Het hormoonstelsel 4 havo
Hormoonklieren
Hormonen Worden door hormoonklieren afgegeven aan het bloed Werken alleen op doelwitorganen Hormoonspiegel bepaalt mate van reactie Een hormoon kan meerder processen regelen in het doelwit orgaan Hormonen worden afgebroken door de lever Trage werking, maar wel langdurig
Hypofyse Wordt aangestuurd door de hypothalamus FSH: beïnvloedt de testes en ovaria LH: beïnvloedt de testes en ovaria TSH: beïnvloedt de schildklier Oxytocine: weeën ontstaan bij geboorte en melksecretie wordt opgang geholpen Antidiuretisch hormoon (ADH): urine productie in de nieren Groeihormoon (GH): groei en ontwikkeling
Schildklier Produceert thyroxine Thyroxine beïnvloedt stofwisseling, groei en ontwikkeling Weinig thyroxine: verlaagde stofwisseling, koud en snel moe Vanaf de geboorte: dwerggroei Op latere leeftijd: struma Oorzaak: te weinig jood
Schildklier TSH stimuleert: Thyroxine remt secretie TSH Vorming schildklierweefsel Secretie thyroxine Thyroxine remt secretie TSH Negatieve terugkoppeling
Eilandjes van Langerhans Liggen tussen de alvleesklier cellen Productie van insuline en glucagon Regelen bloedsuikerspiegel
Eilandjes van Langerhans Meer glucose: meer insuline: minder glucagon Insuline zet glucose om in glycogeen (in lever en spieren) Glucosegehalte onder 0,1%: minder insuline productie en meer glucagon Omzetting glycogeen in glucose (lever en spieren) door glucagon
Suikerziekte Weinig insuline: glucose gehalte in het bloed stijgt tot maximaal 0,16% (nierdrempel) Daarboven: glucose verlaat lichaam via urine Insulinetekort aangevuld met insuline inspuiten Bloedsuikerspiegel moet tussen 4 en 6 mmol/liter liggen (nuchter)
Bijnieren Bijniermerg (binnenste van de bijnieren) produceert adrenaline Komt vrij bij woede, angst of schrik onder invloed van het autonome zenuwstelsel Snelle, kortdurige werking
Adrenaline In de lever en spieren: glycogeen omgezet in glucose Hartslag en ademfrequentie gaan omhoog Bloedvaten naar skeletspieren en hersenen verwijden zich Stelt het lichaam in staat onder spanning snel te handelen