Module 4: Winnen met aandelen (R. van der Elst)

Module 5: What works on Wall Street (J.O’Shaughnessy)

3. Typologie 3.1. Bondig overzicht van de diverse soorten obligaties 3.1.1. Overheidsleningen 3.1.1.1. België * OLO (obligation linéaire - lineaire obligatielening) versus klassiekers * ontstaan OLO markt * 3 kenmerken * couponstructuur

3. Typologie 3.1.1.2. Duitsland * Unverzinsliche Schätzungsweisungen looptijd maximaal 2 jaar * Bundeskassenobligationen looptijd 2 tot 6 jaar * Bundesobligationen 5 jaar * Bundesanleihen looptijd 6 tot 30 jaar

3. Typologie De Landesbanken * financiële instellingen naar publiek recht die zijn opgericht als thesaurier van de Länder * 3 waarborgniveaus Anstaltsrat (lokale overheid moet de economische leefbaarheid van de instelling garanderen) Gewährträgerhaftung (aansprakelijkheid ten aanzien van alle bestaande en zelfs achtergestelde verbintenissen) Länderausgleichsprinzip (verplichting tot steun)

3. Typologie * Profilering als commerciële banken * Verlaging van rating als gevolg van mogelijks verlies van staatswaarborg * Grand-fathering principe

3. Typologie 3.1.1.3. Verenigd Koninkrijk * Drie soorten Gilts straights - convertibles - irredeemable * Ze zijn gekend onder allerlei namen: Exchequer - Treasury - Funding - Redemption - War Loan - Transport - Gas …..

3. Typologie 3.1.1.4. Frankrijk * BTN (Bons du Trésor Négotiables). Twee soorten: de BTF (Bons Taux Fixe) en de BETAN (Bons taux fixe et à intérêts annuels) * OAT (obligation assimilables du Trésor)

3. Typologie 3.1.1.5. Verenigde Staten * T- Bills * Notes * Bonds * Municipal Securities

3. Typologie 3.1.2. Obligaties geëmitteerd door internationale instellingen 3.1.3. Corporate bonds of vennootschapsobligaties 3.1.3.1. Classificatie volgens coupon (vast - variabel - step-up) 3.1.3.2. Classificatie volgens waarborg (gewoon - achtergesteld)

3. Typologie 3.2. Euro - obligaties 3.2.1. Definitie 3.2.2. Primaire vs. secundaire markt 3.2.3. Rating agencies : S&P - Moody’s 3.2.4. Materiële leverbaarheid 3.2.5. Appreciatiefactoren (debiteur - looptijd - munt) 3.2.6. Voor welk type belegger? 3.2.7. Waar te vinden?

3. Typologie 3.2.8. Emissieproces op de primaire markt 3.2.8.1. Traditioneel syndicaat * lead manager * placing power * co-managers * underwriters * selling group 3.2.8.2. Commissiestructuur (mgt fee - underwriting fee - selling concessio)

3. Typologie 3.2.8.3. De grijze markt In 1978 afficheerde Ross & Partners Securities pre-market prijzen. Affichering op scherm 3.2.8.4. Bought deals Bought deal is de exponent van de gewijzigde mentaliteit die zich heeft voorgedaan in de financiële markten: men is geëvolueerd van een relationship naar een transaction mentality

3. Typologie 3.2.9. Secundaire markt 3.2.9.1. Organisatie * verschil tussen staatsleningen en euro obligaties die op de secundaire markt verhandeld worden zit in de ruime variëteit van de tweede soort * liquiditeit is van essentieel belang - fungibele emissies * liquiditeit heeft een impact op het rendement

3. Typologie 3.2.9.2. Settlement * Euroclear (Morgan Guaranty Trust Company of New York) * Cedel (in handen van een aantal banken) * de “bridge”

3. Typologie 3.3. Converteerbare obligaties 3.3.1. Definitie * De houder van een converteerbare obligatielening kan deze omzetten naar aandelen en dit tegen vooraf vastgestelde voorwaarden * Het Belgisch versus het Amerikaans systeem * De exchangeable obligatie: een geval apart

3. Typologie 3.3.2. Een fictief voorbeeld Bedrijf X Looptijd obligatie 10 jaar coupon 10% conversie ratio 50 nominale waarde 1000 USD huidige marktwaarde van de obligatie 950 USD huidige koers van het aandeel X 17 USD dividend per aandeel 1 USD

3. Typologie * conversie ratio: het aantal aandelen dat de obligatiehouder zal kunnen verwerven indien hij zijn recht uitoefent. * de initiële conversie prijs tegen de welke de obligatiehouder aandelen kan verwerven is de a pari waarde van de obligatie gedeeld door de conversie ratio * in uitzonderlijke gevallen behoort een zachte of een harde put tot de mogelijkheden

3. Typologie 3.3.3. Minimale waarde van een converteerbare obligatielening * Conversie waarde van de converteerbare obligatie is de waarde van deze obligatie als deze onmiddellijk wordt omgezet. Het is met andere woorden de huidige koers van het aandeel vermenigvuldigd met de conversie ratio * straight value * De minimale waarde is het hoogste getal van de twee berekeningen

3. Typologie * Zo niet is arbitrage mogelijk: conversie waarde > straight value straight value > conversie waarde * Voorbeeld onderneming X

3. Typologie 3.3.4. Conversie prijs en conversie premie * De conversie prijs is de marktprijs van de convertible gedeeld door de conversieratio. * De conversie premie is het verschil tussen de conversie prijs en de huidige koers van het aandeel. * De conversie premie ratio is de conversie premie per aandeel gedeeld door de huidige koers van het aandeel

3. Typologie Voorbeeld Bedrijf Y obligatie met looptijd 7 jaar coupon 5.25% conversie ratio 2.7777 nominale waarde 100 USD huidige marktprijs van de obligatie 110 USD huidige koers van het aandeel Y 43 USD

3. Typologie ? Bereken de initiële conversieprijs, de conversie waarde, de conversie prijs, de conversie premie en de conversie premie ratio.

3. Typologie 3.3.5. Terugverdientijd * pay back periode = conversie premie per aandeel gedeeld door het gunstig inkomsten verschil per aandeel * het gunstig inkomsten verschil per aandeel is gelijk aan: [coupon interest obligatie - (conversie ratio vermenigvuldigd met het dividend per aandeel)] / conversie ratio ? Bereken de premie terugverdientijd voor onderneming X.

3. Typologie 3.3.6. Specifieke kenmerken * omzettingsmogelijkheid * lage rente * inventiviteit van debiteuren is hoog * bond en equity equivalent * fysieke leverbaarheid

3. Typologie 3.3.7. Pro’s en cons om te beleggen in een converteerbare obligatielening. * Quid indien het aandeel na 1 maand is gestegen tot 34 USD? * Quid indien het aandeel na 1 maand is gedaald tot 7 USD?

3. Typologie 3.3.8. Optiebenadering

3. Typologie 3.3.9. Appreciatiefactoren * kwaliteit van de debiteur * rendement * duurtijd van de conversie * conversie premie mag niet te hoog zijn * is de lening vervroegd terugbetaalbaar of niet?

3. Typologie 3.3.10. Waar te vinden? * Vorig jaar brachten Europese emittenten meer dan 33 miljard euro naar de markt. * Telecombedrijven maken gretig gebruik van deze financieringsmogelijkheid * Ratings worden steeds minder aangevraagd.

3. Typologie 3.4. Reverse convertibles 3.4.1. Definitie 3.4.2. Verschil met de converteerbare 3.4.3. Technisch bekeken een reverse convertible = Aankoop gewone obligatie + geschreven put.

3. Typologie 3.4.4. Klassiek voorbeeld KBC International Finance coupure 100.000 LUF koers 102% coupon faciaal 9% RV 15% Op eindvervaldatum ontvangt de houder van de obligatie ofwel een pakket van 63 ABN (koers op 10/7/98 51.2 NLG) en 17 Philips (180.2 NLG) op voorwaarde dat dit pakket < 100.000 LUF is.

3. Typologie 3.4.5. Varianten 3.4.5.1. Aandelen, indexen en mandjes 3.4.5.2. Klassieke versus Amerikaanse RCs * Klassieke RC: uitoefening is enkel mogelijk op eindvervaldatum * Amerikaanse RC: uitoefening is mogelijk op elk ogenblik; knock-ins & knock-outs.

3. Typologie Knock-in: ABN Amro 1999-2001 11%, 60.46 Nokia, indien koers Nokia daalt tot 20.675 euro. Knock-out: Rabo Securities 2000-2002 9.5% ING aandelen , terugbetaling in ING indien de koers van het aandeel gedurende de hele looptijd van de lening onder de 67.5 euro blijft.

3. Typologie 3.4.6. Liquiditeit 3.5. Emerging markets Bonds Brady bonds Brady landen (Argentinië, Brazilië, Costa Rica, Dominikaanse Republiek, Ecuador, Mexico, Uruguay, Venezuela, Bulgarije, Jordanië, Filipijnen, Nigeria en Polen)

3. Typologie 3.6. High Yield Bonds * USA: 650 miljard USD, 15 jaar, 3500 bedrijven, 30 sectoren * Europa: 47 miljard USD, 250 emissies, 25 sectoren

4. Obligatierekenen 4.1. Inleiding * kort versus lang vreemd vermogen * koers van een obligatie is in principe beter in te schatten dan van een aandeel * de tijd dat een vastrentende belegging als 100% veilig wordt aanzien, behoort definitief tot het verleden.

4. Obligatierekenen 4.2. Enkele conventies * actual/360 dagen basis (commercial paper, T-bills,….) * actual/365 dagen basis (gilts) * 30/360 dagen basis (OLO, Corporate, eurobond,….)

4. Obligatierekenen 4.3. Enkelvoudige versus samengestelde interest *EI = (kap x rente% x # dagen)/365 (#dagen/dagen per jaar) *SI = kap x (1 + rente%) Voorbeeld: rentetarief gedurende 1 maand 4% rente op jaarbasis, te beleggen bedrag is 10.000 euro. Bereken de EI en de SI.

4. Obligatierekenen 4.4. Grafische voorstelling EI & SI

4. Obligatierekenen 4.5. Conventionele Yield Measures 4.5.1. Effectief rendement: de eenvoudige wijze * couponrendement (current yield) + koerswinst - koersverlies Voorbeeld : 10 jarig papier, faciale coupon 6%, marktrente op 10 jaar 7%, prijs obligatie 92.98% ? Bereken het effectief rendement

4. Obligatierekenen 4.5.2. Effectief rendement of YTM: de correcte wijze effectief rendement = yield to maturity = redemption yield = internal rate of return Voorbeeld; stel dat er 903.1 euro moet betaald worden voor een financieel product met volgende kenmerken: jaarlijkse uitbetaling van 100 euro in jaar 1, 2, 3 en 1000 in jaar 4. ? Bereken het rendement van deze investering

4. Obligatierekenen Samenvattend: een obligatie wordt verkocht a pari dan cpn = cpnrdt = ytm tegen discount dan cpn < cpnrdt < ytm met premie dan cpn > cpnrdt > ytm 4.5.3. Geëist effectief rendement Voorbeeld: zesjarig papier cpn 7%, gevraagd rendement 10% ? Bereken de prijs die de belegger hiervoor wenst te betalen

4. Obligatierekenen 4.5.4. Effectief geëist rendement bij halfjaarcoupons rs = 200 x ((1 + (ra/100))0,5 - 1) rs = halfjaarlijke coupon (semi-annual) ra = effectief rendement op jaarbasis (annual) Voorbeeld: hoeveel bedraagt de semi-annual yield als de annual yield 8% is?

4. Obligatierekenen 4.5.6. Yield-to-call Obligatie met looptijd 18 jaar, faciale coupon 5.5%, semi-annual, prijs 116.9% de eerste call bevindt zich binnen 8 jaar en de call prijs bedraagt 105.5%. ? De yield to first call 4.5.7. Yield-to-put 4.5.8. Yield-to-worst