Transport Bs 1&2 Bloed en bloedsomloop

Transport van stoffen Klein afstanden: van cel tot cel –DIFFUSIE Bloedsomloop (mens) –Dubbele bloedsomloop Grote bloedsomloop Kleine bloedsomloop –Linker en rechter harthelft

Bloed ( 5-6 liter / volw mens) Bloedplasma ( 55%) Bloedcellen : Rode & Witte bloedcellen Bloedplaatjes (45%) Hematokrietwaarde (% RBC) Bloedserum (bloedplasma zonder fibrinogeen)

Bloedplasma Bloedplasma vervoert opgeloste stoffen –Zuurstof –Voedingstoffen –Afvalstoffen ( CO 2, melkzuur, ureum) –Regelende stoffen ( enzymen en hormonen) –Beschermende stoffen ( antistoffen) –Geneesmiddelen 91% water 9% opgeloste stoffen

Bloedplasma Constant houden van interne milieu –Temperatuur – 38 o C –pH ongeveer 7,4 –Osmotische waarde gelijk aan 0,9% NaCl oplossing - infuus Infuus – fysiologische zoutoplossing

Vorming van bloedcellen Binas Rode beenmerg -wervels -platte beenderen (schedel-, schouder-, ribben,heupbeen) -uiteinden van pijpbeenderen (opperarm, dij en scheenbeen)

Rode bloedcellen (erytrocyten) Vorm Geen celkern Korte leeftijd (4mnd) Nieuwe 2 miljoen per seconde Hemoglobine = rode kleur

Rode bloedcellen Hemoglobine is een eiwit in de RBC Hemoglobine transport O 2 & CO 2 Hemoglobine bevat ijzer – bloedarmoede (anemie) Afbraak in lever, milt, rode beenmerg. Afvalproduct : –bilirubine – Galkleurstoffen –IJzer – nieuwe Hemoglobine

Productie rode bloedcellen TERUGKOPPELINGSMECHANISME Hormoon EPO : erytropoëtine Oorzaken O 2 - tekort in de nieren: -bloedverlies -longziektes

Witte bloedcellen ( leukocyten) Geen vaste vorm = buiten haarvaten (afb. 13 blz.117) Celkern Typen : –Granulocyten – korrelig cytoplasma Fagocytose. –Lymfocyten – Antistoffen ontwikkeling in Beenmerg en Thymus voortgezet in milt en lymfknopen.

Bloedplaatjes (Trombocyten) Deel van cellen – dus geen cel Functie : Bloedstolling –BioplekBioplek Bloederziekte (Hemofilie) –Tekort bepaalde stollingsfactoren

Bloedstolling

Functies van Bloed O 2 vervoer van longen naar weefsel Voeding – vervoer van glucose, aminozuren, vetten, vitamine en zouten vanaf het verteringsstelsel naar weefsels Uitscheiding – vervoer van afvalproducten (CO 2, melkzuur, ureum)

Functies van Bloed Vloeistofverspreiding – stabiliseert waterinhoud Temperatuur beheer – egaliseert warmte door het lichaam. Bescherming – antistoffen Regelende stoffen – hormonen, enzymen = homogeen en constant interne milieu