‘Vlaams E-boeken Platform’ Business modelling workshops olivier.braet@vub.ac.be IBBT-SMIT Institute for Broadband Technology - Studies on Media, Information and Telecommunication

SMIT-IBBT Opgericht aan VUB in 1990 20 jaar research in media, informatie en telecommunicatie +50 onderzoekers Lid van Instituut voor Breedband Technologie (IBBT.be)

Overzicht I. ‘Vlaams E-boeken Platform’ context II. Business modelling methodologie III. Workshops resultaten IV. Conclusies 3

Vlaams E-boeken Platform: context I. Vlaams E-boeken Platform: context 4

Innovatief aanbesteden ‘Innovatief Aanbesteden’ is een vraaggedreven instrument om bedrijven en overheid te laten samenwerken aan innovatieve oplossingen voor belangrijke maatschappelijke uitdagingen Pre-consultatie van innovatieve bedrijven 5

Business modelering workshops Vijf workshops met vertegenwoordigers van de boeken- en bibliotheeksector Doel: de specifieke institutionele interesses van boekenuitgevers (als private, winstgeoriënteerde actoren) en openbare bibliotheken (als publieke actoren) verenigen in een gemeenschappelijk bedrijfsraamwerk voor een Vlaams E-boeken platform. 6

Business modellering methodologie II. Business modellering methodologie 7

Workshop 5 Workshops 1 & 2 Workshops 3 & 4

Organisatie design: Waardeketen analyse … kanalen naar eindgebruiker Elk kanaal kan verschillende impact hebben op winst Maar: duurdere kanalen kunnen strategisch belangrijker zijn Elk kanaal kan verschillende betekenis hebben voor eindgebruikerservaring Elk kanaal kan verschillende mate van flexibiliteit bezitten (kan uitgebreid/geherconfigureerd worden afhankelijk van verwachtingen van betrokken partners) Elk kanaal heeft haar flessehalzen Onderneming Assemblage Retail Distributie Eindgebruiker

Bouwstenen van waardenetwerken Een waardenetwerk is een gestileerde voorstelling van relaties tussen bedrijfsrollen en de bedrijfsactoren die ze spelen. Bedrijfsrollen zijn logische bundels van competenties die beheerst worden door een of meerdere actoren. Bedrijfsactoren halen waarde uit de rollen die ze spelen, en de controle die ze uitoefenen in het waardenetwerk. 10

Service & financieel design Service design focust vnl. op de restricties / controles toegepast in elke service interactie tussen verschillende rollen (met de eindgebruikerservaring in het achterhoofd). Restricties in termen van ruimte, tijd, kwantiteit, de identiteit van de gebruikers, ... Elke beslissing over de modaliteiten van een dienst (“ontlenen van een boek”) heeft onmiddelijke impact op of er geld word uitgewisseld, en zo ja, in welke vorm (betaling-per-gebruik, licentie fee, abonnement,...) 11

Technisch design Van de service en financieel design modaliteiten kunnen de technische requirements worden afgeleid E.g. rol “uitlenen van boeken”: Tijdelijk bestand? Welke termijn? Hoe? (Soort van) DRM? (On)zichtbaar watermerk? Frequentie van controle van lidmaatschap van lezer? Raadplegen database via welke kanalen? Lezen via welke kanalen/ op welke toestellen? 12

Scope Onze scope Buiten scope Hoe leefbaar VEP bouwen? Verkoop en uitlenen van boeken Focus op ervaring eindgebruikers Buiten scope Digitalisering van bestaande analoge werken Archivering van gedigitaliseerde werken 13

A) Organisatie Design: Waardenetwerk III. RESULTATEN A) Organisatie Design: Waardenetwerk 14

Waardeketen E-Book uitgave 15

Waardenetwerk: boekwinkel

Waardenetwerk: boekwinkel

Waardenetwerk: boekwinkel

Waardenetwerk: boekwinkel

Waardenetwerk: boekwinkel

Waardenetwerk: boekwinkel

Waardenetwerk: bibliotheek

Waardenetwerk: bibliotheek

Waardenetwerk: bibliotheek

Waardenetwerk: bibliotheek

Waardenetwerk: bibliotheek

Kernfunctionaliteiten VEP Twee niveaus van mogelijke controle: a) tussen gebruiker en bibliotheek/boekhandel & b) tussen bibliotheek/boekhandel & VEP. Definitie of #: Preciese informatie van wie welk boek doorbladert/leent/huurt/koopt gedurende welke tijdsperiode. 27

B) Service & Financieel Design III. RESULTATEN B) Service & Financieel Design 28

Kopen

Huren

Grasduinen intra muros

Grasduinen extra muros

Lenen

IV. Conclusies 34

VEP als ‘middle man’ VEP is een garantieverlenende partij Kan onderhandelingen voeren met externe partijen zoals Google De e-book database kan centraal gecontroleerd worden voor uitgevers en bibliotheken Moet een neutrale actor zijn Bewaakt anonimisering van de individuele gebruikersstatistieken Relevant ‘Knooppunt’ bestaande case Heeft een centrale CDS voor Ndl. uitgevers 35

Gedecentraliseerd ‘customer ownership’ De (online) boekhandel & bibliothecaris behouden het contact met hun eindgebruiker/klant VEP trekt alle e-boeken binnen, op basis waarvan bibliotheken en boekhandels een collectiebeleid kunnen voeren Betaling van licentiefee is gebaseerd op welke boeken gelezen worden door welke bibliotheekbezoeker gedurende welke periode 36

Alle vragen welkom Olivier Braet IBBT-SMIT (V.U.B.) olivier.braet@vub.ac.be