintro + R1) 6 okt.Sterren stralen (R2 + R3) 6.
2. De Drie-Kelvinstraling De inertie van de wetenschap Waarnemingen Planckse straling in uitdijend heelal Een hete oerknal Recombinatie Nucleosynthese.
1. Newtoniaanse Kosmologie GeschiedenisGeschiedenis De FriedmannvergelijkingenDe Friedmannvergelijkingen Open en gesloten heelalOpen en gesloten heelal.
HOVO cursus Kosmologie Voorjaar 2011 prof.dr. Paul Groot dr. Gijs Nelemans Afdeling Sterrenkunde, Radboud Universiteit Nijmegen.
De Lijken van Sterren Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP
Het Relativistische Heelal prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen.
Zwarte Gaten Prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde
Licht van de sterren Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen
HOVO cursus Kosmologie Voorjaar 2011
Een bizar heelal: Steeds snellere uitdijing!
In de loop van de geschiedenis
Ontstaan van het heelal
Deeltjes en straling uit de ruimte
De LHC is rond Ivo van Vulpen (Nikhef/UvA)
Zoektocht naar de elementaire bouwstenen van de natuur
Deeltjesfysica Bestudeert de natuur op afstanden < m m
Fundamenteel onderzoek naar elementaire deeltjes
Frank Linde NIKHEF bestaan we uit? Waar 22 mei 2006, Den Haag De Waag, Amsterdam, 6 april 2007.
21 oktober Inhoudsopgave Waar is alles uit opgebouwd? Hoe testen we deze theoriën? Het LHCb experiment Wat heb ik gedaan? Wat zijn mijn conclusies?
De LHC: Zoektocht naar de elementaire bouwstenen van de Natuur Niels Tuning (Nikhef) 25 mei 2012.
Elementaire Deeltjes in het Standaard Model en…?
Darwins Wereld Annet van Melle. Charles Robert Darwin
2. De Drie-Kelvinstraling De inertie van de wetenschapDe inertie van de wetenschap WaarnemingenWaarnemingen Planckse straling in uitdijend heelalPlanckse.
De Zon en Licht Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP
De Dubbele dans der Sterren
Welkom in de wereld op zijn kop Deel 2
De gravitatiekracht.
HOVO cursus Kosmologie Voorjaar 2011
Les 7 dd. 4 December 2012 Rietveld-lyceum Doetinchem De OERKNAL / BIG BANG v.s.w. Corona Corona Borealis Zevenaar.
Hogeschool Rotterdam L. Gernand| ELEKTRON
en de waarschijnlijke toekomst Astrofysisch Instituut
Creativiteit in de kosmos: onze ultieme schatkamer
De blauwe lucht avondrood waar komt dit vandaan?.
Fysica van het Dagelijks Leven
Waar is al de antimaterie gebleven?
Frank Linde FOM & UvA Maagdenhuis 11 september 2006.
Algemene relativiteitstheorie
Jo van den Brand HOVO: 4 december 2014
China.
Het Scholierenproject “Kosmische Straling”: Een speurtocht naar bijzondere signalen uit het heelal Johan Messchendorp, KVI 2003.
Jo van den Brand HOVO: 27 november 2014
Deze dia tonen voor de voorstelling
De grens van het waarneembare heelal Space Class Sonnenborgh 5 oct 2010 John Heise, Universiteit Utrecht SRON-Ruimteonderzoek Nederland.
Straling van Sterren Hoofdstuk 3 Stevin deel 3.
Op zoek naar het allerkleinste, om grote vragen te beantwoorden
Thema Zonnestelsel & Heelal Paragraaf 3 Sterren en materie
Vandaag les3 Vorige: inleiding – Big Bang Big bang Heelal als geheel
3 4.
Vorige keer: Hoe weten we dit allemaal? Wordt alles steeds complexer?
In het nieuws. In het nieuws Herhaling vorige les: Hubble kijkt mbv roodverschuiving buiten de Melkweg en ziet expanderend heelal met meerdere andere.
Newtoniaanse Kosmologie College 8: deeltjesfysica en het vroege heelal
Transcript van de presentatie:

De geschiedenis van de Sterrenkunde van Newton tot nu (deel II) Structuur en evolutie van sterren Cosmologie Tycho Brahe (1546-1601) in zijn sterrenwacht “Uraniborg” (Denemarken)

Sir Isaac Newton (1642-1727)

Christiaan Huygens (1629-1695) 1678: Golftheorie van het licht

Gottfried Leibniz (1646-1716) 1684: Differentiaal rekening

1684: Berekent de elliptische Sir Edmund Halley (1656-1742) 1684: Berekent de elliptische baan van de komeet 1718: Meet eigenbeweging van sterren

George Berkeley (1685-1753) 1721: Zonder massa bestaat de ruimte niet

Euclides van Alexandrië: - 325 tot -265 In welke ruimte ? VLAKKE MEETKUNDE ? Euclides van Alexandrië: - 325 tot -265

Carl Friedrich Gauss: 1777 - 1860 De som van de hoeken van de driehoek “Inselberg, Brocken, Hoher Hagen” is nochtans 180°

Georg Friedrich Bernhard Riemann: 1826 - 1866 Positief gekromde ruimtes

Nikolai Ivanovich Lobachewski 1792 - 1856 Negatief gekromde ruimtes Janos Bolyai 1802 - 1860 Nikolai Ivanovich Lobachewski 1792 - 1856 Negatief gekromde ruimtes

Anton Pannekoek (1873-1960) : Melkwegstelsels tellen

1781: Kritiek van het zuivere verstand Immanuel Kant (1724-1804) 1781: Kritiek van het zuivere verstand 1755: Het universum ontstond uit een roterende nevel. Het universum bevat een oneindige hiërarchie

1766: Waterstof is een element Henry Cavendish (1731-1810) 1766: Waterstof is een element 1797: Bepaling van de gravitatie constante

Pierre-Simon Laplace (1749-1827): het zonnestelsel is stabiel Joseph-Louis Lagrange (1736-1813) 1772: Lagrange-punten 1788: Lagrange mechanica

1782: Catalogus van dubbelsterren Beweging van de zon door de ruimte William Herschel (1738-1822) 1782: Catalogus van dubbelsterren Beweging van de zon door de ruimte 1800: IR-straling van de zon Heinrich Olbers (1758-1840) 1823: Waarom is de nachthemel donker ?

1801: Ontdekking van UV-straling Johann Ritter (1776-1810) 1801: Ontdekking van UV-straling Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923) Nobelprijs 1901 1896: Ontdekking van X-straling

1830: “De aarde is vele miljoenen jaren oud” Charles Lyell (1797-1875) 1830: “De aarde is vele miljoenen jaren oud”

Gustave-Gaspard Coriolis (1792-1843) 1835: De “Coriolis-kracht”

Wilhelm Friedrich Bessel (1784-1846) 1838: De parallax van 61 Cyg (1/3 “) 1844: De begeleider van Sirius

Sirius B op 8,61 lichtjaar

1840: “Sterren zullen nooit hun samenstelling Auguste Comte (1798-1857) 1840: “Sterren zullen nooit hun samenstelling of hun fysische structuur prijsgeven”

Joseph Fraunhofer (1787-1829) 1814: Solar spectrum

Gustav Kirchhoff (1824-1887) (1861) De zon en de aarde bevatten dezelfde chemische elementen (1863) William Huggins (1824-1910) vindt hetzelfde voor de sterren

Door William Huggins in 1868 gevonden in de spectra van de sterren Christian Doppler (1803-1853) 1842: Het Doppler-effect

ontdekt het element “Helium” op aarde Lockyer Sir Norman Lockyer (1836-1920) ontdekt het element “Helium” op aarde In 1868 door Pierre-Jules Janssen (1824-1907) ontdekt in de zon

1846: “De aarde is 100 miljoen jaar oud” 1848: De Kelvin-schaal Lord Kelvin (1824-1907) William Thomson 1846: “De aarde is 100 miljoen jaar oud” 1848: De Kelvin-schaal 1851: Het nulpunt van de Kelvin schaal

koudste plaats op aarde” Heike Kamerlingh Onnes: 1853-1926 Nobelrijs 1913 In 1908 was Leiden “de koudste plaats op aarde” 0,9°K Vloeibaar Helium

Urbain Jean Le Verrier: 1859 “Abnormale” periheliumbeweging van Mercurius

Voert de term “entropie” in De periodieke tabel der elementen Rudolf Clausius (1822-1888) 1865 Voert de term “entropie” in Dmitri Mendeleyev (1834-1907) 1871 De periodieke tabel der elementen

Josef Stefan 1879: De wet van Stefan Wilhelm Wien (1864-1928) Nobelprijs 1911 1893: De verschuivingswet

1884: De wet van Stefan-Boltzmann voor “zwarte stralers” Ludwig Boltzmann (1844-1906) 1884: De wet van Stefan-Boltzmann voor “zwarte stralers” Max Planck (1858-1947) ± 1900: De stralingswet De constante van Planck

Ejnar HERTZSPRUNG (1873-1967) Henry Norris RUSSELL (1877-1957) Het H-R diagram (1911)

Ole Rmer Albert Michelson (1852-1931) Nobelprijs 1907 1879 c = 299.792 km/s (1644-1710) c = 225.000 km/s

1887: Het experiment van Michelson & Morley c = universele constante

1889: zware massa = trage massa Roland von Eötvös (1848-1919) 1889: zware massa = trage massa Ernst Mach (1838-1916) 1893: Het “Mach” beginsel

De Lorentz-transformaties Nobelprijs 1902 Hendrik Lorentz (1853-1928) De Lorentz-transformaties Pieter Zeeman (1865-1943) Het Zeeman-effect

1908: Nobelprijs Scheikunde 1898: a-straling zijn He-kernen Ernest Rutherford (1871-1937) 1908: Nobelprijs Scheikunde 1898: a-straling zijn He-kernen b-straling zijn elektronen Een atoom bestaat vooral uit lege ruimte Paul Villard (1860-1934): 1900 g-straling Pyotr Lebedev (1866-1912): stralingsdruk

“Het golfkarakter van deeltjes” Louis de Broglie (1892-1987) Nobelprijs 1929 “Het golfkarakter van deeltjes”

Nobelprijs Scheikunde 1908 1913: Het atoom-model van Bohr Niels Bohr (1885-1962) Nobelprijs Scheikunde 1908 1913: Het atoom-model van Bohr

Vader van de kernfysica c is een absolute bovengrens Henri Poincaré (1854-1912): Vader van de kernfysica c is een absolute bovengrens

Experimenteel bevestigd door Cockroft en Walton E = M c2 1915 Albert Einstein (1879-1955) Nobelprijs 1921 Experimenteel bevestigd door Cockroft en Walton in 1932

1908: Meetkundige eenmaking Schwarzschild-metriek beschrijft Hermann Minkowski (1864-1909) 1908: Meetkundige eenmaking van “ruimte en tijd” Karl Schwarzchild (1873-1916) 1916: Schwarzschild-metriek beschrijft kromming van de ruimte

De zoneclips van 1919 in Sobral Arthur Eddington (1882-1944) De zoneclips van 1919 in Sobral (Brazilië)

1917: Model voor statisch heelal 1923: Model voor heelal met Willem de Sitter (1872-1934) 1917: Model voor statisch heelal 1923: Model voor heelal met “Hubble wet” 1933: “Vlak” expanderend heelal Alexander Friedmann (1888-1925) 1922 Model voor expanderend/ oscillerend heelal

De wet van Edwin Hubble (1889 - 1953) 1923-1929 Vesto Slipher (1875-1969) 1925: Meet rood verschuiving van galaxieën H0 = 75 km/s.Mpc

Expanderend universum Georges Lemaître 1894-1966 1927: Model voor Expanderend universum

1924: Het uitsluitingsbeginsel Quantum mechanica Wolfgang Pauli (1900-1955) 1924: Het uitsluitingsbeginsel 1926: De faseruimte 1931: Het neutrino Satyendra Bose (1894-1974) 1924: Fotonen zijn bosonen

1926: De Schrödinger-vergelijking” Samuel Goudsmit (1902-1978) George Uhlenbeck (1900-1988) 1925 : Het elektron spin Erwin Schrödinger (1887-1961) 1926: De Schrödinger-vergelijking”

1925: Elektronen zijn fermionen 1926: Het onzekerheidsbeginsel Enrico Fermi (1901-1954) 1925: Elektronen zijn fermionen Werner Heisenberg (1901-1976) 1926: Het onzekerheidsbeginsel

Eenmaking van Electromagnetisme Extra dimensies zijn opgerold Theodor Kaluza (1885-1954) 1921: Eenmaking van Electromagnetisme en Relativiteit Extra dimensies zijn opgerold Snaren-theorie Membraan-theorie

1932: Identificatie van het neutron Lev Landau (1908-1968) Nobelprijs 1962 1932: Neutron-sterren moeten bestaan James Chadwick (1891-1974) Nobelprijs 1935 1932: Identificatie van het neutron

Julian Schwinger (1918-1994) 1937: Het neutron heeft spin = 1/2

Subrahmanyan Chandrasekhar (1910-1995) Nobelprijs 1991 1935: Massa-limiet voor de witte dwerg

energie uit kernfusiereacties” Hans Bethe (1906) Nobelprijs 1967 1938: “Sterren halen hun energie uit kernfusiereacties” Met Carl Friedrich von Weizsacker

Julius Robert Oppenheimer (1904-1967) 1931 (met Paul Dirac en Herman Weyl): Anti-materie 1938: Bovenmassa voor een neutron-ster 1939: Een instortende neutron-ster wordt een zwart gat

1948: Het “Steady-State” heelal 1964: Big-Bang nucleosynthese Fred Hoyle (1915-2001) 1948: Het “Steady-State” heelal 1964: Big-Bang nucleosynthese van helium Ilya Prigogine (1917) Nobelprijs Scheikunde 1977 1955: Onomkeerbare processen

“het horizon probleem” (1953) Cosmologische achtergrondstraling Ralph Alpher ontdekte samen met Robert Herman “het horizon probleem” (1953) en de 3K Cosmologische achtergrondstraling

Emilio Segré (1905) -Nobelprijs 1959- [1] 1955: ontdekking van het anti-proton [4] [1] [2] Owen Chamberlain (1920) [4] Emilio Segré (1905) -Nobelprijs 1959- [1] Clyde Wiegand (1915-1996) [2]

Fred Reynes (1918-1998) -Nobelprijs 1995- en Clyde Cowan ontdekken in 1956 het neutrino en het anti-neutrino

om Schwarzschildruimte te Martin Kruskal (1925) 1960: Nieuwe Meetkunde om Schwarzschildruimte te bestuderen

1964: “Zwarte gaten omvatten een wiskundige singulariteit” Roger Penrose (1931) 1964: “Zwarte gaten omvatten een wiskundige singulariteit”

Maarten Schmidt (1929) 1963: quasars

Penzias Wilson

3 K kosmische achtergrondstraling Nobelprijs 1978 voor Arno Penzias (°1933) en Robert Wilson (°1936): ontdekking in 1965 3 K kosmische achtergrondstraling (2,726 K)

Variaties van de kosmische achtergrondstraling Rood is lichtjes warmer en blauw lichtjes kouder dan de gemiddelde waarde van 2,726 K

Henk van de Hulst (1918-2000) En Jan Oort (1900-1992)

De differentiële galactische rotatie M1 - M1,obs = ontbrekende massa Keplerwet v > vKepler M1 > M1,obs M1 - M1,obs = ontbrekende massa

Drie criteria voor de overwinning van de materie op de anti-materie Andrey Sakharov (1921-1989): 1967: Drie criteria voor de overwinning van de materie op de anti-materie

1967: Pulsars Antony Hewish (1924) Nobelprijs 1974 Jocelyn Bell (1943)

Russell Hulse (1950) en Joseph Taylor (1941) Nobelprijs 1993 PSR 1913+16

De dichtheid van de neutron-ster is groter dan de dichtheid van het neutron 1974 1 NEUTRON = 3 QUARKS Up = 2/3 Down = 1/3 Burton Richter (1931) Samuel Ting (1936) Nobelprijs 1976

1969 (met Roger Penrose): Singulariteit in de Big Bang 1942 1969 (met Roger Penrose): Singulariteit in de Big Bang 1970: Zwarte gaten stralen

Inflatie van het heelal Alan Guth (1947) 1980: Inflatie van het heelal

Het horizon-probleem wordt opgelost door Inflatie

= quantum mechanica, gravitatie, relativiteit Planck tijd = = quantum mechanica, gravitatie, relativiteit