Prolaps en Incontinentie

Waar? Vaginavoorwand (met cystocele en /of urethrocele) Vagina-achterwand (met enterocele en/of rectocele) Cervix/uterus Vaginatop Anus

Gradatie Vroeger graad I t/m IV Nu sinds 2004 POP-Q (Pelvic Organ Prolapse Quantification) internationale gouden standaard voor prolaps-stadia: Ba (meest verzakte punt bij voorwand) -3 tot +3 Bp (meest verzakte punt bij achterwand) -3 tot +3 Cx (meest distale rand van cervix of vaginatop) TVL (afstand fornix posterior-hymen) HG (afstand urethra-achterste deel hymen)

Grondbeginselen POP-Q Meting afronden op hele cm Alle metingen uitgevoerd t.o.v. hymenring=nulwaarde Punten proximaal t.o.v. hymen zijn negatief (in het lichaam) Punten distaal t.o.v. hymen zijn positief (buiten het lichaam) Metingen van HG en TVL altijd positief Metingen uitgevoerd tijdens valsalva

Oorzaken en Risicofactoren Congenitaal Vaginale partus in VG Obesitas Obstipatie Operaties (o.a. UE) Ontbreken trofische invloed oestrogenen Verlies weefselelasticiteit door veroudering Voedings- of vitaminetekorten (vit. E) Verhoogde abdominale druk (COPD)

Klachten Balgevoel met soms trekkend gevoel onderbuik en hinder bij zitten/fietsen Incontinentie m.n. stress Pollakisurie Recidiverende cystitiden Dyspareunie Defecatie problemen

Incontinentia urinae I 40 – 60 % van de vrouwen > 50 jaar heeft klachten van ongewild urineverlies Taboe (het hoort erbij ??) Huidige behandeling door huisarts vaak inadequaat 70 % is blijvend te genezen (stress/urge)!

Incontinentia urinae II 1. Stress (insufficiëntie van de sfincter) 2. Urge (overactieve detrusor activiteit) 3. Gemengd 1+2 Oorzaken: 1. constitutie, zwangerschap/baring, menopauze, operaties, medicatie (B-blokker) 2. recidiverend uwi, stenen, urethra-stenose, tumoren, urethra-atrofie, neurologisch Diagnostiek: 1. Met anamnese en mictielijst al goede differentiatie mogelijk tussen 1 en 2 2. Gynaecologisch onderzoek, beoordeel BB, Bonney-test, sediment, retentie? 3. Uro-dynamisch onderzoek

Behandeling Prolaps: Behandeling Incontinentie: BB fysiotherapie Estriol suppletie bij atrofie Pessarium (cave decubitus) Chirurgie: voor en/of achterwandplastiek, (enteroceleplastiek) uterusextirpatie Nieuwe methode: IVS Behandeling Incontinentie: Stress: BB fysio, (pessarium), Chirurgisch (TVT-bandje) Urge: Blaastraining, Medicatie “Blaas de baas” (anticholinergicum) Gemengd: Behandel de vorm die meeste opspeelt

Fysiotherapeut Geregistreerd bekkenbodem-fysiotherapeut Myo-feedback (inwendige drukmeting) Van belang: therapietrouw Resultaat na > 3 maanden 60 – 70 % langdurig effect (m.n. stress-incontinentie)

Pessaria Corpus alienum Fluorklachten en decubitus Spontane expulsie Regelmatige controle (huis)arts Toepassen als OK niet kan (pulmonaal, cardiaal etc..) of patiënt niet wil “Ringen zijn ondingen”

Chirurgische behandeling prolaps Prolapsplastiek Voordelen: veel ervaring, relatief veilige procedure, geen prothese Nadelen: 30% recidieven, verwijdering G-plek bij voorwand (?) IVS met prothese Voordelen: minder recidieven, behoud lengte vagina, kort herstel post-ok, behoud G-plek Nadelen: 2% erosie van prothese

Intra-Vaginal Slingplasty

De ‘tuinslang theorie’ bij Stress-incontinentie

Tension-free Vaginal Tape

Verwijzing Asymptomatische prolaps behoeft geen therapie ! Geringe stressincontinentie zonder prolaps, primair naar bekkenbodem-fysiotherapeut Alleen prolaps naar Gynaecoloog Overig naar continentiecentrum of bekkenbodemkliniek

Continentiecentrum Waterland Groeiend aantal in de regio Multidisciplinaire benadering: Gynaecoloog, Uroloog, bekkenfysiotherapeut en inco-verpleegkundige Alle prolaps en incontinentie circa 70 % grote tevredenheid www.continentiecentrum.nl

Meest voorkomende Gynaecologische afwijkingen bij ouderen Prolaps & urine-incontinentie Climacteriele klachten: atrofie, dyspareunie, opvliegers, uro-genitale klachten, osteoporose Bloedverlies: DD: -atrofie (95%) -endometrium/cervixCa -poliepen -SOA -ovariumCa (later stadium) Vulva afwijkingen: atrofie, lichen sclerosus, carcinoom Fluorklachten: atrofische kolpitis, vaginitis (BV ivm PH stijging)

TREFWOORDEN: prolaps incontinentie klachten fysiotherapeut