Thema 16 Hormoonregulatie

Hormonen Hormonen zijn belangrijk voor het goed functioneren van het lichaam Hebben invloed op: Stofwisseling Groei Waterhuishouding Seksuele functies Zenuwstelsel

Regulatie hormoonafscheiding Negatief terugkoppelingssysteem: Hormoonspiegel   afgifte hormoon  Hormoonspiegel   afgifte hormoon

Hormonen Worden afgescheiden door klieren Exocriene klieren: Producten worden afgevoerd naar lichaamsoppervlak of lichaamsholte Vb: zweetklieren, Endocriene klieren: Producten worden afgescheiden in bloed Product = hormoon

Endocriene klieren Hypofyse Bijschildklier Schildklier Bijnier Pancreas Ovarium Testis

Hypofyse-hypothalamussysteem Deel van de hersenen Produceren hormonen die de aanmaak van hormonen elders in het lichaam stimuleren

Hypothalamus = Algemeen regelcentrum van lichaamsfuncties Ontvangt prikkels van zintuigen en hersenen Produceert “releasing factors” Zorgen ervoor dat hypofyse hormonen vrijstelt Coördineert basale processen (honger, dorst, temperatuur,...)

Hypothalamus Reactie = verandering van lichaamsfuncties Zweten Verandering hartslag Verandering urineproductie Dorst Honger

Hypofysevoorkwab ACTH Adrenocorticotroop hormoon Doelorgaan: bijnierschors Productie van: corticosteroïden TSH (thyreoid stimulating hormone) Doelorgaan: schildklier Productie van: schildklierhormoon

Hypofysevoorkwab FSH= follikelstimulerend hormoon LH=luteïniserend hormoon Doelorgaan: ovarium of testes Productie van: progesteron, testosteron

Hypofysevoorkwab Groeihormoom Effect: groei en in stand houden van verschillende weefsels (bot, spier, vet)

Hypofysevoorkwab Prolactine Doelorgaan: borstklier Productie van: moedermelk

Hypofyse Hypofyseachterkwab ADH (anti-diuretisch hormoon) Oxytocine (deze hormonen worden aangemaakt in de hypothalamus)

Hypofyseachterkwab Anti-diuretisch hormoon (ADH) of vasopressine Stimuli: Te hoge osmotische waarde van bloed Werking: stimuleert nieren tot resorptie van water geconcentreerde urine Stimuleert samentrekking gladde spieren in arteriolen Effect: bloeddruk wordt verhoogd

Hypofyseachterkwab Oxytocine Werking Functie: Samentrekken spiertjes melkklieren Samentrekken uterus Functie: Uitdrijven moedermelk Uitdrijving kind bij geboorte Stimulatie: zuigreflex kind

Schildklier Vormt 2 hormonen: Schildklierhormoon Belangrijk voor stofwisseling Calcitonine Belangrijk voor handhaven calciumspiegel

Calcitonine Functie: handhaven calciumspiegel Calcium naar weefsel  calciumspiegel in bloed Antagonist van parathyreoïdhormoon ( bijschildklier)

Bijnierschors Belangrijkste hormonen Corticosteron ( in middendeel) Hydrocortison (cortisol) (in middendeel) Aldosteron (in buitenste deel) Geslachtshormoon (in binnenste deel) (in mindere mate) Geen opslag van deze hormonen maar voortdurende aanmaak

Bijniermerg = Deel van het sympatisch zenuwstelsel Hormonen: Adrenaline Noradrenaline

Bijniermerg Adrenaline  stofwisseling  hartfrequentie Vernauwing bloedvaten (huid, ingewanden)  bloeddruk  darmperistaltiek Pupildilatatie Bronchi verwijden

Bijniermerg Noradrenaline Vernauwing bloedvaten  bloeddruk Noradrenaline en adrenaline Kunnen worden opgeslagen => snelle reactie op stress worden snel afgebroken in het lichaam

Pancreas = alvleesklier Bestaat vooral uit exocrien klierweefsel, met daartussen endocrien klierweefsel, de eilandjes van Langerhans A-cellen : productie glucagon B-cellen : productie insuline

Pancreas Insuline: Glucagon: Daling glucose in bloed  opname glucose in lever (glycogeen) en spieren (energievoorziening) Glucagon: Stijging glucose in bloed Omzetting van glycogeen in glucose

Geslachtshormonen Oestrogeen Gestimuleerd door FSH Wordt aangemaakt in ovarium en follikel Functie: Groei follikel Aanmaak baarmoederslijmvlies Ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken in puberteit

Geslachtshormonen Progesteron Gestimuleerd door LH => zorgt voor ontstaan van corpus luteum Wordt aangemaakt in ovarium en corpus luteum Functie: Remming follikelgroei Aanmaak baarmoederslijmvlies Eventuele instandhouding zwangerschap

Geslachtshormonen Mannelijke geslachtshormoon Testosteron O.i.v. LH Spermatogenese (ook door FSH) Secundaire geslachtskenmerken