Rouw bij de patiënt & Rouw bij de dokter

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Als het chronisch wordt
Advertisements

WELKOM Presentatie ‘Depressie onder ouderen ’
Suïcide en schizofrenie, risicofactoren en implicaties voor behandeling M. De Hert & J. Peuskes.
Palliatieve patiënten, hoe zie ik hen?
Informatiebijeenkomst Archipel Kenniscentrum
Beroerte en vermoeidheid Beroerte en depressie
TitelWorkshop: Mijn patient heeft stressklachten! Wat nu
Gebruikerscommissie Gaëlle Vanbutsele
Posttraumatische Stress-stoornis
LEVEN MET PROSTAATKANKER
Scholing NPZE 6 maart 2014 Omgaan met rouw en verlies
Inactiviteit onwil of onvermogen?
Diagnose Eerst: opluchting + duidelijkheid
Preventieprogramma’s voor kinderen van alcoholverslaafde ouders.
Drugs- en alcoholverslaving
Echtscheiding: gevolgen voor kinderen
Rouwverwerking bij jeugdigen
Psychotherapie bij ouderen
15 november 2010 Judith Weiland & Geert Wichers
Programma Hoe doe ik een goede suiciderisico- inschatting (bij bordelinepatient) Kan ik zelfmoord voorkomen? Hoe kan ik als huisarts scherper signaleren,
Presentatie Doorbraakproject Depressie 9 oktober 2008
DE OPVANG VAN NABESTAANDEN NA EEN SUÏCIDE
Kindermishandeling & (v)echtscheiding
Depressie bij ouderen Luc Van de Ven.
Omgaan met kinderen die een verlies hebben geleden Herma Bode
Behandeling (RA) 1. Langdurend intensief bewegingsprogramma is gunstig voor functionele mogelijkheden en emotioneel welbevinden en niet ongunstig voor.
Emmy Räkers, Arts voor Verstandelijk Gehandicapten (ASVZ)
Het blijft toch je vader of moeder?! Lucia Tielen, 29 maart 2007 Portret van een jongere Kenmerken Behoeften, wensen Systematische aanpak.
Verstandelijke beperking. Chromosomale aandoeningen Prenatale diagnose Postnatale diagnose.
“Tijdig spreken over levenseinde”
Amyloïdose: meer dan een diagnose!
Stella Brouwer Quirijn van den Bouwhuijsen
Depressie bij ouderen.
Psychosociale begeleiding bij kanker
Week 6 GGZ Preventie en psycho-educatie
De rol van de huisarts in de laatste levensfase
Maureen Naarden -Karsters 24/11/2015.   1. Inleiding  2.Veel voorkomende vragen  3.Omstandigheden van de patiënten  4. Behoeften van de patiënt in.
tussen kwetsbaarheid en kracht
Psychologieles 6 lesweek 6 25 jaar tot aan pensioen.
Partnergeweld PARTNERGEWELD EN DE ROL VAN DE HUISARTS.
CHRONISCHE ZIEKTE EN LICHAMELIJKE HANDICAP. INHOUDSTAFEL Inleiding Inleiding Chronische ziekte en handicaps Chronische ziekte en handicaps Psychosociale.
Chronische ziekte en lichamelijke handicap – M. Elich en G. Sinnema
Seksualiteit Het bespreekbaar maken van seksualiteit in het contact met de cliënt als onderdeel van de hulpverlening.
Paulien Verschoren Groep psychische stoornissen 1BaOC4
Omgaan met zelfbeschadiging en suïcidaal gedrag
MS, denken en voelen (Naam org
Dagbehandeling Traumatische Rouw Dr. Geert Smid 13 mei 2014.
Zorg op maat voor depressieve ouderen van levensbelang. Hannie Comijs.
Onderwijs palliatieve zorg Huisartsopleiding 3e jaar Context en proactiviteit Huisartsopleiding Erasmus MC.
Rauw en troosten.
Richtlijnen en principes Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz-psychologe.
1 ) PSYCHOSOCIALE HULPVERLENING IN DE PRAKTIJK Holistische mensvisie.
Psychologische begeleiding van patiënten met kanker.
TIJDIG ZORGEN VOOR JE ZORG BIJ HET LEVENSEINDE Een goed idee? 1.
Documentnr, datum Angst in de palliatieve fase. Marjan de Gruijter, specialist ouderengeneeskunde Zorgspectrum Het Zand, Zandhove, Zwolle
WELKOM Presentatie ‘Depressie onder ouderen ’
Palliatieve zorg en dementie
Maatschappelijke zorg 2
KUBLER ROSS De 5 fasen Ontkenning Marchanderen Woede
Beleving tijdens het sterven
Verlies & Rouw September les 3 Mirjam Enderle.
Wat is palliatieve zorg?
Interpersoonlijke psychotherapie in een groep
Informatievaardigheden
Intensieve begeleiding
Disclaimer IKNL is eigenaar van alle intellectuele eigendomsrechten op de PowerPointpresentaties als onderdeel van de b-learning  palliatieve zorg, inclusief.
15 januari 2019 Tineke Vos, psychiater
Rouwende naasten en een forensisch psychiatrische instelling
Toolbox Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA)
Rouw bij ouders van drugsgebruikende jongeren
Transcript van de presentatie:

Rouw bij de patiënt & Rouw bij de dokter Consulent: Joost Smitskamp GZ Psycholoog, HA instituut VUMC Huisartsdocenten: Cees Willeboordse en Mick Hijdendaal

Programma Inleiding Casuïstiek rouw en de patiënt deel 1 Theorie -- Pauze – Rouw en de dokter: groepsgesprekken Plenaire bespreking Afsluiting

Rouw Rouw, Landelijke richtlijn, Versie: 2.0 VIKC ( vereniging intergrale kankercentra) www. Oncoline.nl  palliatieve zorg  Rouw

Rouw Het geheel aan gevoelens, gedachten en gedragingen dat volgt op het verlies van iets/iemand met wie een betekenisvolle relatie bestond.

Het verdriet om het komende verlies van een dierbare. Anticiperende Rouw Het verdriet om het komende verlies van een dierbare.

Rouwtaken Het aanvaarden van verlies. Het voelen van de pijn die het gevolg is van het verlies. Het aanpassen aan een leven en een situatie waar de overleden dierbare geen deel meer van uitmaakt. De overledene emotioneel een plek geven en verder leven zonder de overlevende.

Gecompliceerde rouw Risicofactoren Kenmerkende van de rouwende Aard van de relatie Aard van het overlijden Omstandigheden in de terminale fase en daarna.

1. Kenmerken van de rouwende Leeftijd Sekse Persoonlijkheid Fysieke en psychische gezondheid Eerdere verlieservaringen

Ambivalentie Afhankelijkheid 2. Aard van de relatie Ambivalentie Afhankelijkheid

3. Aard van het overlijden Verlies van een kind Onverwacht overlijden Traumatische omstandigheden Overlijden na langdurige ziekte Suïcide Meervoudige verliezen

4. Omstandigheden in de terminale fase en daarna. Verstoorde communicatie. Sociale steun Niet-erkende verliezen en niet-erkende rouw Secundaire verliezen

Luisteren Aanwezig zijn Warmte bieden Initiatief tonen Evalueren Hulp bij rouw (1) Luisteren Aanwezig zijn Warmte bieden Initiatief tonen Evalueren

Hulp bij rouw (2) Gesprek na overlijden met nabestaande(n): Evalueren van de afgelopen periode. Vragen/ opmerkingen bespreken Indruk hoe de rouw verloopt Signalen van of risicofactoren voor gecompliceerde rouw

Onderscheid tussen verdriet/ rouw en depressie Klachten lijken kwantitatief op elkaar maar kwalitatief niet Bij rouw blijft er een relatie tussen depressieve klachten en de gebeurtenis Bij depressie is er geen relatie Voor stellen van diagnose gecompliceerde rouw kan “vragenlijst rouw”worden afgenomen.

Vragenlijst Rouw © J. de Keijser, J. van Bout, P. Poelen (1998)  5 punts schaal (0= nooit, 4 = altijd) scorebereik 0-116 Score > 39  gecompliceerde rouw Score > 87  ernstig gecompliceerde rouw

Begeleiding en Behandeling Normale ongecompliceerde rouw  aanvullende begeleiding/ behandeling is niet zinnig. Volwassenen met risico op gecompliceerde rouw kan rouwbegeleiding op korte termijn helpend zijn. Psychotherapie heeft positief effect bij volwassen personen met gecompliceerde rouw. Medicamenteuze therapie is alleen geïndiceerd voor gecompliceerde rouw als er tevens sprake is van een depressieve stoornis.

Problemen met verliesverwerking bij artsen Factoren die hierbij een rolspelen: Aan de hulpverlener gebonden factoren Situatiegebonden factoren Patiëntgebonden factoren

1. Kenmerken van de rouwende Identificatie van de hulpverlener met de patiënt. Identificatie met een belangrijk persoon uit het leven van de hulpverlener. De hulpverlener heeft een ziek familielid, heeft pas iemand verloren of heeft onverwerkt verdriet. Gevoelens van inadequaatheid of falen. Onvermogen om om te gaan met gevoelens van onzekerheid of tweeslachtigheid. Angst voor de dood en invaliditeit. Psychiatrische ziekte. Frequente eerdere verlieservaringen.

2. Situatie gebonden factoren Langdurige en hechte hulpverlener- patiëntrelatie. Persoonlijke relatie met patiënt (vriend of familie) Onenigheid tussen diverse hulpverleners of met patiënt en naasten over het gevolgde beleid. Veel ziekenhuisopnames in korte tijd of langdurige hospitalisatie. Onzekerheid wat betreft prognose of medische zorgdoelen.

3. Patiëntgebonden factoren Boosheid, depressie of wantrouwen bij patiënt of familie. Patient is werkzaam in medische sector Complex of disfunctionerende familierelaties

Je kunt niet tegengaan dat vogels van verdriet komen overvliegen, Maar je kunt wel voorkomen dat ze nesten maken in je haar. Chinees spreekwoord

Informatie nalezen? www. Oncoline.nl www. DOKh.nl

TREFWOORDEN: rouw omgaan met