Vijfrijkensysteem volgens Whittaker

Inleiding 350 000 plantensoorten 2 000 000 diersoorten Zij kregen allemaal een wetenschappelijke naam. in het Latijn binominaal: geslachtsnaam (met hoofdletter) soortnaam of bijvoegsel (met kleine letter) afkorting: familienaam van de naamgever Inleiding

Voorbeeld: Opmerking: Equus caballus L. (paard) Equus asinus L. (ezel) Equus: behoren tot hetzelfde geslacht caballus  asinus: behoren niet tot dezelfde soort L.: Linnaeus heeft deze soorten benoemd. Opmerking: De soortnaam “officinale” verwijst naar “apotheek”. Dit zijn vaak geneeskrachtige kruiden. Inleiding

Robert H. Whittaker introduceerde vijfrijkensysteem: Monera (bacteriën) Protista (ééncelligen) Fungi Planten Dieren Inleiding

Rijk 1: Monera of prokaryoten = eenvoudigste organismen, waarbij het erfelijk materiaal niet omgeven is door een kernmembraan een cel van een Monera een hogere cel Rijk 1: Monera of prokaryoten

Rijk 1: Monera of prokaryoten kenmerk Monera hogere cellen Grootte Erfelijk materiaal (DNA) Kern zeer klein groter niet in een kern in de kern geen aparte celkern met kernmembraan Rijk 1: Monera of prokaryoten

Rijk 1: Monera of prokaryoten Voorbeelden van Monera: blauwwieren bacteriën Rijk 1: Monera of prokaryoten

Rijk 2: Protista of ééncelligen = ééncellige organismen met een echte, door een membraan omgeven kern het pantoffeldiertje http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030611_pantoffeldiertje01 http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030611_pantoffeldiertje02 Rijk 2: Protista of ééncelligen

Rijk 3: Fungi Zwammen niet-groene, heterotrofe organismen (heterotroof = niet-zelfvoedend) voeden zich door opname van organisch materiaal (levend of dood plantenmateriaal, …) Rijk 3: Fungi

typisch plantaardige kenmerken typisch dierlijke kenmerken Fungi typisch plantaardige kenmerken typisch dierlijke kenmerken celwand regelmatige cellen geen bladgroen heterotroof Rijk 3: Fungi

sporen celwand Rijk 3: Fungi

Belangrijk voor de mens !!! Bacteriën en Fungi leven van hetzelfde voedsel. Fungi maken stoffen aan waardoor bacteriën in hun buurt gedood worden. Mensen halen stoffen uit Fungi om bacteriën te doden = antibiotica vb. Penicilline uit Penseelschimmel Rijk 3: Fungi

Voorbeelden van Fungi: vliegenzwam grauwe schimmel op tomaat Rijk 3: Fungi

Rijk 4: Planten celwand vacuole kern cytoplasma celmembraan bladgroenkorrels Rijk 4: Planten

kenmerk planten Bladgroenkorrels Beweging Voedingswijze Vorm van de cellen Celwand Celmembraan aanwezig zelden autotroof regelmatig aanwezig aanwezig Rijk 4: Planten

Rijk 5: Dieren kern cytoplasma celmembraan Rijk 5: Dieren

kenmerk dieren Bladgroenkorrels Beweging Voedingswijze Vorm van de cellen Celwand Celmembraan afwezig meestal heterotroof onregelmatig afwezig aanwezig Rijk 5: Dieren

Samenvatting kern met kern-membraan? ééncellig of meercellig? celwand? autotroof of heterotroof? Monera Protista Fungi Planten Dieren autotroof of heterotroof neen ééncellig ja autotroof of heterotroof ja ééncellig mogelijk ja meercellig ja heterotroof ja meercellig ja autotroof ja meercellig neen heterotroof Samenvatting

dieren planten protista monera dieren fungi dieren Oefening