… als voorwaarde voor verantwoordelijkheid (hoofdstuk 2) Vrije wil … als voorwaarde voor verantwoordelijkheid (hoofdstuk 2)
Vrije wil en verantwoordelijkheid Met ‘vrije wil’ bedoelen we het soort controle over je eigen gedrag dat vereist is voor verantwoordelijkheid. Als je niet uit vrije wil handelt, dan ben je ook niet verantwoordelijk voor die handeling. Context: recht, opvoeding en straf.
Straf Vier redenen waarom we straffen (doelen): Opvoeding Bescherming Afschrikking Vergelding De eerste drie zijn praktisch, de laatste meer principieel in de zin dat vergelding lijkt te impliceren dat je de straf verdient. Zie ook strafrecht.
Determinisme
Genetisch determinisme De opvatting dat ons gedrag en wie we zijn (in ieder geval voor een deel) wordt bepaald door onze genen. Bijvoorbeeld: de kleur van je ogen, je temperament, stoornissen, talenten …
Sociaal determinisme Het idee dat sociale interactie bepalend is voor ons toekomstige gedrag. Bijvoorbeeld: opvoeding, vrienden, familie, mensen in je wijk …
Natuurwetmatig determinisme Iedere gebeurtenis volgt noodzakelijk uit eerdere gebeurtenissen in combinatie met de natuurwetten (denk aan de wet van de zwaartekracht of de wet van behoud van energie). Zie ook de knikkerbaan.
Kuklinski en PAP Principe van alternatieve mogelijkheden: handelen uit vrije wil vereist dat je ook iets anders had kunnen doen. Verdient Kuklinski straf (retributie)? Kunnen mensen straf verdienen?
Incompatibilisme Hard determinisme (p. 37 Vrije wil) Libertarisme (p. 38 Vrije wil) Later: compatibilisme (paragraaf 2.4) NB: dit gaat telkens over vrije wil als voorwaarde voor verantwoordelijkheid!
Filmtips http://vrijewil.info/?s=kuklinski http://vrijewil.info/filmtip-the-wave/ http://vrijewil.info/filmtip-the-woodsman/
Huiswerk