2e invalshoek: vrije wil als zelfverwerkelijking Vrije wil als het vermogen om zelf de keuzes te maken die jij belangrijk vindt, datgene te doen wat je zelf echt wilt Vraag: Hoe is het bepaalt wat je zelf echt wilt?

Overzicht hoofdstuk 3 (schema 3. 1). Psychische gegevenheden zoals Overzicht hoofdstuk 3 (schema 3.1) Psychische gegevenheden zoals verlangens en behoeften 1e positie Hume, Haidt, Gray Handelen optelsom van psychische gegevenheden (Determinisme) Psyche is ongestructureerd Geen zelf dus geen zelfverwerkelijking Wat je wilt = wat je het sterkst verlangt

Overzicht hoofdstuk 3 (schema 3. 1). Psychische gegevenheden zoals Overzicht hoofdstuk 3 (schema 3.1) Psychische gegevenheden zoals verlangens en behoeften 1e positie Hume, Haidt, Gray 2e positie Mill, Frankfurt Handelen optelsom van psychische gegevenheden (determinisme) Psyche is ongestructureerd Geen zelf dus geen zelfverwerkelijking Wat je wilt = wat je het sterkst verlangt Psyche is gestructureerd door karakter (Mill) of 1e en 2e orde verlangens (Frankfurt) Wel zelf dus ook zelfverwerkelijking Wat je wilt = karakter of 2e orde (liefhebt)

Overzicht hoofdstuk 3 (schema 3. 1). Psychische gegevenheden zoals Overzicht hoofdstuk 3 (schema 3.1) Psychische gegevenheden zoals verlangens en behoeften 1e positie Hume, Haidt, Gray 2e positie Mill, Frankfurt 3e positie Sartre, Taylor Handelen optelsom van psychische gegevenheden (determinisme) Psyche is ongestructureerd Geen zelf dus geen zelfverwerkelijking Wat je wilt = wat je het sterkst verlangt Psyche is gestructureerd door karakter (Mill) of 1e en 2e orde verlangens (Frankfurt) Wel zelf dus ook zelfverwerkelijking Wat je wilt = karakter of 2e orde (liefhebt) Handelen geen optelsom van psychische gegevenheden (geen determinisme) Behalve psychische gegevenheden ook nog keuze (Sartre) of interpretatie (Taylor) Wel zelf dus ook zelfverwerkelijking (maar pas op bij Sartre)

Lees 3.5.1

Talloze dingen omtrent onszelf en ons karakter liggen vast (situatie of facticiteit) We behouden altijd de vrijheid om wat vast ligt af te wijzen en onze eigen vrije keuze te maken (UOP) We hebben dus geen essentie (= kern, natuur, wezen, aard, iets wat ons onomkoombaar maakt tot wat we zijn) Alleen existentie: we bestaan en geven door onze keuzes vorm aan ons bestaan Wie deze keuzevrijheid ontkent is te kwader trouw (p.165 onder)

46. De kandidaten kunnen beargumenteren waarom men volgens het existentialisme van Sartre bij het maken van een keuze in een lastige situatie nooit volledig dwingende redenen kan geven die één bepaalde keuze noodzakelijk maken ten koste van andere mogelijke keuzes.

Antwoord (kort samengevat) 46. De kandidaten kunnen beargumenteren waarom men volgens het existentialisme van Sartre bij het maken van een keuze in een lastige situatie nooit volledig dwingende redenen kan geven die één bepaalde keuze noodzakelijk maken ten koste van andere mogelijke keuzes. Antwoord (kort samengevat) Niet: wie ik ben bepaalt wat ik kies, Maar: wat ik kies bepaalt wie ik ben (essentie bundel (Hume) karakter (Mill) 2e orde verlangens (Frankfurt))

In hoeverre kunnen we de vier aspecten van zelfverwerkelijking terugvinden in Sartre? Herkenbaarheid Authenticiteit trouw zijn aan een innerlijke kern je eigen vrije keuzes maken Reflectie Zelfkennis

(kan net zo goed meteen gezamenlijk) [Lees tekst Sartre] en kijk naar eindtermen (kan net zo goed meteen gezamenlijk)